فرادید؛ درباره طلا همواره سوالی وجود دارد که بالاخره چه زمانی ذخیره این فلز ارزشمند در جهان تمام خواهد شد؟
مطالبه طلا به عنوان داراییای برای سرمایهگذاری، نمادی از پایگاه اجتماعی و یکی از ترکیبات اصلیِ بسیاری از محصولات الکترونیکی بسیار بالاست. اما طلا یک منبع پایانپذیر است و بالاخره روزی فرا میرسد که هیچ طلایی برای استخراج از معادن باقی نخواهد ماند.
اوج طلا
کارشناسان مفهومی دارند به نام «اوج طلا» و این زمانی است که استخراج طلا از معادن به بیشینه خود میرسد. برخی باور دارند که ما هماکنون نقطه اوج طلا را پشت سر گذاشتهایم.
کارشناسان میگویند حتی اگر اوج طلا رخ دهد سالها طول میکشد تا کاهش چشمگیری در تولید طلا احساس شود. به جای آن، پیشبینی میشود که حذف طلا به صورت تدریجی و طی چند سال بعد از اوج طلا رخ دهد.
با این حساب چقدر طلا در جهان باقی مانده است؟
شرکتهای معدن حجم طلای باقیمانده در زمین را به دو روش تخمین میزنند:
ذخایر-طلایی که با توجه به قیمت کنونی طلا استخراج آن از معدن صرفه اقتصادی دارد.
منابع-طلایی که اگر قیمت طلا افزایش بیشتری پیدا کند استخراج آن از معدن صرفه اقتصادی پیدا میکند.
محاسبه حجم ذخایر طلا با صحت بیشتری از محاسبه حجم معادن انجام میشود. اما این به این معنی نیست که محاسبه حجم ذخایر طلا کار آسانی است.
بر اساس محاسبات سازمان زمینشناسی ایالات متحده، ذخایر طلای زمین چیزی در حدود 50000 تن است. البته نظرات در این باره متفاوت است. بر اساس این آمار، اکنون باید 20 درصد از ذخایر طلا هنوز باقی مانده باشد. اما این مقدار ثابت نیست.
شاید تکنولوژیهای جدید ردیابی ذخایری را ممکن سازد که درحالحاضر دسترسی به آنها صرفه اقتصادی ندارد. نوآوریهای اخیر مانند بزرگ دادهها، هوش مصنوعی و استخراج هوشمند میتوانند هزینه استخراج معادن طلا را کاهش داد.
در حال حاضر روباتها در برخی از سایتهای طلا استفاده میشوند و پیشبینی میشود که بیشازپیش به تکنولوژیهای استاندارد برای استخراج معادن طلا تبدیل شوند.
بزرگترین منابع
بزرگترین منبع طلا در تاریخ در ویتواترزرند در آفریقای جنوبی بوده است. 30 درصد از کل طلای جهانی در ویتواترزرند استخراج شده است. سایر منابع بزرگ طلا شامل معدن به شدت عمیقِ Mponeng در آفریقای جنوبی و معادن Super Pit و Newmont Boddington در استرالیا، معدن Grasberg در اندونزی و معادن نوادا در آمریکاست.
چین در حال حاضر بزرگترین استخراجکننده طلا است. کانادا، روسیه و پرو نیز در زمره بزرگترین تولیدکنندگان طلا هستند. اگر از منظر شرکتهای استخراجکننده بررسی کنیم، شرکتِ Barrick Gold که صاحب بیشترین معادن طلای نوادا در آمریکاست، بزرگترین مجموعه استخراجکننده طلا در جهان محسوب میشود که هر سال 3.5 میلیون اونس طلا تولید میکند.
کارشناسان میگویند، هنوز معادن طلا کشف میشود، اما اکتشاف ذخایر بزرگ طلا به ندرت رخ میدهد. درنتیجه، بیشتر تولید طلا از معادن قدیمی به دست میآید که دهههاست در حال تولید طلا بودهاند.
استخراج سختتر شده است؟
استخراج طلا بسیار سرمایهبر است، زیرا به ماشینآلات و کارشناسان معدن نیاز دارد که در رو و زیر زمینهایی با وسعت زیاد کار کنند. امروز، 60 درصد از عملیات معدن در جهان در سطح زمین رخ میدهد و مابقی در زیر زمین.
نورمن میگوید: «با فرسوده شدنِ معادن بزرگ، کمهزینه و قدیمی مانند معادنی که در آفریقای جنوبی قرار دارد، استخراج طلا از معدن سختتر شده است. معادل طلای چینی بسیار کوچکتر هستند و هزینههای بالاتری دارند.»
درحالحاضر مناطق اندکی در جهان باقی مانده که برای استخراج طلا جستجو نشده باشد. اگر هم نواحی دستنخورده باقی مانده باشد در بخشهای بیثبات جهان مانند غرب آفریقاست.
رکوردهای بالا
قیمت طلا در زمان همهگیری کووید 19 رکورد زد و شاید تعطیلی کار در معادن به دلیل شیوع بیماری یکی از دلایل آن باشد. قیمت بالای طلا همچنین میتواند ناشی از آن باشد که از نظر بسیاری از سرمایهگذاران طلا امنترین گزینه برای سرمایهگذاری در زمانهایی است که ثبات اقتصادی پایین است.
مکانهای ناممکن
محاسبه ذخایر طلا در روی زمین کار سختی است، اما زمین تنها جایی نیست که طلا دارد. روی کره ماه هم طلا وجود دارد. اما هزینه استخراج طلا در ماه و بازگرداندن آن به زمین به قدری بالاست که از ارزش طلا بیشتر میشود.
کارشناس فضا، او سالیوان، میگوید: «طلا در ماه وجود دارد، اما استخراج آن هرگز صرفه اقتصادی ندارد. پولی که برای استخراج طلا از ماه پرداخت خواهید کرد بسیار بیشتر از پولی است که از فروش طلا به دست خواهد آمد.»
همچنین برخی ذخایر طلا در قطب شمال وجود دارد که به دلیل شرایط آبوهوایی نامناسب استخراج آن صرفه اقتصادی ندارد.
طلا همچنین در کف اقیانوسها هم پراکنده است که استخراج آن از این مناطق نیز مقرون به صرفه نیست. یکی از دلایلی که طلا طرفداران زیادی دارد آن است که برخلاف برخی از منابع تجدیدناپذیر مانند نفت، طلا قابل بازیافت است. بنابراین، طلا حتی وقتی تولید آن به پایان برسد هم هرگز تمام نمیشود.
مقادیر زیادی طلا در محصولات الکترونیکی، مانند گوشیهای تلفن همراه، استفاده میشود که دورریختنی هستند. ارزش طلایی که در یک گوشی تلفن معمولی استفاده شده است، در حدود چند پوند است.
تلاشها برای بازیافت طلای استخراجشده از زبالههای الکترونیکی در حال انجام است.