کودکـــان قانون گریز

ستاره حمیدی : کارشناس ارشد مشاوره ؛ عضو تحریریه دنیای سلامت

تحریریه زندگی آنلاین : عدم فرمانبرداری کودکان از قوانین والدین یکی از مسائل با اهمیت است که بسیاری از والدین را دچار حالت درماندگی می‌کند. کودکان بنا بر سن کم‌شان قادر نیستند ضوابط اجتماعی را همان‌‌طور که بزرگسالان درک می‌کنند بپذیرند و برای تبدیل شدن به یک فرد اجتماعی و مستقل باید به‌مرورزمان بیاموزند رفتارشان را تغییر داده و برای رعایت نظم از قوانینی پیروی و حد و حدودها را رعایت کنند. چنانچه کودکی بدون آمادگی وارد جامعه شود مسلماً با مسائل و قوانینی مواجهه می‌شود که با آنها آشنا نبوده و توان سازگاری با آنها را ندارد و در پی این درماندگی یا از قوانین و حدوحدودها کناره‌گیری کرده و به مسائلی همچون داروهای آرام‌بخش و یا اعتیاد روی می‌‌آورد و یا جهت عدم مواجهه با واقعیت‌های جامعه شروع به سرکشی و جامعه ستیزی می‌‌کند. برای پیشگیری از بروز این مشکلات بهتر است والدین از دوران کودکی آموزش‌های لازم جهت رعایت قوانین و مقررات را داده و کودکان را با محدودیت‌ها آشنا سازند و به آنها بیاموزند برای داشتن آرامش و امنیت نیاز به نظم و تبعیت از قوانین دارد. جهت رسیدن به این منظور مدنظر قرار دادن موارد ذیل قابل‌تأمل است:

 بیشتربخوانید:

کودک خوب ، کودک منظم و با فرهنگ

از قضاوت کردن و دستور دادن بپرهیزید

 درست است کودکان باید از والدینشان فرمانبری داشته باشند ولی این به معنای دستور دادن نیست. برای پذیرش و حرف‌شنوی بیشتر بهتر است خواسته‌هایتان را از کودک به‌صورت یک پیشنهاد مطرح نکنید به‌عنوان مثال از او نپرسید این لباس را می‌‌پوشی یا نه؟ به او حق انتخاب دهید با این روش «دو گزینه داری می‌‌توانی از بین این دو لباس یکی را انتخاب کنی» و در این خصوص قاطعیت داشته باشید. با این روش هم به او حق انتخاب داده‌اید و هم قاطعیت خود را به وی نشان داده‌اید.

 از کلمات شرطی استفاده نکنید

  از کلمات شرطی همانند «اگر» استفاده نکنید. «اگر اسباب‌بازی‌ها رو جمع کنی می‌‌تونی کارتون نگاه کنی» بلکه با قاطعیت بگویید: «وقتی اسباب‌بازی‌هاتو جمع کردی اجازه داری کارتون نگاه کنی» به یاد داشته باشید قاطعیت به معنای خشونت نیست. متاسفانه برخی والدین اشتباه برداشت کرده و با خشونت با کودکان رفتار می‌‌کنند و متعجب خواهند شد که چرا با توجه به اصول رعایت کرده پاسخ مورد انتظار از کودک نمی‌گیرند. خشونت نه تنها راهکار مناسبی نیست بلکه سبب لجبازی و آموزش خشونت در کودک می‌‌شود.

 به کودک‌تان برای عمل به قوانین رشوه ندهید

 «این شکلات را بگیر و در مهمانی شیطنت نکن» رشوه با پاداش را اشتباه نگیرید برای پاداش باید ابتدا کودک عمل مورد نظر را انجام دهد و پس از آن تقویت شود بدین‌گونه «پسر خوبی باش در مهمانی با اسباب بازی‌هایت بازی کن و پس از مهمانی یک شکلات از من بگیر» فراموش نکنید باید جمله‌تان جزئی و دقیق باشد. از کلی‌گویی پرهیز کنید کودکان قادر به هضم منظور شما از میان بسیاری از کلمات کلی و پیچیده نیستند. با آنان واضح و شفاف صحبت کنید.

 بیشتربخوانید:

ایده هایی برای نظم دادن به کمد کودک

کمتر نه بگویید

  بکن و نکن یکی از مواردی است که نه تنها برای کودکان آزار دهنده است بلکه بزرگسالان نیز از اینکه مدام به آنها نه بگویند و دستور دهند چه کاری باید انجام دهند و یا نه آزرده خاطر می‌‌شوند. به یاد داشته باشید تذکرات زیاد و نه گفتن مداوم سبب لجبازی کودک می‌‌شود. قانون «10 نه» را یاد بگیرید. مدام برای خود یادآوری کنید که پدر و مادر با یکدیگر در کل روز فقط می‌‌توانند 10 بار به کودک نه بگویند. آن هم در مواقعی بکار ببرید که خطری کودک شما را تهدید می‌‌کند. برای رسیدن به این هدف تا حد امکان محیط امنی را در خانه برای کودکتان فراهم کنید تا کمتر مجبور به نه گفتن شوید. با کمی توجه در خواهید یافت که در طول روز چگونه به کرات به وی تذکر می‌‌دهید و امرونهی می‌‌کنید.

 در دستور دادن صرفه‌جویی کنید

 همین‌طور از پشت سر هم تذکر دادن به‌عنوان مثال «مواظب باش غذا را روی لباست نریزی» «آرام روی صندلی بشین و شیطنت نکن می‌‌افتی»، «مواظب باش از پله‌ها نیفتی» از کلماتی همانند «عجله کن»، «مواظب باش» استفاده نکنید به‌جای آن پیامی که می‌‌خواهید به کودکتان انتقال دهید را جزئی کنید بدین طریق «برات پیش‌بند می‌‌بندم که لباست تمیز بمونه» «دستتو به نرده‌های بگیر و با هم از پله‌ها پایین بریم وقتی رسیدیم می‌‌تونی بدوی» وقتی دستورات پشت سر هم باشد کودک توانایی تجزیه و تحلیل چند جمله دستوری را پیدا نخواهد کرد و هیچکدام از دستورات را اجرا نمی‌کند.

مراقبت بازی چرا در کودکان باشید

  کودکانی که زیاد از والدین بکن و نکن شنیده‌اند هنگامی که شروع به سخن گفتن می‌‌کنند آنان نیز از کلمه «نه» به کرات استفاده می‌‌کنند. البته نباید فراموش کرد نه گفتن‌شان یک نه طوطی‌وار است و معنای واقعی نه را ندارد. این کودکان از بازی چرا به کرات استفاده می‌کنند و هر درخواست و پیشنهادی به آنها داده شود در جواب می‌‌پرسند «چرا؟» «چرا باید مواظب باشم»، «چرا به وسایل دست نزنم» و غیره، در این صورت قاطع بودن تنها راه حل است نباید این چراها با چراهای کنجکاوی اشتباه گرفته شود.

 هماهنگی پدر و مادر لازمه تربیت کودک است

  چنانچه والدین انتظار دارند کودک‌شان از آنها تبعیت کند باید به یاد داشته باشند ابتدا در مورد روش تربیتی که انتخاب می‌کنند با یکدیگر به توافق برسند. کودکان بسیار باهوش هستند و هر نوع هماهنگی در رفتار والدین را به‌خوبی متوجه می‌شوند. چنانچه کودک احساس کند والدین در نظرات‌شان ناهماهنگی دارند از این مسئله در جهت تحقق بخشیدن خواسته‌هایش استفاده می‌کند.

بیشتربخوانید:

سر به راه کردن کودکان بی نظم