تحریریه زندگی آنلاین : در حالی لایحه «منع ازدواج کودکان زیر 13 سال» چند سالی است از سوی معاونت امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری به کمیسیون لوایح دولت ارائه شده است که بیش از 9000 کودک 10 تا 14 ساله در تابستان 99 ازدواج کرده‌اند اما همچنان این لایحه به تصویب نرسیده و سرنوشت آن مشخص نیست.
به گزارش ایسنا، چندی پیش شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری با بیان اینکه ظاهراً این لایحه در کمیسیون لوایح دولت تصویب شده اما با مخالفت‌هایی مواجه است، گفته بود که معاونت زنان با تدوین چنین لایحه‌ای به دنبال افزایش سن ازدواج نیست بلکه مساله این است که نمی‌خواهیم کودکان بیوه داشته باشیم.
سجادی همچنین این را هم گفته بود که در این لایحه ازدواج قبل از سن 13 سال برای دختران و پیش از سن 15 سال برای پسران مطلقاً ممنوع اعلام شده است و این ممنوعیت مطلق در لایحه می‌تواند مشکلاتی نظیر افزایش ازدواج‌های غیر قانونی را در جامعه ایجاد کند.
به گفته وی، سند پشتیبان فقهی برای این لایحه نوشته و توسط حقوق‌دانان و اساتید فقهی بررسی شده است که البته شاید به سرنوشت این لایحه امیدی نباشد.
وی معتقد است که حتی تغییر قانون و تصویب لایحه توسط معاونت زنان هم نمی‌تواند مشکلات کودک همسری را حل کند، چراکه ازدواج‌های غیر رسمی و دور زدن قانون همچنان اتفاق خواهد افتاد و مشکلات زنان و دختران بیشتر هم خواهد شد و با ممنوع کردن نمی‌توانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
بیشتربخوانید:
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری نیز با ابراز نگرانی از طولانی شدن روند بررسی لایحه اصلاح ماده 1041 قانون مدنی که به‌موجب این ماده کودکان دختر کمتر از 13 سال و پسران کمتر از 15 سال با اذن ولی و به‌شرط مصلحت می‌توانند ازدواج کنند، گفته بود: آمار ازدواج کودکان زیر 14 سال تا 30 هزار نفر در سال در ایران گزارش شده است که می‌توان گفت برخی سیاست‌ها این مساله را تشدید می‌کند و ما حتماً باید آن را مهار کنیم.
به گفته ابتکار، باید به دور از موضع‌گیری‌های جانب دارانه به کودک همسری به‌عنوان مسئله دردناک اجتماعی که در برخی موارد شکل خریدوفروش کودکان را پیدا می‌کند، بپردازیم.
همچنین وی گفته بود که معاونت زنان با نگاهی علمی به دنبال افزایش سن ازدواج نیست اما سن مناسب برای ازدواج سنی است که جوان شناخت کافی از خود، موضوع ازدواج، مسئولیت‌ها و... داشته باشد و به بلوغ فکری و جسمی رسیده باشد و این بحث مهمی است.
به گفته طیبه سیاوشی، مشاور عالی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، نگاه به جامعه به‌عنوان کارخانه‌ی تولیدمثل (انسان به‌مثابه کالا) نه‌تنها عقلانی، که حتی اخلاقی و انسانی هم نیست. پدیده‌ی کودک همسری، بحثی علمی، اجتماعی، بهداشتی، حقوقی و فقهی را می‌طلبد که هیچ ارتباطی به کاهش یا افزایش جمعیت ندارد. درواقع، افزایش نرخ باروری، با تمرکز رویِ باروریِ کودکانِ دختر توجیه‌پذیر نیست.
سیاوشی همچنین این را هم گفته بود که در اینگونه ازدواج‌ها سه عامل حق انتخاب کودکان، حق آموزش و حق بهداشت هدف آسیب قرار می‌گیرند. مدافعان افزایش نرخ باروری، می‌توانند با تمرکز روی حوزه‌های دیگر، به حل معضل تجرد و طلاق کمک کنند و از این طریق، صداقت خود در دغدغه‌های جمعیتی را نشان دهند نه آنکه نگاهِ امنیتی-سیاسی خود در بحث افزایش نرخ باروری و جمعیت را بر معضل کودک‌همسری سیطره اندازند.
بیشتربخوانید:
از سوی دیگر برخی کارشناسان به ابعاد فرهنگی کودک همسری اشاره می‌کنند و معتقدند در برخی جوامع ازدواج در سنین پایین با مناسبات هویتی قومی برای خانواده‌ها و دخترانشان گره می‌خورد، به‌گونه‌ای هویت دختران در گرو ازدواج کردن است و خانواده‌ها ازدواج دخترانشان در سن پایین را عامل فخر می‌دانند.
بنابر گفته کارشناسان تنها رسیدن به بلوغ جنسی برای ازدواج کافی نیست بلکه تشکیل زندگی مشترک نیازمند مهارت‌هایی است که به طبع دختربچه 14 ساله در جامعه امروزی از آن برخوردار نیست و در نتیجه می‌تواند مشکلات عدیده‌ای از نظر سلامت روان و جسم برای کودکان به همراه داشته باشد، ازاین‌رو نه‌تنها به تدوین قوانینی در خصوص حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در ازدواج ناخواسته نیازمندیم بلکه به علت وجود فرهنگ ازدواج کودکان در سنین 10 تا 14 در برخی مناطق کشور باید با ایجاد یک گفتمان، بستری ایجاد کرد تا افراد موافق و مخالف این ازدواج نظرات خود را بیان کنند و آسیب‌های این ازدواج برای والدین تبیین شود و اینگونه شاهد آسیب کمتر به کودکان و نوجوانان باشیم.
