پیوند کلیه (۱)

دکتر محمد افشاریان؛ جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار

پیوند کلیه نوعی عمل جراحی است که طی آن کلیه سالم جایگزین کلیه بیمار و آسیب دیده می‌‌شود. کلیه سالم باید از بدن فردی سالم که اصطلاحا «اهدا کننده» نامیده می‌‌شود دریافت شود.

انواع اهدا کنندگان کلیه

 اهدا کننده زنده: این اهدا کنندگان ممکن است از اعضای خانواده یا از دوستان یا هر فرد دیگری که قصد کمک به بیماران را دارند باشند. با اهدا یکی از کلیه‌ها مشکلی در زندگی فرد اهدا کننده ایجاد نمی‌‌شود زیرا انسان با یک کلیه هم می‌‌تواند زندگی کند.

 اهدا کننده مرده: اهدا کننده مرده کسی است که به تازگی جان خود را از دست داده است و یا دچار مرگ مغزی شده است و اعضای بدن او به بیماران نیازمند اهدا می‌‌شود. اکثر کلیه‌های پیوندی از این نوع اهدا کنندگان تامین می‌‌شوند. در هر یک از موارد مهمترین عاملی که باید پیش از پیوند مد نظر قرار گیرد انطباق زیاد نوع گروه خونی و سلول‌های فرد اهدا کننده و دریافت کننده کلیه است.

این نزدیکی ممکن است بین دو فرد غریبه وجود داشته باشد و در عین حال بین دو فرد از یک خانواده وجود نداشته باشد. پیش از دریافت کلیه، گیرنده کلیه باید تحت آزمایشات گوناگونی قرار گیرد تا نوع گروه خونی و نوع بافت‌های بدن او مشخص شود و انطباق آن با کلیه اهدا کننده مورد بررسی قرار گیرد.

هر چه انطباق نوع سلول‌های بدن اهدا کننده و دریافت کننده بیشتر باشد، احتمال موفقیت عمل بیشتر و پس زده شدن کلیه جدید توسط بدن بیمار کمتر خواهد بود. همچنین فرد گیرنده باید از لحاظ دارا بودن مشکلات قلبی، ریوی و سرطان نیز مورد آزمایش قرار گیرد. پیوند کلیه به افرادی که دچار چنین بیماری‌هایی هستند تجویز نمی‌‌شود.

عمل پیوند کلیه حدود 3 ساعت طول می‌‌کشد. طی عمل، کلیه فرد اهدا کننده در بدن فرد گیرنده قرار می‌‌گیرد و رگ‌های خونی کلیه اهدا کننده به سرخرگ‌ها و سیاه رگ‌های فرد گیرنده پیوند زده می‌‌شود. همچنین حالب کلیه جدید به مثانه فرد گیرنده کلیه متصل می‌‌شود.

پس از این مرحله است که خون می‌‌تواند در کلیه جدید جریان پیدا کند و کلیه جدید کار تصفیه مواد سمی ‌‌بدن را شروع می‌‌کند. معمولا کلیه جدید بلافاصله کار خود را آغاز می‌‌کند. در اکثر موارد کلیه قدیمی ‌‌و آسیب دیده از بدن بیمار خارج نمی‌‌شود مگر اینکه کلیه دچار یک عفونت شدید، سرطان یا کیست‌های بزرگ باشد.

 پس از پیوند

فردی که تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفته است معمولا باید پس از پیوند بین 7 تا 10 روز در بیمارستان بستری باشد. در برخی موارد ممکن است کلیه کمی ‌‌دیر، کار خود را آغاز و شروع به تولید ادرار کند، در نتیجه بیمار باید تا مدتی پس از عمل دیالیز شود و داروهای خاص مصرف کند. این کار به کلیه جدید کمک می‌‌کند آب و نمک اضافی بدن را راحت‌تر تصفیه و دفع کند...

برای خواندن بخش دوم- پیوند کلیه- اینجا کلیک کنید.