وقتی احمدی‌نژاد خود را هم رئیس‌جمهور می‌دانست هم رئیس شورای نگهبان

سرویس سیاست مشرق - شناخت‌نامه احمدی‌نژاد، پژوهشی است که به رفتارهای احمدی‌نژاد در عرصه سیاسی و اجرایی می‌پردازد، این پژوهش به نقاط عطف رئیس دولت نهم و دهم می‌پردازد و به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا احمدی‌نژاد تغییر کرده است؟

آنچه در ادامه می‌آید، قسمت دوازدهم از این پژوهش است، در این بخش به رفتار احمدی نژاد با شورای نگهبان و  پایبندی او به قانون اساسی پرداخته شده است.

** قسمت اول: احمدی‌نژاد و حامیانش چگونه حاج قاسم را تهدید کردند؟ +تصاویر

** قسمت دوم: احمدی‌نژاد چگونه از رفیق هاشمی رفسنجانی به دشمن او تبدیل شد؟ +تصاویر

** قسمت سوم: احمدی‌نژاد چگونه در سال 84 با دروغ وارد عرصه انتخابات شد؟

** قسمت چهارم: چرا احمدی‌نژاد دچار توهم خودشیفتگی شده است؟

** قسمت پنجم: احمدی‌نژاد و یارانش چگونه دولت نهم و دهم را به انحراف کشاندند؟

** قسمت ششم: احمدی‌نژاد چگونه در قامت یک دیکتاتور علیه قوه قضاییه قیام کرد؟

** قسمت هفتم: رهبر انقلاب برای کدام رفتار خلاف شرع به احمدی‌نژاد تذکر دادند؟

** قسمت هشتم: چرا احمدی‌نژاد یازده روز خانه‌نشین شد و قهر کرد؟

** قسمت نهم: احمدی‌نژاد چرا و چگونه به مخالفت با روحانیت و مراجع تقلید پرداخت؟

** قسمت دهم: چرا احمدی‌نژاد در بحران سوریه با دشمنان هم نظر بود؟

** قسمت یازدهم: اتهامات احمدی‌نژاد به سپاه پاسداران از چه زمانی آغاز شد؟

تقابل احمدی‌نژاد با شورای نگهبان

شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین نهادهای حکومتی است که مأموریت نظارت بر انتخابات را داشته و مرجع رسمی تفسیر قانون اساسی نیز به شمار می‌آید. از جمله مشکلات احمدی‌نژاد این بود که به جایگاه قانونی و مهم شورای نگهبان توجه نمی‌کرد و جایگاه شورای نگهبان به‌عنوان مفسر قانون اساسی و پاسدار را زیر سؤال می‌برد.

یکی از موارد اقدامات احمدی‌نژاد که باعث اختلاف میان او و شورای نگهبان شد مسئله تشکیل هیئت نظارت بر اجرای قانون اساسی توسط رئیس‌جمهور بود. تشکیل این هیئت به‌صورت کلی اشکالی نداشت، اما مشکل این بود که احمدی‌نژاد خود را مجری همه اصول قانون اساسی و ناظر بر اجرای اصولی از قانون اساسی می‌دانست که در حیطه اختیارات قوه مجریه نیز نبودند؛ به عبارت بهتر اگر رئیس‌جمهور هیئتی تشکیل می‌داد تا اجرای اصولی از قانون اساسی را که به ریاست جمهوری مربوط است پی گیری کند، اشکالی بر آن وارد نبود، اما مشکل این بود که احمدی‌نژاد تفسیر خود از قانون اساسی را تفسیر نهایی می‌دانست و تصور می‌کرد که قَسمی که خورده است با تفسیر خود او هماهنگی دارد و از این‌رو پایبندی به قسم خود را به‌منزله دخالت در امور سایر قوا تلقی می‌کرد. این سبک از تفسیر قانون اساسی کاملاً مخالف نظر شورای نگهبان بود که البته شورای نگهبان به‌عنوان مفسر رسمی قانون اساسی بارها و بارها به رئیس‌جمهور متذکر شد که شما حق دخالت در امور سایر قوا را ندارید و مجری قانون اساسی بودن به معنی دخالت در کار سایر قوا نیست.

تشکیل نهاد موازی با شورای نگهبان و اصرار بر تفسیر شخصی

اما اصرار احمدی‌نژاد بر تفسیر شخصی خود از قانون اساسی منجر به ارجاع مسئله به هیئت عالی حل اختلاف قوا شد که درنهایت دفتر مقام معظم رهبری، نامه رئیس هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط سه قوه در خصوص جایگاه «هیئت نظارت بر قانون اساسی در دولت» را به شورای نگهبان ارجاع داد و شورای نگهبان برای دومین بار نظر رسمی خود در خصوص تشکیل این شورا را اعلام و آن را غیرقانونی دانست؛ اما احمدی‌نژاد با شرکت در  جلسه این هیئت به‌نوعی به آن رسمیت بخشید و تشکیل این هیئت را گامی در جهت تبیین قانون اساسی در کشور عنوان کرد. حتی اصرار احمدی‌نژاد بر اجرای تفسیر شخصی خود از قانون اساسی به این حد متوقف نشد و او بدون توجه به مخالفت شورای نگهبان، معاونت اجرای قانون اساسی را به‌عنوان بخشی از زیرمجموعه معاونت‌های ریاست جمهوری تأسیس کرد.[1]

مورد دیگری از تخلفات احمدی‌نژاد در رابطه با شورای نگهبان، دخالت رئیس‌جمهور در بررسی مصوبات مجلس بود. این دخالت به نحوی آشکار و روشن صورت می‌گرفت که تعجب همگان را برمی‌انگیخت. به‌عنوان‌مثال رئیس‌جمهور در نامه رسمی خود به نمایندگان مجلس در مورد یکی از مصوبات مجلس نوشت: «...ضمن تشکر فراوان از حسن نیت مجلس محترم در تصویب این قانون و آرزوی توفیق روز افزون برای نمایندگان محترم بدین‌وسیله مخالفت دولت با این طرح را اعلام نموده و آن را مغایر اصل 75 قانون اساسی می‌داند.»[2] این در حالی بود که مصوبه مذکور به تأیید شورای نگهبان رسیده بود. حداد عادل رئیس مجلس وقت در برخورد با این رفتار خلاف قانون رئیس‌جمهور نامه‌ای به رهبری زد؛ اما تعجب‌آورتر این است که بعد از دستور صریح رهبر معظم انقلاب بر تبعیت همه قوا از مصوبات قانونی مجلس که به تأیید شورای نگهبان رسیده است، احمدی‌نژاد با نامه‌ای بسیار تند مجلس را به فشار و ایراد تهمت‌های بی‌اساس علیه دولت متهم و مدعی شد که مجلس به قانون اساسی کشور بی‌اعتناست و در صیانت از قانون اساسی حاضر به پذیرش مصوبه مجلس نیست.[3]

تداوم اقدامات خلاف قانون تا انتخابات 92 و معرفی مشایی

از دیگر رفتارهای خلاف قانون احمدی‌نژاد متهم کردن ضمنی شورای نگهبان به ظلم در بررسی صلاحیت‌های کاندیداهای ریاست جمهوری سال 1392 بود. در این زمان با رد صلاحیت مشایی که کاندیدای موردنظر احمدی‌نژاد بود، او در حمایت از مشایی مصاحبه کرده و شورای نگهبان را به ظلم متهم نمود و بیان داشت: «بنده آقای مشایی را معرفی کردم و ایشان را می‌شناسم... ایشان مظلوم واقع شدند، ولی معتقدم در کشوری که ولایت‌فقیه وجود دارد حق مظلوم آن‌هم در این سطح پایمال نمی‌شود».[4]

شایان توجه است که اقدام احمدی‌نژاد در حمایت از مشایی و همراهی با او در زمان ثبت‌نام ریاست جمهوری نیز مورد مخالفت شورای نگهبان به‌عنوان ناظر انتخابات قرارگرفته بود و هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری نیز معتقد بودند که اقدام رئیس‌جمهور در معرفی یکی از افراد به‌عنوان نامزد انتخابات تخلف بوده و عنوان مجرمانه دارد و قرار شد که مراتب آن به قوه قضائیه اعلام شود.[5] این در حالی است که مشایی، کاندیدای موردنظر احمدی‌نژاد، در همین رابطه مدعی شده بود: صلاحیتم را در آسمان‌ها گرفته‌ام نیازی به تأیید صلاحیت از سوی شورای نگهبان ندارم.[6]