به قلم : ا.ملک‌زاده
تحریریه زندگی آنلاین : در این تحقیق و جزوه‌ی راهنما سعی شده به مراحل مشترک بازنشستگی برای مردم و انتظاراتی را که برای آن داریم پی بریم. تعریف کلمه «بازنشستگی» زمانی است که نشانه‌ی گذر از زندگی کاری خودمان را به‌نوعی زندگی دیگر توأم با موفقیت، اوقات فراغت بیشتر و انتخاب را در راه داشته باشیم. اغلب افراد در زمان فعالیت و زندگی کاری خود انتظار سختی و دشواری این انتقال را بدلایل بی اطلاعی از ماهیت آن در ذهن همواره داشته‌اند. مانند سایر انتقال‌های مهم زندگی که می‌تواند توام با احساسات و نگرانی‌های مختلف باشد، در این جزوه سعی شده تا در طول مراحل برنامه‌ریزی بازنشستگی، بتوانیم از آنچه انتظار داریم با آگاهی بیشتر از چگونگی این اتفاق، به نحو بهتری از این فصل جدید زندگی خود استفاده و درعین‌حال عبور کنیم.اگرچه در ابتدا سازگاری با مراحل و زندگی پس از بازنشستگی ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما باید بدانیم هرگز برای اتخاذ هر تدبیری برای اقدامات پیشگیرانه و شروع برنامه‌ریزی برای یک سبک زندگی مناسب خیلی دیر نیست.راهنمای فعلی برای کمک به شما در تسهیل این انتقال، و رویکردی را که به مراحل معمول بازنشستگی توسط اغلب مردم در دوره‌ای از سفر خود تجربه می‌کنند، آمده است.
بیشتربخوانید:
مرحله اول: پیش بازنشستگی
مرحله پیش بازنشستگی درواقع شامل تصور شما از زندگی جدید و برنامه‌ریزی برای آن است. این مرحله می‌تواند کم‌وبیش از 5 تا 10 سال قبل از تاریخ بازنشستگی واقعی شما شروع و ادامه داشته باشد.معمولاً هر فرد قبل از بازنشستگی دو دیدگاه و برنامه‌ریزی مالی و عاطفی برای خود تصور می‌کند.برخی از مردم تمرکز خود را بر احیای وضعیت شغلی خود با یک جنبه برنامه‌ریزی مالی بازنشستگی معطوف می‌کنند؛ و برخی دیگر نیز زمان را صرف برنامه‌ریزی عاطفی نمی‌کنند و مطمئنند که در این مرحله از زندگی خودبخود لذت برده و هدف پیدا می‌کنند.در کنار دغدغه‌های مالی خود، باید در نظر داشته باشید که چه چیزی باعث خوشحالی و رضایت شما در هنگام این انتقال می‌شود. با این کار می‌توانید بازنشستگی را بسیار سهل‌تر تجربه کرد.برنامه‌ریزی احساسی باید بخشی از بودجه شما باشد. تصمیم‌گیری در مورد سبک زندگی، مانند کوچک سازی خرج‌های زندگی برای داشتن آزادی مالی بیشتر و قابلیت پذیرش همزمان تجربه پیر شدن طی این دوران، به شما کمک می‌کند تا هم از نظر مالی و هم از نظر عاطفی برنامه ریزی صحیح‌تری داشته باشید.
برای بسیاری در یکی دو سال قبل از بازنشستگی، می‌توان هیجان و انتظار را در کنار نگرانی و تردید تجربه کرد. اضطراب زمانی ایجاد می‌شود که مردم نگران باشند که پول کافی برای پس‌انداز خود در دوران بازنشستگی ذخیره نداشته باشند.
مرحله دوم: بازنشستگی کامل
مرحله رهائی از خدمت یا دوران شیرین ناشی از وقوع بازنشستگی کامل، رسماً در آغاز این دوره اتفاق می‌افتد و می‌تواند از یک تا دو سال نیز ادامه یابد. مرحله ترک محیط رسمی کسب‌وکار شامل احساسی دوگانه از هیجان و تسکین و آزادی از فشارها و مسئولیت‌های زندگی کاری روزمره شما است. افراد طی این دو سال مرحله دوم معمولاً مشغول ارتباط مجدد با همسر، خانواده، دوستان و گذران وقت بیشتر برای سرگرمی، گشت‌وگذار و حتی یافتن و شروع یک فعالیت کاری جدید هستند.در این مرحله، برخی از افراد به‌جای انتخاب و لذت از یک روند اصلاحات شیرین، دوباره تصمیم می‌گیرند که بلافاصله به چارچوب گذشته خود بازگردند، مثلاً هر روز صبح با یک برنامه مشخص بیدار می‌شوند و اغلب فعالیت‌هایی را ادامه می‌دهند که بخشی از برنامه‌های شلوغ آنها در طول زندگی کاری آنها را داشته است. البته برخی دیگر پس از سال‌ها کار مشاغل اجباری که بخشی از روح و جان آنها را گرفته، گزینه استراحت و آرامش مطلق در منزل را انتخاب می‌کنند.
بیشتربخوانید:
مرحله سوم: گم‌کردگی
هنگامی که اوج دوران احساسی بازنشستگی کامل سپری گشت و مرحله به‌اصطلاح تلاطم آن به پایان رسید، بسیاری از افراد دچار نوعی احساس گم‌کردگی، ناامیدی و سرخوردگی می‌شوند. آنها زمان زیادی را به انتظار سکون در وضعیت بازنشستگی صرف کرده بودند، بنابراین به‌محض شروع این دوره، هیجان کمتری نسبت به آنچه در گذشته داشتند، حس می‌کنند.
احساساتی منفی از قبیل گم‌کردگی در زندگی، بی‌حوصلگی، تنهایی، و احساس بی‌فایده بودن به سراغشان می‌آید؛ و اگر به آن پرداخته و رفع نگردد، فرد در این مرحله می‌توان به‌راحتی دچار افسردگی گردد.
مرحله چهارم: جهت‌گیری مجدد
این مرحله اغلب چالش‌برانگیزترین دوره محسوب می‌گردد، به نحویکه بازنشستگان برای جهت‌گیری مجدد خود سریعاً به دنبال لیست کارهای انجام نشده خود برای دوران بازنشستگی بازمی‌گردند، و با یک حس از دست دادگی، مجدداً برای ادامه نحوه زندگی و بازگشت به دوران قبلی ریل‌گذاری می‌کنند.
جهت‌گیری مجدد شامل ایجاد یک هویت جدید است و برای دستیابی مجدد به آن باید قدری زمان و تلاش هزینه کرد. اما هنگامی که هویت شخصیتی جدیدی برای خودتان ایجاد کردید، می‌توانید از روزهای اتمام قطعی خدمات خود به دیگران مطمئن گشته و دوباره احساس و لذت ناشی از بازنشستگی را همان‌طور که بایسته است، ادامه دهید.
بسیار مهم است برای جلوگیری از وضعیت افتادگی و افسردگی روحی، در زندگی خود چیزی پیدا کنیم که به ما حس هدفمندی بخشد، مانند نوعی اشتیاق داوطلبانه در افزودن فعالیت‌های سرگرم کننده جدید به برنامه روزمره خود.
مرحله پنجم: آشتی و ثبات
این مرحله نهایی ممکن است تا 15 سال پس از شروع رسمی بازنشستگی آغاز گردد. افراد در این مرحله از انتقال خود اغلب راضی و امیدوار هستند و افسردگی و اضطراب کمتری را تجربه خواهند کرد. در این مرحله، بازنشستگان با انجام کارهایی که به آنها احساس رضایت می‌دهد، به یک سبک زندگی بازنشستگی مفرح و با انگیزه دست می‌یابند.
آنها ساده زیستی و سبک زندگی آرامش بخشی را در اولویت خود قرار می‌دهند.دستیابی به شرایط مناسب سلامت بهداشتی از مقتضیات این دوران بوده، بنابراین بازنشستگان بر حفظ سلامتی و استقلال خود تمرکز می‌کنند، بنحویکه گاهی با رفتن به جوامعی که در آنها دسترسی به خدمات بهداشت سلامت، امکانات رفاهی، انجام فعالیت‌های گروهی و معاشرت با دوستان همسن را برایشان سهل‌تر می‌نماید، می‌باشد.
نکته پایانی
باید پذیرفت که بازنشستگان محترم پس از پایان زندگی کاری خود، این روند را به‌نوعی منحصر به فرد تجربه می‌کنند و هر نفر هر یک از پنج مرحله بازنشستگی را به‌شدت و میزان زمان دیگری تجربه نمی‌کند. مانند هر انتقال مهم دیگر در زندگی، بازنشستگی با مجموعه‌ای از احساسات و نگرانی‌ها همراه است. اما اگر متفکرانه برای انتقال خود برنامه ریزی کرده‌اید تا از لحاظ مالی و عاطفی از خود مراقبت کنید، می‌توانید دغدغه‌های این انتقال مهم زندگی را کاهش دهید و بیشتر وقت خود را صرف لذت بردن از زندگی جدید خود نمایید.
مترجم: بی‌شک نگاشته فعلی از یک راهنمای پژوهش گرانه در غرب برگرفته شده است و مقرر نیست تا عیناً تمامی مراحل بازنشستگی در جامعه امروز ایران و شرایط فعلی ما هماهنگی داشته باشد، لذا پیشنهاد می‌گردد به مقالات و تحقیقات دیگر با همین مقوله بازنشستگی در این ماهنامه مراجعه فرمانید.
