رشد تورم در مناطق مرزی

در گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات نیز استان‌های بوشهر و کردستان بیشترین تورم ماهانه را به خود اختصاص داده‌اند. مورد سوم، بررسی روند تورم نقطه‌ای نشان می‌دهد این روند سیر صعودی به خود گرفته به نحوی که در فروردین 1400 به میزان 5/ 49 درصد برآورد شده است که میزان بالایی است. در نهایت اینکه در نخستین ماه فصل بهار تورم نقطه‌ای در گروه مبلمان و لوازم‌خانگی و نگهداری معمول آنها بیشترین و در گروه ارتباطات کمترین مقدار خود در بین گروه‌های کالا و خدمات مصرفی خانوار کشور را تجربه کرده است.

کمترین و بیشترین تورم‌های استانی در فروردین ماه

مرکز آمار در گزارشی شاخص قیمت مصرف‌کننده به تفکیک استان‌های کشور را در فروردین 1400 منتشر کرد. براساس گزارش منتشر شده در میان 31 استان کشور، به ترتیب استان‌های تهران، چهارمحال و بختیاری، مازندران و لرستان کمترین افزایش شاخص قیمت ماهانه را ثبت کرده‌اند. آمارهای رسمی حاکی از این موضوع است که تورم استان‌های تهران و چهارمحال و بختیاری 7/ 1 درصد و برای استان‌های مازندران و لرستان 2/ 2 درصد ثبت شده است. در مقابل، چهار استان بوشهر، سیستان‌وبلوچستان، خوزستان و ایلام بیشترین افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده را در نخستین ماه بهار سال‌جاری ثبت کرده‌اند. به‌طوری‌که نرخ تورم ماهانه برای بوشهر4/ 4 درصد، سیستان‌وبلوچستان 3/ 4 درصد، خوزستان 2/ 4 درصد و ایلام 1/ 4 درصد برآورد شده است. بررسی داده‌های سری زمانی مربوط به تورم‌های ماهانه استان‌های ایران فاقد روند منظمی هستند؛ به‌عنوان مثال نمی‌توان این توقع را داشت مثلا استان چهارمحال و بختیاری که در فروردین‌ کمترین نرخ تورم ماهانه را ثبت کرده، در سایر ماه‌ها نیز الگویی مشابه این ماه را برای تورم خود برگزیده باشد.

تفاوت ضریب اهمیت تورم در شهر و روستا

مرکز آمار کشور، جزئیات تورم استانی را براساس دو گروه کالاهای «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و کالاهای «غیرخوراکی و خدمات» منتشر می‌کند. براساس گزارش منتشر شده برای فروردین‌ماه، ضریب اهمیت برای کالاهای خوراکی 24/ 27 درصد و برای کالاهای غیرخوراکی 76/ 72 درصد در کل کشور است. البته این عدد از برآیند ضریب اهمیت برای گروه‌های شهری و روستایی به دست آمده که در واقع تفاوت بسیار زیادی بین گروه‌های شهری و روستایی برای صرف هزینه‌های خانوار وجود دارد. ضریب اهمیت کالاهای گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» برای خانوارهای شهری 25 و برای خانوار‌های روستایی 6/ 39 ثبت شده است. از طرفی ضریب اهمیت کالاهای با دوام «غیرخوراکی و خدمات» برای خانوارهای روستایی با اختلاف 15 واحدی نسبت به خانوارهای شهری، 4/ 60 و برای خانوارهای شهری 75 به‌دست آمده است. آمارها بیان می‌کند بیشترین ضریب اهمیت گروه کالایی «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات» در خانوارهای روستایی برای استان سیستان‌وبلوچستان معادل 4/ 55 درصد است. در نقطه مقابل پایین‌ترین ضریب اهمیت گروه کالایی «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات» برای خانوارهای شهری متعلق به استان تهران (8/ 18 درصد) است. ضریب اهمیت مربوط به کالاهای خوراکی و غیر‌خوراکی شاخصی برای مشخص شدن میزان رفاهی خانوارها در کشورها است. آمارها و داده‌ها نشان می‌دهد، رفاه اقتصادی خانوارها نتیجه‌ای از سایر شاخص‌های اقتصادی یک استان مانند رشد اقتصادی و میزان توسعه اقتصادی آن استان است.

گرانی خوراکی‌ها در ایلام و خراسان‌شمالی

در قسمت دیگری از این گزارش، شاخص قیمت کل کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور به تفکیک استان‌های کشور ارائه شده است. براساس آمارهای رسمی تورم ماهانه گروه خوراکی‌های کل کشور در فروردین معادل 9/ 2 درصد و برای گروه غیر‌خوراکی‌ها معادل 6/ 2 درصد بوده است. از آنجا که گروه غیرخوراکی‌ها شامل کالاهای بادوام مصرفی می‌شود، تغییرات قیمت ارز می‌تواند بر افزایش متوسط قیمت این گروه کالایی موثر باشد. نگاهی به استان‌های کشور نشان می‌دهد استان‌های ایلام و خراسان‌شمالی بیشترین تورم ماهانه در گروه خوراکی‌ها را تجربه کرده‌اند. استان‌های مذکور تورم 3/ 5 درصدی را در گروه خوراکی‌ها تجربه کرده‌اند. اما از نظر ضریب اهمیت کالاهای خوراکی، استان سیستان‌وبلوچستان بیشترین ضریب اهمیت را به خود اختصاص داده است. در این استان ضریب اهمیت کالاهای خوراکی 2/ 43 درصد است درحالی‌که میانگین ضریب اهمیت کالاهای خوراکی در کل کشور حدود 2/ 27 درصد است. این موضوع حاکی از آن است که در استان‌های محروم کشور بخش مهمی از سبد خانوارها را کالاهای خوراکی و ضروری تشکیل می‌دهد. در گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات نیز استان‌های بوشهر و کردستان بیشترین تورم ماهانه را به خود اختصاص داده‌اند. تورم گروه غیرخوراکی‌ها در استان بوشهر به میزان 8/ 5 درصد و برای استان کردستان معادل 4/ 4 درصد گزارش شده است. این در حالی است که در استان لرستان کمترین تورم ماهانه این گروه ثبت شده است. تورم گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات در استان لرستان به نسبت اسفند معادل 1/ 1 درصد بوده است.

مقایسه تورم نقطه‌ای استان‌ها در نخستین ماه 1400

موضوع مهم دیگری که در گزارش مرکز آمار به آن پرداخته شده، تورم نقطه به نقطه است. تورم نقطه‌به‌نقطه فروردین ‌ماه سراسر کشور بالاتر از تورم نقطه‌به‌نقطه اسفندماه و همچنین بهمن است. براساس آمارهای رسمی تورم نقطه‌به‌نقطه در فروردین‌ماه، به ترتیب برای استان‌های قم و سمنان از سایر استان‌ها کمتر بوده است. به‌عبارت دیگر سبد مصرفی خانوار در این استان‌ها کمتر از سایر استان‌ها، نسبت به قیمت‌های فروردین‌ماه سال 99 گران شده است. تورم نقطه‌ای برای استان قم در ماه مذکور به میزان 8/ 42 درصد و برای استان سمنان به میزان 2/ 45 درصد گزارش شده است. بنا بر آمارهای رسمی سیر صعودی تورم نقطه‌به‌نقطه از ابتدای سال 99 تاکنون روند صعودی خود را نقض نکرده است. البته آذرماه در این میان استثنا است به نحوی که تورم این ماه از آبان ماه کمتر بوده است. تورم نقطه‌به‌نقطه از ابتدای پاییز سال 99 شدت گرفته و به سطوح بالای 40 درصد رسیده است. تورم نقطه‌ای برای فروردین 1400 به میزان 5/ 49 درصد برآورد شده است که میزان بالایی است. امید است روند صعودی تورم نقطه‌به‌نقطه به پله‌ای پایین‌تر در ادامه فصل بهار قدم بگذارد.

تورم گروه‌های کالایی در استان‌های کشور

علاوه بر این داده‌های دیگری در گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده به تفکیک استان منتشر شده است. در این گزارش جداولی با بررسی داده‌های آماری روی گروه‌های اصلی کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور منتشر شده است. 12 گروه اصلی که در تمامی استان‌های کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند عبارتند از: «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم‌خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌و‌نقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران»، «کالاها و خدمات متفرقه».

 براساس آمارهای منتشر شده به‌عنوان تورم نقطه‌به‌نقطه گروه‌های اصلی کالاها و خدمات مصرفی خانوارها، بالاترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها مربوط به استان لرستان (4/ 77) است. کمترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه فروردین‌ماه برای این گروه کالایی مربوط به استان قم (6/ 52) است؛ البته استان‌های گیلان(6/ 53) و سمنان (7/ 54) نیز دو استانی هستند که نرخ تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌هایشان با اختلاف کمتری نسبت به سایر استان‌ها در کنار استان لرستان قرار دارند. این در حالی است که تورم نقطه‌به‌نقطه گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها برای کل کشور 5/ 63 درصد ثبت شده است. گروه دخانیات در استان‌های مختلف تورم‌های متفاوتی را ثبت کرده است. تورم این گروه در کل کشور 9/ 47 درصد است. کمترین نرخ تورم دخانیات برای استان چهارمحال و بختیاری (4/ 33درصد) و بیشترین نرخ تورم دخانیات در فروردین‌ماه سال‌جاری نسبت به فروردین‌ماه سال گذشته مربوط به استان‌ خرسان شمالی (74 درصد) است. گروه مبلمان و لوازم‌خانگی و نگهداری معمول آنها بیشترین تورم نقطه‌ای گروه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور را در ماه مذکور تجربه کرده است. تورم گروه مذکور برای کل کشور معادل 3/ 71 درصد است. در بین استان‌های کشور استان زنجان (4/ 82 درصد) و استان سمنان (1/ 60 درصد) بیشترین و کمترین تورم نقطه‌ای را در نخستین ماه سال جاری ثبت کرده‌اند. در نهایت اینکه گروه ارتباطات کمترین تورم نقطه‌ای را در ماه مذکور ثبت کرده است. تورم گروه مذکور برای کل کشور به میزان 4/ 19 درصد ثبت شده است. بیشترین و کمترین تورم استانی در گروه مذکور متعلق به چهارمحال و بختیاری (9/ 38 درصد) و زنجان (6/ 4 درصد) است.