اعظم میرحاج؛ مسئول مرکز آموزش انجمن آلزایمرایران
آلزایمر چیست؟
نوعی بیماری مربوط به مغز است که ماهیت شناختی آن در سال 1906 توسط یک پزشک آلمانی به نام «آلویس آلزایمر» توصیف گردید.
آنچه در این بیماری اتفاق می‌افتد، رسوب غیر عادی برخی پروتئین‌ها در مغز، کاهش نقل و انتقالات عصبی و نهایتاً تحلیل و کوچک شدن مغز می‌باشد.
آیا آلزایمر را آخرین مرحله پیری می‌دانید؟
هر چند که این بیماری یکی از مشکلات شایع دوران پیری است و احتمال ابتلا از سن 60-65 به بعد بیشتر می‌شود الزاماً هر فرد پیری آلزایمر ندارد واقعیت این است که با افزایش سن مغز هم مثل سایر قسمت‌های بدن دچار تغییر و تحلیل و فرسودگی می‌شود و با توجه به زمینه خانوادگی و سبک زندگی اگر برای حفظ و مراقبت از آن کاری نکرده باشیم، ممکن است رو به زوال و نابودی برود که آلزایمر شایع‌ترین نوع دمانس یا «زوال عقل» است.
فکر می‌کنید تنها عارضه‌ای که این بیماری ایجاد می‌کند »فراموشی» است؟
این بیماری در بخشی از قسمت گیجگاهی مغز که مسئول نگهداری اطلاعات، حافظه و یادگیری است، شروع می‌شود و با توجه به روند پیشرونده بیماری به تدریج سایر بخش‌های مغز را هم درگیر
می‌کند. «فراموشی» شایع‌ترین علامتی است که در مراحل اولیه بیماری به صورت اختلال در حافظه کوتاه مدت بوده و سپس حافظه بلند مدت را هم درگیر می‌کند. نتیجه اینکه بیماری با «فراموشی» آغاز می‌گردد اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری که کارکردهای مغزی یکی پس از دیگری مختل شده یا از بین می‌روند، مشکلات ذهنی و جسمی فراوانی ایجاد می‌گردد.
چه علایم و نشانه‌هایی را مربوط به این بیماری می‌شناسید؟
به طور کلی نشانه‌های این بیماری با ده علامت هشدار مشخص شده که عبارتند از: اختلال حافظه، مشکل در انجام وظایف روزمره، عدم آگاهی به زمان و مکان، مشکلات گفتاری، کاهش قضاوت، اختلال در تفکر ذهنی، تغییرات خلقی و رفتاری، جابجا گذاشتن وسایل، از دست دادن انگیزه و تغییرات شخصیتی.
چگونه میتوان از وجود یا عدم بیماری مطمئن شد؟
اگر علائم هشدار به صورت غیر طبیعی و تکرار شونده در فرد دیده شود، حتماً باید اقدامات تشخیصی انجام پذیردو اولین و ساده‌ترین کار انجام تست حافظه توسط مشاور روانشناس است که در صورت تشخیص احتمالی جهت بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص ارجاع شده و آزمایش‌هایی چون سی‌تی‌اسکن، ام آر آی مغز، نوار مغزی، آزمایش مایع نخاع و . . . انجام می‌شود.
دوره بیماری چقدر طول می‌کشد؟
روند پیشرفت بیماری در افراد مختلف بسته به شرایط و پیشینه زندگی، تشخیص زودهنگام نوع اقدامات مراقبتی و درمانی متفاوت بوده و حتی به ده سال هم می‌رسد. به طور کلی این بیماری سه مرحله دارد: در مرحله اولیه یا خفیف بیماری علائم به تدریج ظهور می‌کنند و مشکلاتی برای فرد به وجود می‌آید.
در مرحله میانی تمامی علائم بروز نموده و بیمار قادر نیست به تنهایی زندگی کند و حتما نیاز به همراهی دارد. در مرحله نهایی به دلیل درگیر شدن بخش‌های زیادی از مغز، علاوه بر مشکلات ذهنی، مسائل جسمی متعددی نیز به وجود می‌آید و بیمار برای زندگی کاملا وابسته به دیگران است.
7آیا راهی برای درمان آلزایمر وجود دارد؟
هنوز درمان قطعی یافت نشده، اما پیشرفت‌های زیادی در کنترل بیماری صورت گرفته است. در حال حاضر درمان‌های دارویی در کنار اقدامات مراقبتی و توانبخشی از قبیل تمرینات بدنی، موسیقی، ماساژ، هنر، عطر و کار درمانی جهت کنترل روند پیشرفت بیماری، حفظ توانمندی‌های جسمی و ذهنی موجود، افزایش توانایی‌های شناختی و مهارت‌های حرکتی در حدامکان، بهبود مشکلات رفتاری و نهایتاً ارتقای کیفیت زندگی بیمار انجام می‌پذیرد.
چه عاملی در بروز این بیماری موثر است؟
بیماری آلزایمر هم مثل بسیاری از بیماری‌ها نتیجه یک عامل دقیق و مشخص نیست و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند؛ از جمله: ارث، پیری، تغذیه ناسالم، کمبود فعالیت‌های ذهنی، انزوا و عدم فعالیت‌های اجتماعی، استرس‌ها و فشارهای روحی و روانی، صدمات سر، انواع آلاینده‌‌ها، شیوه زندگی ناسالم، چاقی و کم‌تحرکی، بالا بودن مزمن و مداوم قند، چربی و فشارخون.
آیا در خانواده فرد مبتلا به آلزایمر، با افزایش سن خطر این بیماری بقیه افراد را تهدید می‌کند؟
درست است که ارث و پیری در بروز این بیماری موثرند و ما برای تغییر این دو عامل نمی‌‌توانیم کاری کنیم؛ اما با کنترل بقیه عوامل خطر میتوان در جهت سلامت جسمی و ذهنی خود قدم برداشت و بــرای پیشگــیــری از آلــزایمر کاری کرد...
برای خواندن بخش دوم- دزد حافظه در کمین است- اینجا کلیک کنید.
