دکتر سـید مهدی میرغضنفری؛ رئیس هیأت موسس انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، عضو هیات علمی ومدیر گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ارتش
در کتاب کافی از امام علی (ع) آمده که میوه 120 گونه است و مهمتر همه آنها انار است و از پیامبر خدا نقل است هرکس اناری را کامل بخورد خداوند قلب او را 40 شب نورانی می‌دارد (یا40 روز). از امام صادق آمده 4 چیز طبع را اعتدال می‌بخشد انار، خرما، بنفشه و کاسنی.
همچنین امام صادق فرموده‌اند: هرکس هنگام خواب یک انار بخورد تا صبح جانش در امان است. در احادیث اشاره به اهمیت زایدالوصف انار در میان میوه‌ها شده که غیر از اثرات جسمی، اثرات و فواید زیاد روحی و روانی داشته و برای نفس انسان نیز مفید است.به طوری که قدرت مقابله با شیطان و افکار بد و پلید را بالا می‌برد و در مورد اعتدال مزاج هم یکی از چیزهایی است که کمک به اعتدال مزاج می‌کند یعنی برای هر فرد با هر مزاجی مفید است.
در حدیث دیگری از امام صادق آمده بر شما باد انار چرا که هیچ گرسنه‌ای از آن نمی‌خورد مگر آنکه بر او بسنده است و هیچ سیری از آن نمی‌خورد مگر اینکه غذا را برای او گوارا می‌سازد.
در حدیثی آمده انار مخصوصا اگر همراه با تعدادی از پرده‌ها (پی) خورده شود گرسنگی را رفع می‌کند. از طرف دیگر می‌تواند کمک به هضم غذای موجود در سیستم گوارش کند. در حدیث از امام صادق آمده ایشان هم قبل از حجامت و هم بعد از حجامت انار میل نمودند و فرمودند این کار صفرا را فرو می‌نشاند. در کتاب کافی از قول امام صادق (ع) نقل شده، هر مومنی که انار بخورد و آن را تمام کند خداوند تا 40 روز شیطان را از آسیب زدن به دل او دور می‌سازد و هرکس 2 انار بخورد تا 100 روز و هرکس 3 انار بخورد خداوند متعال تا یکسال او را مصون می‌دارد و هرکس خداوند شیطان را برای یکسال از او دور کند گناه نمی‌کند و اگر کسی گناه نکند به بهشت وارد خواهد شد.
این احادیث همه به اثرات معنوی انار بر دل انسان حکایت دارد و چون در حدیث دیگری از امام کاظم تعداد روزهای دیگری بیان شده (برای مصرف 2 تا 3 انار) این نتیجه‌گیری کلی حاصل می‌شود که مصرف انار تا مدت‌های طولانی برای قلب و دل انسان خواصش باقی می‌ماند.
همچنین در کتاب کافی آمده امام کاظم فرمودند از جمله چیزهایی که جناب آدم به هبط‌اله(فرزندش) سفارش کرد انار بود. در خواص انار شیرین چند حدیث داریم که یکی همان دور کردن وسوسه از قلب و ذهن انسان است (در مومنان) و دیگری افزایش دادن مایعات جنسی و به وجود آمدن فرزند نیکو که می‌تواند در ظاهر و شکل و هم در اخلاق فرزند تجلی داشته باشد.
همچنین در حدیث آمده: انار شیرین خون را فرو می‌نشاند و تصفیه می‌کند در مورد انار ملس (ترش و شیرین) در کتاب کافی آمده انار ترش و شیرین در شکم سازگارتر است. از امام رضا آمده انار ترش و شیرین بمکید چرا که انسان را نیرو می‌دهد و خون را زنده می‌سازد.در این جا لازم بذکر است که انار ملس برای افراد بیشتری سازگاری دارد بخصوص گرم مزاجان که احتمال غلبه و قلیان خون و صفرا در آنها بیشتر است.
خواص خوردن انار با پی آن
در چند حدیث اشاره به مصرف پی انار شده که منظور همان قسمت‌های سفید لابلای دانه‌ها است. از جمله پیامبر اکرم(ص) فرموده اند: انار را با پی آن بخورید زیرا شستشو دهنده معده است. امام علی(ع) نیز نقل فرموده‌اند: انار با پی معده را پاک می‌کند در جایی دیگر از امام علی آمده ایشان به صعصعه (از یاران) فرمودند انار را با پی بخور چرا که زرد شدگی دندان‌ها و بوی بد دهان را از بین می‌برد.
در واقع پی انار قدری سفت بوده و بافت متراکمی دارد و قابض و جمع کننده است نشانه آن این است که اگر کمی از آن را بجوید حالت جمع شدن دهان را حس می‌کنید گاهی خوب است انسان از خوردنی‌های تا حدی سفت و متراکم استفاده کند از جمله پی انار، سیب یا به قدری سفت، پوست پخته شده باقلا (در حد چند عدد) همچنین کلا پوست میوه‌ها.
علت این است که گاهی اوقات به دنبال عملیات هضم و جذب و دفع، مقداری مواد زاید به صورت رطوبت و بلغم ژله‌ای و سفت شده و ذرات ریز به دیواره مخاط و پرزهای معده و روده و یا لابلای چین و چروک‌های آن می‌چسبند و به مرور سفت‌تر می‌شوند که وجود این مواد زاید که دفع هم نمی‌شوند منجر به اختلالات گوارشی، درد، نفخ، احساس سنگینی در شکم، حالت تهوع، سوءهاضمه و سوءجذب می‌شوند و لازم است با کمک مواد نسبتا سفت و متراکم خورده شده تا کنده شده و دفع شوند نظیر پی انار.
خاصیت دیگری که پی انار دارد قابض است یعنی باعث جمع شدن پرزها و چین‌های معده و روده شده و با افزایش حالت سنباده دادن مخاط و حالت دادن به عضلات مخاطی فرآیند هضم مواد غذایی خورده شده را تشدید می‌کنند. پس خاصیت پالایندگی که در احادیث ذکر شده به این دلیل است که زرد شدن دندان و بوی بد دهان که در حدیث ذکر شد در خیلی مواقع به علت وجود همین مواد زائد در سیستم گوارش می‌باشد.
