گیاه و چای حاوی عصاره آرتمیزیا چیست؟

سازمان جهانی بهداشت تصمیم دارد داروی مالاریا را روی بیماران مبتلا به کووید19 آزمایش کند. در این دارو از گونه‌ای از گیاه آرتمیزیا (artemisia) استفاده شده که در ماداگاسکار پرورش داده می‌شود.

این کشور جزیره‌ای واقع در شرق قاره آفریقا سال گذشته اعلام کرد که با نوشیدن یک نوع چای حاوی عصاره آرتمیزیا می‌توان با ویروس کرونا مقابله کرد؛ ادعایی که توجه بسیاری را جلب کرد.

با این وجود تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر اینکه آرتمیزیا می‌تواند با کووید19 مقابله کند، یافت نشده است.

موضع سازمان جهانی بهداشت درباره آرتمیزیا

داروی Artesunate یکی از سه داروی جدیدی است که قرار است روی مبتلایان به کووید19 آزمایش شود. این دارو که از گیاه آرتمیزیا گرفته شده، دهها سال است که برای درمان مالاریا استفاده می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که هنوز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این دارو روی بیماران مبتلا به کووید19 موثر است، به دست نیاورده است. با این وجود به ماداگاسکار برای آزمایش آن و دیگر عصاره‌های گیاهی روی بیماران کمک می‌کند و تاکید دارد که قبل از هر نوع نتیجه گیری، داده‌ها باید بصورت علمی ارزیابی شوند.

این گیاه از کجا می‌آید؟

گیاه آرتمیزیا اصالتا یک گیاه آسیایی است اما در بسیاری از نقاط جهان که هوایی گرم و آفتابی دارند نیز رشد می‌کند.

این دارو بیش از 2 هزار سال است که در طب سنتی چین برای درمان بیماریهایی همچون مالاریا، تسکین درد و کاهش تب استفاده می‌شود. این گیاه در طب سنتی چین به qinghao معروف است و گاه در نوشیدنی‌های الکلی نیز استفاده می‌شود.

رئیس جمهوری ماداگاسکار سال گذشته اعلام کرد که نوشیدنی که با این گیاه تهیه شده، روی بیماران کووید19 موثر بوده است. اما ترکیب دقیق محتویات این نوشیدنی مشخص نیست؛ اگرچه دولت می‌گوید بیش از 60 درصد از آن گیاه آرتمیزیا بوده است.

گفته می‌شود از گیاه «راوینتسارا» نیز در تهیه این نوشیدنی استفاده شده است.

پیش از این دانشمندان آلمانی و دانمارکی عصاره گیاه artemisia annua را آزمایش کرده‌اند و می‌گویند که این محلول در آزمایشگاه تاثیری روی ویروس کرونا نداشته است. با این حال گفته می‌شود که در جریان تحقیقات آنها (که هنوز توسط هیچ دانشمند دیگری بطور مستقل بررسی نشده) مشخص شده که ترکیب این عصاره با اتانول خالص یا آب مقطر، باعث پیدا شدن نوعی فعالیت ضد ویروسی در محلول شده است.

چین نیز بطور مستقل آزمایشات خود را بر اساس داروهای سنتی که در آنها از گیاه artemisia annua استفاده می‌شود، شروع کرده است. بطور کلی دانشمندان چینی از پیشگامان استفاده از این گیاه محسوب می‌شوند؛ آنها وقتی در دهه 1970 میلادی در جستجوی درمانی برای مالاریا بودند، خواص درمانی این گیاه را کشف کردند.

درمانهای ترکیبی مبتنی بر آرتمیزیا که به اختصار به آنها ACTs گفته می شود (Artemisinin-based combination therapies) از سوی سازمان جهانی بهداشت نیز برای درمان مالاریا توصیه شده است.

این داروها تعداد انگل‌های مالاریا را در بدن کاهش می‌دهند و به همین دلیل استفاده از آنها در کشورهایی که بیماری مالاریا رواج داشته، یک عامل کلیدی در کاهش شمار مبتلایان در 15 سال گذشته بوده است. با این وجود گاه استفاده زیاد، باعث افزایش مقاومت انگل‌ها در مقابل دارو شده است.