پزشک احتمالاً استراحت و مصرف داروهای ضدالتهاب مانند آسپرین یا ایبوپروفن، به خصوص در صورت ریشه داشتن مشکل در استفاده بیش از حد از مفصل، را تجویز میکند.
چنانچه بیمار به هر دلیلی قادر به مصرف داروهای ضدالتهاب نباشد، میتواند از استامینوفن (تایلنول) برای کنترل درد زانو استفاده کند. تعدیل فعالیت، انعطافپذیری و تقویت عضلهها سه مؤلفه اصلی برنامه توانبخشی به شمار میآیند.
فیزیوتراپی (طب فیزیکی) با کاهش درد و التهاب در مراحل اولیه کندرومالاسی به یاری بیمار میآید؛ دکتر فیزیوتراپی احتمالاً ماساژ با یخ و استفاده از اولتراسوند را برای کاهش درد و تورم مفید خواهد دانست.
بستن زانو بند طبی یا باندپیچی استخوان کشکک زانو باعث میشود تا بیمار بتواند ورزشهاو نرمشها را با تحمل درد کمتری انجام دهد. اکثر زانو بندهای طبی مختص مشکلات کشککی ـ رانی از جنس نرمی نظیر پارچه یا نئوپرن تهیه میشوند و بیمار مانند ساق آن را وارد پا میکند و تا روی زانو بالا میکشد.
بالشتکهای حائل کوچکی در کنار کشکک تعبیه میشود تا آن را در راستای شیار استخوان ران (فمور) نگه دارد. میتوان به جای بستن زانو بند طبی، استخوان کشکک زانو را با باندپیچی سر جای خود نگه داشت، پزشک نحوه صحیح باندپیچی زانو را جهت نگه داشتن کشکک زانو در جای خود به بیمار آموزش میدهد.
هدف از باندپیچی یا بستن زانوبند این است که استخوان کشکک با شیار استخوان ران همتراز شود و در نتیجه کشش عضلههای چهارسر به گونهای بهبود یابد که کشکک در شیار استخوان ران قرار بگیرد و کاملاً با آن هممحور شود.
بیمارانی که از این روش برای درمان نرمی کشکک زانو استفاده کردهاند، پس از مدتی عملکردشان بهبود و دردشان کاهش مییابد.
دکتر فیزیوتراپی به موازات کاهش درد و التهاب و دیگر علائم بیماری کندرومالاسی به بیمار کمک میکند تا انعطافپذیری، مقاومت و تعادل عضلههای زانو را افزایش دهد.
نرمشهای تقویت عضلات چهار سر ران مناسب برای تقویت و کشش بهتر زانو حرکتهای تک مفصلی غیرتحمل کننده وزن (برای مثال کشش زانو) و حرکتهای چندمفصلی تحمل وزن (برای مثال پرس پا در حالت نشته) را شامل میشود.
از ورزشها و نرمشهایی که با تحمل وزن همراه نیستند با اصطلاح نرمشهای زنجیرهای جنبشی باز نیز یاد میشود و نرمشهای تحمل وزن، حرکتهای زنجیرهای بسته نیز نامیده میشوند.
در نرمشهای زنجیرهای بسته فشار کمتری به مفصل کشککی ـ رانی وارد میشود، بنابراین میتوان آنها را در ابتدای برنامه درمان کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو گنجاند تا عملکرد زانو به مرور بهبود یابد و بیمار بتواند به تدریج نرمشهای زنجیرهای جنبشی باز را نیز انجام دهد.
براساس پژوهشهای انجام شده، پاسخ و فعالیت عضله پهن مایل داخلی کشکک با انجام نرمشهای زنجیرهای جنبشی باز افزایش مییابد. به علاوه حرکتهای زنجیرهای بسته همزمان به برطرف شدن ضعف عضله مفصل ران و نارساییهای عضله زانو کمک میکند.
دکتر فیزیوتراپی برنامه توانبخشی را به گونهای تنظیم میکند تا بیمار از کارآمدترین روش درمانی برخوردار شود و حین انجام حرکات کمترین درد را حس کند.
برنامه کلی توانبخشی برنامه نرمشهای خانگی کششی، چالاکی، حرکات حفظ تعادل و تقویتی را دربرمیگیرد که بدان منظور طراحی شدهاند تا بیمار به تدریج بتواند مانند گذشته فعالیتهای ورزشی، شغلی و روزمره خود را بدون تحمل زانو درد انجام دهد.
جراحی
معمولاً در صورت موفقیتآمیز نبودن روشهای درمانی اشاره شده انجام عمل جراحی ضرورت مییابد.
جراحی آرتروسکوپی (درونبین) یکی از عملهای رایج درمان نرمی کشکک زانو است که در آن، دوربین تاشوی بسیار کوچکی وارد زانو میشود تا جراح بتواند داخل مفصل زانو و غضروف را ببیند و سپس عمل را از راه لوله دوربین با استفاده از ابزارهای بسیار ظریف انجام دهد. درمانهای جراحی احتمالی عبارتاند از:
- آزاد کردن و بریدن رباطهای (لیگامانهای) سفت و خشک کنار استخوان کشکک به منظور همترازی بهتر کشکک با استخوان ران و حرکت بهتر آن
- هموار کردن یا تراشیدن غضروف پشت کشکک
- در صورت تأثیرگذار نبودن عملهای فوق در درمان کندرومالاسی، به ندرت و به اجبار کشکک زانو برداشته میشود، البته زانو همچنان کارایی خود را حفظ میکند.
پیشگیری
با مواظبت از زانو و مانع صدمه دیدن آن شدن و استفاده مناسب و به اندازه از مفصلهای زانو میتوان احتمال ابتلا به عارضه نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی کشکک زانو را کاهش داد. انجام توصیههای زیر میتواند مفید باشد:
- بدن را پیش از شرکت در فعالیتها و رقابتهای ورزشی گرم کنید و نرمشهای کششی انجام دهید.
- نرمشهای تقویت عضلههای اطراف زانو، به ویژه عضلههای ران موسوم به عضلههای چهارسر، را فراموش نکنید.
- شدت برنامه تمرینی خود را به تدریج افزایش دهید؛ از همان ابتدای کار یک برنامه سنگین در نظر نگیرید و به خود فشار نیاورید.
- هنگام ورزش کفش راحتی بپوشید که از پا محافظت کند و کاملاً اندازه پا باشد. مشکلات مربوط به همتراز نبودن کف پا احتمال آسیب دیدن زانو را بیشتر میکند. از پزشک در مورد کفیهای برطرف کننده این نقصها راهنمایی بگیرید.
- اگر ورزشهای اسکی، راگبی یا فوتبال انجام میدهید، با پزشک یا مربی خود در خصوص تجهیزات خاصی مشورت کنید که احتمال آسیب دیدن زانو را کم میکنند.
- اگر هنگام کار کردن روی سطوح سخت زانو میزنید، از محافظهای زانو استفاده کنید.
نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی را میتوان با درمانهای بدون جراحی درمان کرد و درد زانو و دیگر علائم آن را بهبود بخشید. کندرومالاسی در جوانان، ورزشکاران و افرادی که از کشکک زانوی خود زیاد استفاده میکنند بیشتر بروز میکند.
یکی از روشهای اصلی درمان نرمی کشکک زانو، فیزیوتراپی و توانبخشی میباشد، روشهای طب سنتی و گیاهی میتواند در کاهش درد بیماران موثر باشد ولی بیماری را برطرف نمیکنند. جراحی فقط در تعداد محدودی از بیماران که با درمانهای بدون جراحی درمان نمییابند مورد استفاده قرار میگیرد.
برای خواندن بخش اول -نرمی غضروف کشکک زانو- اینجا کلیک کنید.