اورژانس‌های دندانپزشکی کدامند

دکتر سارا کاشانچی؛ جراح دندانپزشک

ضربه به دندان‌های کودکان با تروما بسیار رایج است. اکثر آسیب‌های دندان در ساختمان دندان‌های شیری و دائمی دندان‌های قدامی به ویژه دندان‌‌های قدامی فک بالا را درگیر می‌کند. جابه‌جا شدگی خفیف از شایع‌ترین موارد، مشاهده شده به دنبال ضربه به دندان‌های شیری می‌باشد.

ترک‌های ساده تاج دندان از جمله موارد شایع‌ تروما به دندان‌های دائمی است که حتماً باید پیگیری و درمان شود. هرچه کودک کنجکاوتر و ماجراجوتر باشد احتمال جراحت‌هایی از این دست افزایش می‌یابد در مورد دندان‌های دائمی بیشتر صدمات در نتیجه زمین خوردن و برخورد هنگام بازی و دویدن روی می‌دهد. دوچرخه‌سواری را نیز می‌توان عامل بزرگی به‌شمار آورد. به‌طور کلی می‌توان گفت که حوادث بیشتر در زمین بازی مدارس اتفاق می‌افتد.

اورژانس‌های‌ دندانپزشکی

زمانی که ضربه، خونریزی، درد یا تورم غیر معمول در ناحیه دهان دیده می‌شود. به عنوان اورژانس دندانپزشکی تلقی می‌گردد. در این صورت باید هرچه زودتر به دندانپزشک خود یا بیمارستان مراجعه کنید.

 ضربه‌های دندانی

بیشترین گروه سنی که درگیر ضربه‌های  دندانی می‌شوند، سنین یک تا دو سالگی، زمانی که کودک راه رفتن را می‌آموزد و 7 تا 10 ساله می‌باشد. کودکانی که دندان‌های جلو آمده دارند، همچنین افرادی که در ورزش‌ها مانند: فوتبال، ‌هندبال، بسکتبال، والیبال و . . .  شرکت می‌کنند احتمال ضربه به دندان‌هایشان بیشتر است. در این‌گونه موارد کاربرد محافظ‌های دهانی به هنگام ورزش پیشنهاد می‌شود.

درمان

ضربه در این سنین عمدتاً بافت نرم را درگیر می‌کند، که بهتر است بافت آسیب دیده با آب شسته شود.

جهت جلوگیری از خونریزی، ناحیه صدمه دیده را با گاز یا پنبه به مدت پنج دقیقه فشار دهید.

جهت درمان اورژانس هر چه سریع‌تر به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

درمان دندان‌های دائمی ضربه دیده

شایع‌ترین نوع ضربه به دندان‌های دائمی شامل شکستگی‌های تاج دندان، جابجائی‌ها بطرف لب یا زبان به همراه لقی دندان و خارج شدن دندان از حفره می‌باشد.

در موارد شکستگی تاج با قطعه شکسته دندانی باقی‌مانده می‌‌توان آنرا بوسیله موادی به دندان چسبانید بنابراین بهتر است قطعه شکسته شده را پیدا کرده، در یک لیوان آب نگهداری کنید. سپس بلافاصله به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.  در مورد شکستگی تاج دائمی حتی اگر علامتی نبود باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

زمانی که دندان کاملا از حفره خود خارج شده است با نگه داشتن تاج دندان آن را از زمین بردارید. اگر دندان آلوده شده است به مدت 10 ثانیه زیر آب به آرامی شستشو دهید و به داخل حفره خود برگردانید. اگر چنین کاری ممکن نیست بهتر است دندان را در یک لیوان شیر قرار دهید. در غیر اینصورت دندان را در داخل دهان بین دندان‌ها و گونه کودک قرار داده و بلافاصله به دندانپزشک مراجعه نمایید. زمان رسیدن به دندانپزشک بسیار مهم است.

 اگر بتوانید در عرض 30 دقیقه پس از ضربه، کودک خود را به دندانپزشک برسانید، شانس موفقیت در درمان حدود 90درصد افزایش می‌یابد.

حتی در مواردی که دندان ضربه دیده است و هیچ‌کدام از موارد فوق دیده نمی‌شود نیز مراجعه به دندانپزشک ضروری است صدمه به عصب دندان در عرض چند روز یا چند هفته می‌‌تواند سبب تغییر رنگ آن گردد.

دردهای شبانه

یکی دیگر از شایع‌ترین اورژانس‌های دندانپزشکی، درد شبانه است، دردی که در هنگام خواب به سراغ کودک‌تان می‌آید. در این هنگام بهتر است کودک از حالت خوابیده به وضعیت نشسته درآید و سر کودک بالاتر قرار گیرد. پیش از مراجعه به دندانپزشک، شستشوی دهان با آب گرم و نیز کاربرد شربت مسکن جهت کاهش موقت درد پیشنهاد می‌شود.

یکی از مهمترین دلایل جراحت دندانی در کودکان زمین خوردن بر روی سطح سخت است. بسیاری از کشورها قوانینی دارند مبنی بر این‌که هر سازمانی که ساخت‌وساز چنین مکان‌هایی را بر عهده می‌گیرد. مسئول است از استاندارد بودن وسائل بازی مطابق با معیارهای ایمنی بین‌المللی اطمینان حاصل کند و سطح ضربه‌گیری در زیر تمامی وسائل – جاهایی که احتمال زمین خوردن کودکان زیاد است بکار برد.

در انگلستان، شواهد نشان می‌دهد که جراحت‌های وارده به دندان‌های قدامی دائمی در کودکانی که جلوزدگی (بیرون زدگی) بیش از 5/6 میلی‌متر دارند به شکل چشمگیری بیشتر است. استفاده از محافظ‌های دهانی کمک موثری برای جلوگیری از تروما به دندان هنگام ورزش‌های دسته‌جمعی است. بازیکنان ورزش‌های تصادمی بایستی از محافظ دهانی استفاده کنند. جراحت‌های بافت نرم ممکن است در لب‌ها، فرم، مخاط، کام، زبان، لثه، به تنهایی یا همراه با صدمه به دندان دیده شوند.

چنین صدماتی ناشی از اشیاء اسباب بازی یا دندان‌ها هستند که معمولا با خونریزی شدید اضطراب زیاد والدین و کودک همراه است. ممکن است کودک در حال که آبنبات چوبی، مداد، یا سایر اشیاء را در دهان نگاه داشته زمین بخورد. به علاوه زمین خوردن ممکن است باعث بسته شدن دندان‌ها شود و پارگی‌های شدیدی در منطقه زبان یا گونه‌ها که در کودکان دارای عضلات شل هستند و به سادگی در میان دندان‌ها قرار می‌گیرد. را سبب شود.

برای جلوگیری از صدمات وارده به بافت نرم لازم است در مرحله اول خونریزی را متوقف ساخت. این کار اضطراب کودک را به مراتب کاهش می‌دهد. اغلب صدمه کمتر از آن است که به نظر می‌رسد و پس از پاک کردن خون از محل ممکن است بسیار سطحی باشد. هنگامی که کودک گریه می‌کند زخم‌های مخاطی و زبانی باز می‌شوند. و بسیار حادتر از آنچه که هستند بنظر می‌رسد اگر کودک آرام باشد، بافت‌ها لبه‌های آسیب دیده بی‌حرکت می‌مانند و بهبود به سرعت انجام می‌پذیرد.