کاروانهای زائران مسلمان یکشنبه وارد مکه شدند تا برای دومین بار در دوران محدودیتهای کرونایی عمل حج را به جا بیاورند. این بار 60 هزار زائر واکسینهشدهی اهل عربستان سعودی اجازهی حضور در این مراسم مذهبی را داشتهاند.
عکسهای منتشره حاکی از حضور زائرانی بود که در حالی دور مقدسترین مکان اسلام میچرخیدند که ماسک بر صورت داشتند و فاصلهی اجتماعی را بهخوبی رعایت کرده بودند. پادشاهی عربستان امیدوار است که تجربهی موفق سال قبل حج را که در آن شیوع ویروس دیده نشده بود، تکرار کند.
حجاج و رعایت شیوهنامههای بهداشتی
حاضران این نوبت از حج از میان 558 هزار متقاضی بین سنین 18 و 65 توسط یک قرعهکشی انتخاب شدهاند. به گفتهی وزارت حج و عمرهی عربستان، متقاضیان میبایست واکسینه شده و هیچ گونه بیماری مزمن نداشته باشند.
یکی از این افراد خوشاقبال، امین، پیمانکار نفت 58 سالهی هندی است مقیم شهر دمام عربستان است. وی که همراه همسر و سه فرزندش انتخاب شده، میگوید: «از خوشحالی داریم بال در میآوریم! برعکس ما، خیلی از دوستان و اقواممان رد شدهاند.» تجربهی حج برای برخی از زنان حاضر شعفی دوچندان دارد چرا که دیگر ملزم به همراهی یک مرد محرم نیستند؛ الزامی که 18 ماه پیش برداشته شد.
اگرچه حج امسال نسبت به سال 2020 بزرگتر است، اما در مقایسه با یک حج نرمال، مثلا در سال 2019 که 2.5 میلیون نفر در آن حضور داشتند، بسیار کوچک است. البته این موضوع که تنها شهروندان عربستان صعودی مجاز به شرکت در این مراسم مذهبی بودند، خود باعث رنجش زائران کشورهای دیگر که بعضا سالها پول خود را برای انجام عمل حج ذخیره میکنند، شده است.
گرمای شدید در عربستان
پس از رسیدن به مسجدالحرام، مسلمانان عمل «طواف» را انجام میدهند؛ چرخیدن به دور خانهی کعبه که مسلمانان جهان به سمت آن نماز میخوانند. برخی از حضار برای در امان ماندن از تیغ آفتاب، با خود چتر حمل میکنند.
هشام السعید، سخنگوی وزارت حج و عمرهی عربستان سعودی به خبرگزاری AFP گفت: «هر سه ساعت یک بار، 6 هزار نفر برای طواف به محوطه وارد میشوند. پس از خروج هر گروه، فرایند ضدعفونی و گندزدایی انجام میشود.»
وزارت حج و عمره همچنین گفته که در سایهی ظهور و شیوع سویههای جدید ویروس کرونا، تمامی تمهیدات لازم برای برگزاری مراسم در بالاترین سطح سلامت اندیشیده شده است.
ضد عفونی کردن معابر
محمد البیجاوی، معاونت وزارت حج و عمره اظهار داشت: «زائران به گروههای 20 نفری تقسیم میشوند تا تعداد افراد در معرض ویروس محدود بشود.» تا کنون در عربستان سعودی، 507 هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا و 8 هزار فوتی ثبت شده است. در این کشور که جمعیتی بالغ بر 34 میلیون نفر دارد، تا به حال حدود 20 میلیون دُز واکسن تزریق شده است.
سال گذشته، حج در کوچکترین مقیاس تاریخ معاصر به انجام رسید. در ابتدا مقامات رسمی اعلام کردند که تنها 1000 نفر اجازهی حضور در مراسم حج را خواهند داشت اما بنا بر گزارش رسانههای محلی در نهایت بالغ بر 10 هزار نفر در این مراسم شرکت کردند.
رعایت پروتکلهای بهداشتی
سال گذشته هیچ گزارشی از شیوع ویروس کرونا مخابره نشد چرا که مقامات مسئول، کلینیکهای متحرک و آمبولانسهای مخصوصی را جهت سرویسدهی به زائرین تدارک دیده بودند و زوار در گروههای بسیار کوچک به مکانهای مقدس منتقل میشدند. در شرایط عادی، ازدحام زائران در محلهای مقدس امری طبیعیست، اما همین امسال هم با وجود تعداد بسیار محدود زائران، شیوع ویروس کاملا نامحتمل نیست.
اتفاق دیگری که در روز یکشنبه افتاد، تعویض پردهی ابریشمی کعبه بود که در زبان عربی به آن «کسوه» میگویند. این کار هر سال هنگام حج انجام میپذیرد. خاستگاه این کار زمانیست که پیامبر اسلام پس از فتح مکه در سال نهم هجری، خانهی کعبه را با پارچههای یمنی پوشاند.
تعویض پردهی کعبه
رنگ پردهی کعبه همیشه یکسان نبوده و در گذشته رنگهای سفید، قرمز و زرد را به خود دیده است. اما امروز این پرده مشکیست در حالی که با نخهای طلایی و نقرهای آراسته شده است. این پرده از پنج قسمت تشکیل شده که چهار طرف آن را میپوشاند و پردهای که مقابل درب آن قرار دارد. طول پرده، 15 متر و وزن آن حدود 680 کیلوگرم است. ساخت آن 6 میلیون دلار هزینه دارد که عربستان سعودی آن را میپردازد.
میزبانی حج برای حکام سعودی که تولیت مقدسترین مکان اسلام برایشان مهمترین منبع مشروعیت سیاسیست، از اهمیت فراوانی برخوردار است. ولیکن در همین راستا وزارت حج و عمرهی عربستان از طرف متقاضیان رد شده به خاطر قرعهکشی که تحت کنترل شدید دولت انجام شد، مورد سرزنش و بازخواست شدیدی قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
گزارش تصویری برگزاری مراسم حج بر فراز کوه نور
برگزاری محدود حج مفرده در مکه