رابطه آهن بدن و سلامت قلب (۲)

Kiechl و همکاران در یک بررسی نشان دادند که همبستگی شدیدی بین غلظت فریتین سرم و وخامت پاتولوژیک دیواره شریان کاروتید وجود دارد. این محققین غلظت فریتین را یک عامل خطرساز مستقل و قوی برای ایجاد سکته در زنان و مردان معرفی کرده‌اند. در این بررسی بین سطح فریتین، LDL و سابقه کشیدن سیگار با CAD رابطه معنی‌دار آماری مشاهده شده است. این در حالی است که در مطالعه SemPas و همکارانش هیچ رابطه معنی‌داری بین سطح فریتین سرم با CAD وجود نداشته است.

نتایج مطالعه Orimadegun و همکاران نشان می‌دهد که بین افزایش سطح فریتین سرم با خطر آترواسکلروز در مردان ارتباط واضحی وجود دارد که مؤید نتیجه به دست آمده از بررسی ما می‌باشد. در مطالعه فوق هیچ اختلاف معنی‌داری بین سطح فریتین با سن، سطح پلاسمایی کلسترول و BMI وجود نداشته است.

حیدری و همکاران نیز با بررسی 400 بیمار مراجعه‌کننده به بخش آنژیوگرافی بیمارستان شریعتی تهران، اثر افزایش میزان فریتین سرم را در بروز آترواسکلروز مورد بررسی قرار داده است. در این بررسی میزان فریتین در مردان مبتلا به CAD بطور معنی‌داری افزایش داشته است که مؤید نتایج به دست آمده از بررسی ما می‌باشد.

نتایج بررسی فوق نشان می‌دهد که سطح تری‌گلیسرید، کلسترول و نسبت تری‌گلیسرید به کلسترول در بیماران تحت بررسی افزایش داشته است که با نتایج به دست آمده از مطالعه ما مغایرت دارد.

Aure و همکاران در سال 2002 با بررسی 41 زن و 59 مرد تحت آنژیوگرافی، رابطه فاکتورهایی مانند میزان فریتین، ترانسفرین، HDL، LDL و هموسیستئین را با CAD مورد بررسی قرار داده‌اند. در این بررسی هیچ رابطه معنی‌دار آماری بین CAD با غلظت فریتین و ترانسفرین سرم مشاهده نشده است در صورتی که بین CAD با غلظت HDL، LDL و هموسیستئین، جنسیت و سن رابطه معنی‌داری مشاهده شده است.

در بررسی Manfori و همکاران در برزیل و Bozzini و همکاران در ایتالیا نیز هیچ رابطه معنادار آماری بین سطح فریتین سرم با خطر بروز آترواسکلروز مشاهده نشده است که مغایر با نتیجه به دست آمده از مطالعه ما می‌باشد.

در مطالعه Salonnen و همکاران بیمارانی که سطح فریتین سرم آنها بیشتر از ml/ng 200 بوده است شانس انفارکتوس نسبت به افراد نرمال 2/2 برابر بیشتر بوده است. در مطالعه دیگری این ارتباط فقط در گروه زنان با فریتین بیشتر از ml/ng 80 دیده شده است.

در مطالعه هوشیار و همکاران با بررسی و مقایسه سطح فریتین در افراد مبتلا و غیرمبتلا به بیماری‌‌های عروق کرونر قلب، میزان فریتین خون بیش از ml/ng 200 استعداد ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب را به میزان چهار برابر افزایش داده است در حالی که میزان فریتین بیش از ml/ng400 هیچ ارتباط معنی‌داری با ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر نداشته است.

همچنین در این مطالعه سطح ذخایر آهن بدن در بین سه گروه یا درگیری یک، دو و سه رگ کرونر اختلاف معنی‌داری را نشان نداده است که با نتایج به دست آمده از مطالعه ما مغایر می‌باشد.

در مطالعه محجوب و همکاران نیز روی بیماران مبتلا به سکته قلبی، کاهش قابل ملاحظه‌ای در میزان آهن و درصد اشباع ترانسفرین بیماران زن و مرد در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شده است. همچنین افزایش معنی‌داری در میزان فریتین سرم بیماران در مقایسه با گروه شاهد ملاحظه نشده است. نتایج این مطالعه نشان دهنده تغییرات حاد معنی‌دار در غلظت آهن و فریتین سرم بیماران مبتلا به سکته قلبی است.

نتیجه‌گیری

با توجه به اینکه هنوز شواهد قوی برای در نظر گرفتن میزان فریتین خون به عنوان یک ریسک فاکتور مستقل در ابتلا به بیماری‌های ایسکمیک قلبی به دست نیامده است، براساس نتایج به دست آمده از این مطالعه می‌توان فریتین را به عنوان یک اندکس مقایسه‌ای قابل بحث فقط در بیماران مبتلا به آترواسکلروز عروق کرونر بویژه در مردان مطرح نمود.

برای خواندن بخش اول- رابطه آهن بدن و سلامت قلب- اینجا کلیک کنید.