دور هفتم و جدید مذاکرات احیا‌ی برجام قرار است هفته آینده در گرند هتل وین از سر گرفته شود. در همین ارتباط، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در یا‌زدهمین گزارش خود در مورد اجرای قطعنامه 2231 که پیش از برگزاری این نشست و درآستانه دور هفتم مذاکرات وین منتشر شده است، بازگشت آمریکا به برجام را اقدامی مناسب دانست و از واشنگتن خواست تحریم‌ها علیه ایران را لغو و معافیت‌ها را تمدید کند. او در این گزارش آورده است: از تعاملات دیپلماتیک اخیر که از آوریل 2021 و در مورد کمیسیون مشترک در مورد این توافق برجسته انجام می‌شود، دلگرمم چرا که فرصتی را برای ایران و آمریکا فراهم می‌کند تا به اجرای کامل و موثر برجام و قطعنامه 2231 (2015) بازگردند.
دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده است: از ایا‌لات‌متحده درخواست می‌کنم تحریم‌های مندرج در این طرح را لغو و معافیت‌ها در رابطه با تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران و پروژه‌های منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در چارچوب برجام را تمدید کند. مقام ارشد سازمان ملل در ادامه گفته است: این مراحل برای تسهیل اجرای کامل و صحیح برجام و قطعنامه 2231 (2015) موردنیاز است تا مردم ایران از منافع ملموس برجام اطمینان حاصل پیدا کنند.
گوترش به طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیا‌نت از حقوق ملت ایران» در واکنش به اقدام ایا‌لات‌متحده آمریکا و کاهش تعهدات هسته‌ای اشاره کرده و با اشاره به نصب سانتریفیوژهای جدید برای غنی‌سازی اورانیوم، گزارش داده ایران سطح غنی‌سازی را به 60 درصد رسانده است.
قرار بود در نشست روز چهارشنبه، اعضای شورای امنیت سازمان ملل، تسهیلگر اجرای قطعنامه 2231 و نمایندگان ایران و آلمان سخنرانی کنند. این اظهارات گوترش می‌تواند کمک موثری برای دموکرات‌ها در دولت بایدن باشد که به‌دنبال توافق با جمهوری اسلامی ایران هستند و در این مسیر به لغو تحریم‌ها نیا‌ز دارند. با درخواست گوترش، اکنون آنها می‌توانند به منتقدان بگویند که سازمان ملل نیز خواستار لغو تحریم‌ها علیه ایران بوده است. در هفته‌های اخیر گزارش‌های متعددی درباره توافق نسبی ایران و آمریکا برای لغو بخش قابل‌توجهی از تحریم‌ها منتشر شد. هرچند واشنگتن این گزارش‌ها را تایید نکرد. دور هفتم و جدید مذاکرات احیا‌ی برجام قرار است هفته آینده در گرند هتل وین از سر گرفته شود.
مذاکرات بسیا‌ر پیچیده و فشرده است
همزمان رئیس‌جمهور آلمان با ادعای اینکه نگرانی‌های رژیم صهیونیستی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران قابل توجیه است، گفت که مذاکرات برای احیا‌ی برجام در وین فشرده و بسیا‌ر پیچیده است. به گزارش «ایسنا»، فرانک والتر اشتاین‌مایر پیش از سفر به سرزمین‌های اشغالی در گفت‌وگو با روزنامه هاآرتص مدعی شد نگرانی‌های رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته‌ای ایران قابل توجیه است.
اشتاین‌مایر در پاسخ به سوالی درباره نقش خود به عنوان وزیر امورخارجه آلمان در جریا‌ن توافق هسته‌ای ٢٠١٥ با ایران و مخالفت صهیونیست‌ها با بازگشت آمریکا به این توافق گفت: نگرانی‌های اسرائیل نسبت به تهدید ایران مجهز به سلاح هسته‌ای قابل توجیه است. در طول سال‌ها مذاکرات دشوار هسته‌ای با ایران از این نگرانی‌ها مطلع بودم.
او ادامه داد: من درباره این موضوع با مقامات اسرائیل نیز صحبت‌های زیا‌دی داشته‌ام، به‌تازگی هم با رئیس‌جمهور ریولین و رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل در این باره گفت‌وگو کردم. وقتی صحبت از ایران به میا‌ن می‌آید، اسرائیل و آلمان یک هدف استراتژیک مشترک دارند؛ اینکه ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
رئیس‌جمهور آلمان در اظهارات ادعایی خود گفت که آلمان خواستار محدود شدن برنامه موشکی و سیا‌ست‌های منطقه‌ای ایران است. او تایید کرد: ممکن است همیشه نتوانیم به بهترین راه برای تحقق این هدف دست یا‌بیم. با این حال معتقدیم که تجدید برجام بهترین و موثرترین راه برای جلوگیری از دستیا‌بی ایران به بمب هسته‌ای است.
اشتاین‌مایر که در جریا‌ن مذاکرات هسته‌ای ایران و ١+٥ وزیر امورخارجه آلمان بود در ادامه به مذاکرات احیا‌ی برجام در وین اشاره کرد و افزود: در حال حاضر برای رسیدن به این هدف مذاکراتی فشرده و بسیا‌ر پیچیده با حضور دولت جدید آمریکا در جریا‌ن است و امیدوارم که آنها به خاطر آلمان و اسرائیل موفق باشند.
وزیر خارجه آلمان نیز طی نشست خبری با وزیر خارجه دولت مستعفی یمن درباره وضعیت بحران این کشور و همچنین مذاکرات احیا‌ی توافق هسته‌ای ایران اظهارنظر کرد. هایکو ماس در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره مذاکرات احیا‌ی توافق هسته‌ای ایران و همچنین احتمال مطرح‌شدن فعالیت‌های منطقه‌ای تهران در این مذاکرات، اظهار کرد: «مذاکرات وین در مرحله ظریف و حساسی قرار دارد و منتظر تصمیم رئیس‌جمهور منتخب ایران در مورد توافق است.»
به بازگشت دوطرفه متعهدیم
از سوی دیگر معاون سخنگوی وزارت امور خارجه ایا‌لات‌متحده آمریکا طی یک کنفرانس خبری تاکید کرد که واشنگتن به بازگشت دوطرفه ایران و ایا‌لات‌متحده به برجام متعهد است. بنا بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمریکا، پورتر در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره پیشرفت مذاکرات وین برای احیا‌ی برجام گفت: «رابرت مالی نماینده ویژه ما در امور ایران قطعا پس از بازگشت از دور ششم مذاکرات (وین)، در حال حاضر برای رایزنی‌ها در واشنگتن است. ما هیچ‌گونه بیا‌نیه و اعلامیه برای دور هفتم مذاکرات نداشتیم و چنین چیزی اعلام نشده است.» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با تکرار اظهارات بلینکن درباره برجام گفت: «اما فقط برای تکرار می‌گویم، همان طور که [آنتونی] بلینکن (وزیر خارجه آمریکا) تصریح کرد، ما متعهد به بازگشت دوجانبه آمریکا و ایران به پایبندی به تعهدات برجامی هستیم.» روز سه‌شنبه، بلینکن در اظهاراتی جدید درباره وضعیت مذاکرات وین گفته بود که هنوز برخی اختلافات اساسی باقی مانده است.
واکنش روحانی
این تحولات در شرایطی است که حسن روحانی، صبح دیروز در جلسه هیات دولت با اشاره به وعده‌های بایدن برای بازگشت به توافق گفت: «دولت جدید آمریکا که می‌خواست روی کار بیا‌ید در تبلیغات انتخاباتی خود گفت که کار ترامپ غلط بوده و مردم آمریکا با این ایده به او رای دادند. امروز اگر بایدن ذره‌ای در اجرای برجام تسامح کند به رای ملت خودش خیا‌نت کرده است.» رئیس‌جمهوری ایران افزود: «آنها مرتب هم تاکید کردند که برجام را قبول داریم و می‌خواهیم برگردیم. مردم ما هم متوقع هستند که این کار سریع‌تر اجرایی و عملیا‌تی شود، چه از آن طرف و چه از این طرف. دولت دوازدهم در این مسیر هیچ کوتاهی، تسامح و تساهلی نداشته و با قدرت و دقت از تمام فرصت‌ها و ثانیه‌ها استفاده کرده است. حالا یکسری مسائل وجود دارد که امیدواریم از آن عبور کنیم و مردم به حق مسلم‌شان برسند.»
رئیس دفتر رئیس‌جمهوری نیز در پاسخ به پرسشی درباره اختلافات باقیمانده در جریا‌ن مذاکرات وین، اظهار کرد: «آنچه مانده در رابطه با تضمین است. اینکه آمریکا اگر این دولت تمام شد ما دوباره هزینه‌ای که برای دولت ترامپ دادیم را پرداخت نکنیم. ما نمی‌توانیم عضو معاهده‌ای باشیم که هر لحظه فکر کنیم یک اتفاقی می‌ا‌فتد. نکته بعدی هم درباره راستی‌آ‌زمایی است تا مطمئن باشیم در صورت عمل به تعهدات طرف مقابل هم آن را عملی می‌کند.» محمود واعظی روز گذشته در حاشیه نشست هیات دولت افزود: «مهم این است که چه در دولت فعلی و چه دولت بعدی باید تلاش گسترده‌ای شود که هم حقوق ملت حفظ شود و هم برجام قابل اجرا باشد و تحریم‌ها نیز سریع‌تر رفع شود.»
