غلبه صنعت بر کرونا

بررسی آمارهای وزارت صمت درباره کالای منتخب صنعتی نشان می‌دهد اطلاعات 7 کالای مهم شامل «تلویزیون»، «سیگارت»، «ظروف شیشه‌ای»، «داروی انسانی»، «پودر شوینده»، «لاستیک خودرو» و «دوده» منتشر نشده ضمن اینکه سیاستگذار اصلاح داده‌های تولید در فروردین 1399 را نیز در دستور کار قرار داده است. دیگر اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در آخرین گزارش خود به ریز جزئیات آمار محصولات پتروشیمی در فروردین 1400 اشاره‌ای نکرده است. از بین محصولات معدنی و صنایع معدنی سه کالای «ظروف چینی»، «کاشی و سرامیک» و «کنسانتره زغال‌سنگ» رشد چشمگیری را در فروردین 1400 تجربه کرده‌اند.

از آنجا که رونق یا رکود کالاهای مذکور نشانه و نماد شرایط خوب یا بد تولید در کشور است، افزایش تعداد کالاهای دارای رشد مثبت به عدد بی‌سابقه 32 از 34کالا گویای رونق چشمگیر تولید در کشور است. موردی که با آمار رشد تولید صنایع بورسی نیز مطابقت دارد. البته نباید فراموش کرد رشد چشمگیر بسیاری از کالاهای صنعتی به دلیل شرایطی است که در سال جاری به‌واسطه غلبه بر کرونا در مقایسه با فروردین سال گذشته صورت گرفته است. البته هنوز از بین دغدغه‌های فعالان صنعتی، دو مساله «نااطمینانی‌های اقتصادی که عمدتا ناشی از فضای سیاسی است» و نیز «کمبود مواد اولیه و قطعات» وزن بالاتری دارد. پیش‌تر در همین صفحه با استناد به گزارش شامخ فروردین، این نکته مورد تاکید قرار گرفت که سیاستگذار باید برای موضوع مواد اولیه چاره‌اندیشی کند. از آنجا که در شامخ فروردین شواهدی دال بر افزایش دریافت سفارش‌های خارجی توسط صنایع داخلی وجود داشت، تامین مایحتاج صنایع داخلی برای تداوم پاسخگویی به خریداران خارجی و داخلی یک مساله حیاتی است. موضوعی که در صورت تحقق، نوید رشد صادرات صنعتی مناسب در پایان سال 1400 را می‌دهد.  

تا پیش از انتشار گزارش صمت، تصور کارشناسان این بود بخش تولید از تعطیلات کرونایی و نوروزی ضربه ببیند، چراکه تقاضای داخلی به سمت رکود و انقباض حرکت کرده و کل بخش تولید وضعیتی رکودی پیدا کند. آمارهای فروردین 1400 از کالاهای منتخب صنعتی اما همه سناریوهای پیشین را نقش برآب کرد. تداوم رشد در صنایع مهم کشور اعم از خودروسازی، سیمان، نساجی، فولاد، لوازم خانگی و پتروشیمی در کنار عبور اغلب کالاها از نرخ‌های تولید شده در فروردین‌ماه دو سال 98 و 99 یک نشانه عبور از رکود است. در واقع اگر شواهد وزارت صمت از بنگاه‌های سه بخش پتروشیمی، صنعت و معدن را مبنا قرار دهیم، باید نسبت به رشد صنعتی در سال 1400 خوش بین باشیم.

جالب اینکه به‌رغم برخی نشانه‌های منفی از وضعیت تولید نظیر نارضایتی تولیدکنندگان از بی‌ثباتی قیمت‌ها یا مواد اولیه ناکافی، چشم‌انداز تولید در گزارش شامخ در قله قرار دارد. چنین موضوعی نشان می‌دهد تولید صنعتی ممکن است در سال 1400 رشد مناسب داشته باشد. در همین رابطه علیرضا رزم حسینی، وزیر صمت در حاشیه شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی و دولت، رشد بخش صنعت در سال 1399 را 8 درصد اعلام کرد. وزیر صمت وضعیت تولید را مناسب ارزیابی کرد ضمن اینکه تامین مواد اولیه و قطعات 71 هزار واحد صنعتی کشور توسط صادرکنندگان را دستاورد بزرگ کشور در سال 99 دانست.

تولید صنعت خودرو، روی دور تند

رشد صنعت خودرو در نخستین ماه از سال 1400 حدود 50 درصد بوده است. تولید خودرو در کشور در شش بخش مختلف نزدیک به 60 هزار دستگاه بوده است. شش بخش مختلف این صنعت شامل «کمباین»، «اتوبوس، مینی‌بوس و ون»، «کامیون، کامیونت و کشنده»، «وانت»، «انواع سواری» و «تراکتور» به ترتیب با ارقام 800 درصد، 352 درصد، 269درصد، 136درصد، 134 درصد و 40 درصد وضعیت بسیار مناسبی را به نسبت فروردین‌ماه سال 99 تجربه کرده‌اند.

حال صنعت نساجی خوب است

در عین حال آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد سه کالای مهم صنعت نساجی یعنی «نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی»، «نخ فیلامنت پلی استر» و «الیاف پلی استر» شرایط خوبی از نظر رشد تولید دارند. وزارت صمت گزارش کرده این سه کالا به ترتیب در فروردین 1400 رشدی معادل 4/ 144 درصد، 7/ 36 درصد و 19 درصد را به ثبت رسانده‌اند. الیاف اکریلیک هم به‌عنوان یکی از معدود کالاهای تولید شده با نرخ رشد منفی، افتی معادل 6/ 16 درصد را به ثبت رسانده است.

لوازم خانگی، مثبت ولی ...

آمار تولید کشور در بخش لوازم خانگی فعلا مثبت است، هرچند از آمار تولید برخی از اقلام مهم این بخش خبری نیست. مهم‌ترین خبر در بخش لوازم خانگی این است که تولید سه قلم کالای مهم یعنی «یخچال و فریزر»، «کولر آبی» و «ماشین لباسشویی» با درصد قابل توجهی افزایش یافته، به‌طوری‌که در فروردین 1400 رشد این سه کالا به ترتیب بیش از 115 درصد، 64 درصد و 68 درصد بوده است. فعلا البته خبری از آمار تولید تلویزیون و سایر اقلام مهم در صنعت لوازم خانگی نیست.

رشد آرام و مستمر صنایع معدنی

فولاد خام و محصولات فولادی، کاشی و سرامیک، سیمان، کنسانتره زغال‌سنگ و شیشه جام به‌عنوان عمده‌ترین تولیدات صنایع معدنی از رشد مناسیی برخوردار بوده‌اند. در میان کالاهای منتخب معدنی و صنایع معدنی، تولید کاشی و سرامیک با بیش از 70 درصد رشد، به عدد کم‌سابقه 24 میلیون و 767 هزار مترمربع در یک ماه رسیده است.