دکتر سمیرا اسماعیلی - روانشناس
تحریریه زندگی آنلاین : قهر کردن نوعی از تجاوزهای معنوی در رابطه است. به این دلیل که فردی که قهر می‌کند، تصمیم دارد شما را نادیده بگیرد و تحت فشار روانی قرار دهد. فردی که قهر می‌کند، علائم‌های خودشیفتگی را از خود نشان می‌دهد.قهر کردن رفتاری کودکانه است و نشان از عدم عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس و هم‌چنین عدم توانایی حل کردن مسئله است.قهر کردن رفتاری اکتسابی از خانه و خانواده است. قهر کردن روشی برای حذف و یا از بین بردن بحث و مجادله است ولی هیچ‌گاه مشکلات در رابطه را حل نخواهد کرد.اگر شما قربانی چنین واکنش روانی هستید، بدانید این حق شما نیست و بایستی در ابتدا در خود تغییراتی انجام دهید و سپس در رابطه تغییراتی ایجاد کنید. قهر کردن شریک در رابطه با شما به‌واسطه شما می‌تواند تقویت و یا از بین برود.بدانید قهر کردن روشی است که او استفاده می‌کند تا شما را تحت فشار قرار دهد و خواسته و نیاز خود را برآورده نماید و هم‌چنین موقعیت و شرایط را کنترل نماید. زمانی که در شما ترس از تنهایی و طرد شدگی وجود داشته باشد، قربانی قهرهای او خواهید شد و او شما را به‌خوبی کنترل خواهد کرد. بنابراین بهتر است احساس ارزشمندی و عزت‌نفس خود را تقویت کنید تا احساس تنهایی و طرد شدگی در شما کم شود.
بیشتر بخوانید:
نکات مهم در مقابله با قهر کردن
به خاطر داشته باشید، قهر کردن حاصل عدم اطمینان و عدم کنترل می‌باشد و این مشکل اوست نه شما. شما می‌توانید بگویید: می دونم الآن مشکلی هست که نمی‌توانیم مدیریتش کنیم، چیزی هست که من بتونم کمک کنم؟! اگر جوابی نداد به‌عنوان جواب او مبنی بر اینکه کمکی از شما نمی‌خواهد بپذیرید. در ادامه روش‌های معمول و عادی زندگی خود را از سر بگیرید تا وقتی‌که بخواهد صحبت کند.به خاطر داشته باشید، رفتار او بر اساس نیاز، خواسته و توقعی ایجاد شده، که برآورده نشده است. پس در زمانی که آرام‌تر است با او صحبت کنید که چگونه نیاز، خواسته و توقع خود را بیان کند تا در یک موقعیت برنده - برنده بتوانید نتیجه بگیرید.عکس‌العملی (خوب و یا بد) به قهر کردن او نشان ندهید. هرگونه عکس‌العملی به معنای پاداشی روانی برای رفتار او خواهد بود و رفتارش را تقویت خواهد کرد. پس پاداش دادن را متوقف کنید.ذهن‌خوانی نکنید. تلاش نکنید نیاز، خواسته و توقع او را حدس بزنید. چنین توانایی در ما وجود ندارد تا بتوانیم ذهن دیگران را بخوانیم. اگر این کار را انجام دهید به دلیل خطاهایی که در حدس‌های شما به وجود می‌آید، او دیگر افکار خود را با شما تبادل نخواهد کرد. بنابراین بهتر است، زمانی که آرام‌تر است بیشتر از او سؤال کنید تا حدس بزنید.احساس او را محترم بدانید. یعنی بگویید: می‌فهمم که ناراحت هستی. و یا بگویید: متأسفم که ناراحت شدی. ولی این به این معنی نیست که شما اشتباه کرده‌اید. بلکه از اینکه او در این موقعیت، احساس خوبی ندارد، احساس تأسف کرده‌اید.افرادی که قهر می‌کنند عموماً در انکار هستند. یعنی آن‌ها نمی‌توانند رفتار و احساس خود را ببینند و رفتارهای آسیب‌زننده را هم برای خود و هم برای دیگران درک کنند.بهترین روش آشتی با واقعیت است که شما می‌توانید نقش مؤثری در این امر داشته باشید.به عبارتی آن‌ها افرادی مسئولیت‌پذیر نیستند و زحمت راه حل پیدا کردن را به خود نمی‌دهند.هم‌چنین بسیاری از اختلافات از آنچه می‌گویید شروع نمی‌شوند بلکه از این شروع می‌شوند که چگونه می‌گویید.
چند تکنیک ساده جهت پایان دادن به دعواهای زوجین
1-هیچی:
معمولاً زوج‌هایی که با هم «کثیف» دعوا می‌کنند، یا از دعوا کردن می‌ترسند یا نمی‌خواهند دعوا به اسمشان تمام شود. به جای اینکه بیایند و بگویند ناراحت یا عصبانی‌اند، انرژی منفی از خود ساطع می‌کنند و آرزو دارند از آن‌ها بپرسید: «چی شده؟» اینجاست که همسر شما اولین کلمه جادویی دعوا را به زبان می‌آورد: «هیچی»!
از آنجا که واضح است اتفاقی افتاده، «هیچی» یعنی خیلی چیزها! «معلوم است که ناراحتم، اما دلم نمی‌خواهد چیزی بگویم که دعوایمان شود، بنابراین سعی می‌کنم تو را تحریک کنم تا دعوایی که من می‌خواهم، راه بیندازی!»
دفعه بعد که همسرتان جواب داد «هیچی»، با این جمله جوابش را بدهید: «این جواب فقط باعث جروبحث و دعوای ما می‌شود. هر وقت آمادگی حرف زدن داشتی، من آماده شنیدن هستم.»
بیشتربخوانید:
2 -حالا هر چی:
فرض کنید همسرتان اولین کلمه دعوا را به زبان آورده، «هیچی!» و شما به جای آنکه بگویید: «هر وقت آماده گفتن بودی، من آماده شنیدنم»، می‌گویید: «می‌دانم اتفاقی افتاده». اینجاست که همسر شما دومین کلمه دعوا را به زبان می‌آورد: «حالا هر چی!»
«حالا هر چی» می‌تواند درست به قلب شما بخورد، این عبارت تحقیرکننده است و احساسات و نگرانی‌هایتان را بی‌اهمیت جلوه می‌دهد.
دفعه بعد که همسرتان گفت: «حالا هر چی»، گول نخورید و آغازگر دعوایی که معمولاً خواسته خشم منفع همسرتان است، نباشید. در عوض، خیلی خونسرد به او بگویید: «وقتی همچین حرفی به هم می‌زنی، احساس می‌کنم حس من یا چیزی که می‌خواهم بگویم برایت مهم نیست و این باعث می‌شود احساس بدی پیدا کنم.»
اگر همسرتان یک عذرخواهی درست و حسابی از شما نکرد، بهتر است رفتارتان را کمی تغییر دهید و بروید سمت کارهای روزمره. در غیر این صورت، شما تسلیم دعوایی می‌شوید که به خواست او شروع شده.
3 -همیشه و هیچ‌وقت
«تو هیچ‌وقت سروقت نیستی!»، «من همیشه باید پشت سرت راه بروم و تمیزکاری کنم»، «من همیشه در مهمانی‌های کاری تو شرکت می‌کنم اما تو هیچ‌وقت با من نمی‌آیی.» «همیشه» و «هیچ‌وقت» به‌ندرت واقعی هستند. وقتی از عباراتی استفاده می‌کنید که در آن‌ها «همیشه» یا «هیچ‌وقت» وجود دارد، در واقع به همسرتان می‌گویید که او هرگز نمی‌تواند کاری را درست انجام دهد یا باورتان نمی‌شود که او بتواند تغییر کند. این موضوع منجر به تسلیم شدن و دست از تلاش برداشتن او می‌شود.
چرا همسرتان نباید در تمیزکاری به شما کمک کند. وقتی به جای اینکه بگویید: «لطفاً زباله‌ها را بیرون ببر» می‌گویید: «خیلی دوست داشتم تو زباله‌ها را بیرون می‌بردی اما می‌دانم که نمی‌بری!» نمی‌توانید از همسرتان انتظار داشته باشید که با حالت «ثابت می‌کنم اشتباه می‌کنی» سازگار شود!
«هیچ‌وقت» و «همیشه» را از دایره لغات زناشویی‌تان حذف کنید. به جایش بگویید: «گاهی» یا «بعضی وقت‌ها»، سعی کنید بر زمان حال متمرکز بمانید و دقیق بگویید: «ناراحت شدم که امروز دیر کردی.»
اجازه دهید همسرتان بداند ایمان دارید که تغییر می‌کند.
بیشتربخوانید:
4 -تو هم مثل... بابا/ مامان/ خواهر و... هستی
این حرف هم از همان حرف‌های است که نشان از خشم منفعل همسرتان دارد و می‌خواهد شما آغازگر یک جاروجنجال باشید. به جای اینکه همسرتان بگوید: «احساس می‌کنم که از من بهانه‌گیری می‌کنی.» به شما می‌گوید: «تو هم عین مادرت هستی!»
سعی کنید یک نفس عمیق بکشید و فقط بگویید: «خیلی ناراحت می‌شوم که من را با مادرم مقایسه می‌کنی.» دعوا راه نیندازید؛ بگذارید بداند شما را رنجانده.
5 -تو خیلی حساسی/ همه چیز رو به خودت می‌گیری
«تو زیادی حساسی» و «تو همه چیز رو به خودت می‌گیری» یعنی حساسیت و احساس حقارت خوب نیست. این‌ها هم عبارات بحث‌برانگیزی هستند اما ممکن است «فریادی برای کمک خواستن» باشند!
همسر شما شاید می‌خواهد چیزی بگوید، البته به یک روش بسیار غیرموثر او نیاز دارد چیزی به شما بگوید که ممکن است ناراحتتان کند و از عکس‌العمل شما می‌ترسد.
برخی مشاوران و روانشناسان در جلسه‌های زوج درمانی به مراجعان خود یاد می‌دهند زمان جروبحث، در انتخاب کلمه‌ها و عبارات دقت کنند که ممکن است یک مخالفت ساده و کوچک را به یک دعوای درست و حسابی تبدیل کند چون وقتی تمیز دعوا کنید رابطه‌تان را سالم نگه می‌دارید. پس سعی کنید تا حد امکان، شفاف و روشن باشید و بدون برچسب زدن به یکدیگر و به زبان آوردن عبارات آزاردهنده، اصل موضوع را بگویید.
