دکتر علیاصغر پیوندی
مجموع ترشحات غدد سباسه و سرومینوس (غدد عرق)، سرومن یا جرم گوش را تشکیل میدهند (البته مقداری لایههای کراتینی جدا شده از سطح کانال گوش و گرد و غبار نیز در ساختار آن وجود دارند). در بیشتر افراد سالم سرومن نرم اما به تدریج خشک شده و حین عمل جویدن و استحمام به صورت تکههای کوچک از کانال گوش خارج میشود. مشکلات بالینی در رابطه با سرومن ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
1- تغییر در کمیت یا کیفیت سرومن گوش
2- شکل غیرطبیعی مجرا
علائم
علائم در برخی موارد ممکن است وزوز گوش و سرگیجه نیز بروز کند. یکی از موارد نه چندان شایع جرم گوش، سنگینی یکطرفه گوش متعاقب استحمام یا شنا است که به دلیل انسداد کامل مجرای گوش در اثر جذب آب و افزایش توده سرومن و یا آب در پشت آن ایجاد میشود. در این حالت قدرت شنوایی به میزان 15 - 30 درصد کاهش مییابد.
در معاینه بالینی وجود توده تیره رنگ در مجرای گوش نمایان که بر حسب مقدار و تکرار آن ممکن است قادر به دیدن پرده گوش نباشیم. در مواردی که لازم است جرم گوش خارج گردد، میتوان بر حسب شرایط از روشهای زیر جهت خارج کردن استفاده نمود:
شایعترین مشکل گوش خارجی
شایعترین مشکل یا بیماری گوش خارجی، تراکم و چسبیدن سرومن به دیوارههای مجرای گوش است که به آن جرم فشردهشده میگویند و یکی از علل شایع آن پاک کردن گوش با سواپ پنبهای و وسایلی نظیر آن است. در اغلب موارد، جرم گوش بدون علامت بوده و در سایر موارد سنگینی گوش شایعترین علامت بیماری است.
روش خارج کردن جرم
1- از طریق شستشو با آب ولرم (37 درجه سانتیگراد) جرم با سرنگ مخصوص و با حفظ رعایت اصول بهداشتی بدون درد و مشکل جدی از کانال خارج میشود. در این موارد معمولاً لازم است بیمار چند روز از قطره گلیسیرین جهت نرم کردن واکس استفاده کند تا هنگام شستشوی گوش دچار مشکل نگردد. 2- تمیز کردن جرم گوش با ساکشن با رعایت اصول بهداشتی به طوری که جرم با روش ساکشن از کانال گوش خارج میشود. در این روش نیز بهتر است بیمار چند روز از قطره گلیسیرین جهت نرم کردن آن استفاده کند. 3- خارج کردن جرم گوش با استفاده از وسایل مخصوص، مثل کورت گوش یا لوپ سیمی (wire loop) زیر دید مستقیم که میتوان از این روش در مواقعی که جرم به شکل سفت میباشد استفاده نمود. 4- در هر صورت بایستی بدانیم وجود مقدار کمی جرم در گوش مانع از ورود حشرات و یا دیگر اجسام شده و نباید با روشهای غیرعلمی و غیربهداشتی جرم خارج شود؛ ولی در صورتی که فرد با مشکل مواجه است، با روشهای ذکر شده توسط فرد مجرب خارج میگردد.