۱۲ نسل‌کشی؛ ۱۲۷ میلیون قربانی

 

نوائیان/ حلاجیان؛ این یک لطیفه تلخ، اما واقعی است؛ کشور‌هایی که امروز مدعی حفاظت از حقوق بشر هستند، بزرگ‎ترین پرونده‌های نسل‌کشی تاریخ بشری را در کارنامه خود دارند و خیلی وقت‌ها به روی مبارک هم نمی‌آورند!

پرونده‌ها عموماً قدیمی هم نیستند؛ یعنی زمانی تشکیل شده‌اند که غربی‌ها از سرزمین‌های خودشان، با عنوان‌های پرطمطراقی مانند «مهد آزادی»، «مهد دموکراسی» و ... یاد می‌کردند و نظام حاکم بر آن‌ها را، کامل‌ترین نمونه حکمرانی که می‌تواند خوشبختی بشر را تأمین کند یا به قول «فرانسیس فوکویاما»، پایان تاریخ بشر را رقم بزند، می‌دانستند.

طی چند هفته اخیر و بعد از سال‌ها اعتراض و تعقیب قضایی، سرانجام دو کشور آلمان و فرانسه، مسئولیت خود را در نسل‌کشی‌هایی که در آفریقا مرتکب شده بودند، پذیرفتند؛ آلمانی‌ها قبول کردند که در نامیبیا، هزاران مرد، زن و کودک را از بین برده‌اند. فرانسوی‌ها نیز، پذیرفته‌اند که در جریان نسل‌کشی رواندا، با حمایت از قاتلان، نقشی مستقیم در کشتار صد‌ها هزار انسان ایفا کرده‌اند.

 

طبق بند دوم بیانیه سازمان ملل متحد، در سال 1948 م، درباره «جلوگیری و مجازات جرم نسل‌کشی»، «هرگونه اقدام به نابودی کل یک گروه نژادی، ملی، مذهبی، مانند کشتار جمعی یک گروه خاص، ایجاد لطمات روانی و جسمانی بر یک گروه ویژه، ضربه زدن تعمدی به افراد یک گروه خاص، تحمیل معیار‌هایی برای جلوگیری از تولد فرزندان آن‎ها یا جابه‌جایی اجباری فرزندان این گروه‌ها، طرح‌ریزی برای آسیب رساندن به گروهی خاص و... همه از مصداق‌های بارز نسل‌کشی هستند.»

 

هرچند این تعریف جامع نیست، اما اگر آن را به عنوان یک تعریف قابل قبول بین‌المللی بپذیریم، آن‎وقت غربی‌ها در این تعریف چه جایگاه بالایی پیدا خواهند کرد!

 

به بهانه اعترافات اخیر فرانسه و آلمان به ایفای نقش در نسل‌کشی‌های نامیبیا و رواندا، 12 نمونه از این وحشی‌گری‌ها را که طی چهار سده اخیر روی داده‌است، با هم مرور می‌کنیم؛ هر چند که این‌ها فقط مشهورترین موارد هستند و به هیچ وجه، حتی بخش کوچکی از حجم بزرگ جنایات غربی‌ها علیه جامعه بشری را شامل نمی‌شوند؛ یک حساب سرانگشتی، تنها در همین 12 نسل‌کشی، خبر از قربانی شدن بیش از 127 میلیون انسان می‌دهد.

نسل‌کشی توسط سفیدپوستان آمریکایی، یک رویداد شناخته ‎شده جهانی است که حتی در سینمای غرب هم، بازخوردی گسترده دارد. طبق گزارش روژه گارودی در کتاب «تاریخ یک ارتداد»، آمریکایی‌های سفیدپوست، بین سال‌های 1700 تا 1900 میلادی به شکلی هدفمند، بیش از 60 میلیون سرخ‌پوست بومی آمریکا را برای تصاحب زمین‌های آن‌ها از بین بردند.

 

آمریکایی‌ها در بخش مربوط به نسل‌کشی سیاه‌پوستان نیز، فعال بوده‌اند؛ آن‌ها رقم سنگین 40 میلیون سیاه‌پوست را طی 300 سال، به عنوان آمار مقتولانشان یدک می‌کشند.

طی چند روز اخیر، کشف بقایای جسد 215 کودک در بریتیش کلمبیای کانادا، آن هم در یک مؤسسه آموزشی که برای تربیت کودکان بومی تأسیس شده‌بود، دنیا را تکان داد.

 

طی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، سفیدپوستان کانادایی به بهانه متمدن‌کردن کودکان سرخ‌پوستان بومی، آن‌ها را از والدینشان جدا کردند و در چنین مؤسسه‌هایی نگه داشتند؛ ارقام بسیار وحشتناک هستند؛ برآورد آمار اطفال نگون‌بختی که سر از چنین مراکزی درآوردند، به میلیون‌ها نفر می‌رسد؛ هر چند که منابع دولتی کانادا از رقم 150 هزار نفر صحبت می‌کنند.

بلژیک در بین دولت‌های استعماری اروپا، خیلی حائز اهمیت نبود، اما این کمبود به آن معنا نیست که از قافله نسل‌کشی عقب مانده باشد. لئوپلد دوم، پادشاه این کشور، طبق کنفرانس برلین، در سال 1884 م، منطقه کنگو در آفریقا را به عنوان مستعمره به دست آورد.

 

هموطنان هرکول پوآرو، وقتی به کنگو رسیدند، برای واداشتن سیاه‌پوستان به کار، دست و پا قطع می‌کردند و گردن می‌زدند؛ این کار، به زعم بلژیکی‌ها، برای رام کردن بومی‌های آفریقایی لازم و ضروری بود؛ آمار‌ها از کشته شدن 15 میلیون انسان در این نسل‌کشی خبر می‌دهد.

آلمانی‌ها اواخر قرن نوزدهم به جرگه کشور‌های استعمارگر پیوستند و کامرون در آفریقا را به دست آوردند؛ نسل‌کشی در کامرون و کشتار مردم این کشور، یکی از تلخ‌ترین فجایع انسانی در تاریخ قاره سیاه است.

 

آلمانی‌ها در سال 1904 توانستند بخش‌هایی از نامیبیا را با عنوان «آفریقای جنوب غربی آلمان» به‎دست آورند؛ همین‌جا بود که به جان بومی‌ها افتادند و به زور، آن‌ها را به صحرای مهیب کالاهاری راندند؛ در جریان این جابه‌جایی اجباری و خشونت‌آمیز، 65 هزار بومی جان خود را از دست دادند.

 

فرانسه کارنامه سیاهی در نسل‌کشی دارد و در این مجموعه، به دو مورد آن اشاره کرده‌ایم. فرانسوی‌ها سال‌ها کشور رواندا را به عنوان مستعمره در اختیار داشتند و بعد از ترک این کشور، با حمایت معنوی و تسلیحاتی از قوم هوتو، زمینه قتل‌عام گسترده اقلیت توتسی را فراهم کردند.

 

در جریان این نسل‌کشی که در سال 1994 م و با هدف حذف قومیت توتسی اتفاق افتاد، 800 هزار نفر، عموماً با استفاده از ساطور، کشته شدند. دولت رواندا این آمار را بیشتر می‌داند و معتقد است بیش از یک‎میلیون نفر در جریان این نسل‌کشی نابود شده‌اند.

هلند یکی از نخستین کشور‌هایی بود که در مسیر استعمار قدم گذاشت. هلندی‌ها در جنوب غربی آسیا، مناطقی را به دست آوردند که بخش‌های مهمی از اندونزی امروزی نیز، جزوی از آن‎ها بود. در سال 1740 م، در جریان نسل‌کشی هلندی‌ها در اندونزی، فقط در شهر جاکارتا، 20 هزار مرد، زن و کودک قتل‌عام شدند.

 

207 سال بعد و درست دو سال بعد از اعلام استقلال اندونزی در 1945 م، هلندی‌ها که حاضر به ترک اندونزی نبودند، برای زهر چشم گرفتن، 341 نفر ساکن روستای «راواگدی» را قتل‎ عام کردند.

انگلیسی‌ها پس از به اصطلاح کشف استرالیا، مهاجرت به آن را محدود کردند تا زمین‌های بیشتری در اختیار داشته‌باشند. در سال 1788 م، جمعیت بومیان استرالیایی حدود 750 هزار نفر بود که در اراضی اجدادی خود روزگار می‌گذراندند.

 

اما سیاست انگلیس مبنی بر یکدست‎کردن استرالیا، باعث شد تا سال 1911، طی 123 سال، جمعیت بومیان استرالیایی به 30 هزار نفر کاهش یابد و همین تعداد اندک نیز، در اردوگاه‌ها و زیرنظر انگلیسی‌ها زندگی می‌کردند و از هر نوع امکانات اولیه برای حیات بی‌بهره بودند.

ایتالیا، پس از یکپارچه شدن در اواخر قرن نوزدهم، نشان داد که همچون دیگر کشور‌های اروپایی خوی استعمارگری دارد؛ ایتالیایی‌ها به حبشه و لیبی در آفریقا حمله کردند. در لیبی این تهاجم با مقاومت جدی مردم به رهبری عمر مختار روبه‌رو شد.

 

ارتش ایتالیا به فرماندهی ژنرال گراتزیانی و در راستای محو جمعیت هوادار عمر مختار، 570 هزار لیبیایی را در اردوگاه‌های مستقر در اطراف طرابلس زندانی کرد. گرسنگی، بیماری و آزار هدفمندی که ایتالیایی‌ها نسبت به مردم لیبی اعمال می‌کردند، به مرگ بیش از 300 هزار نفر انجامید.

استعمار الجزایر توسط فرانسوی‌ها، در قرن نوزدهم اتفاق افتاد، آن‌ها تا همین اواخر، جمجمه مبارزان الجزایری را به عنوان یادگاری در موزه نگه می‌داشتند! فرانسوی‌ها با شنیع‌ترین و فجیع‌ترین شکل ممکن، 445 هزار نفر از مردم این کشور را به صورت هدفمند کشتند تا مانع از گسترش انقلاب شوند؛ اما این کار فایده‌ای نداشت. بعد‌ها فرانسه رقم کشتار را تا حدود 70 هزار نفر پذیرفت.

 

استعمارگران از مردم این کشور در آزمایش سلاح‌های میکروبی و شیمیایی هم استفاده کردند؛ 38 هزار الجزایری، قربانی این آزمایش‌ها شدند.

در جریان سال‌های ابتدایی جنگ جهانی اول، بین سال‌های 1293 تا 1296 ش، بیش از هشت میلیون ایرانی، قربانی سیاست‌های منطقه‌ای انگلیس شدند. بریتانیا با محدود کردن ورود غلات به ایران، به دنبال خالی کردن کشور از فضایی بود که رقبایش مانند آلمان، به دنبال استفاده از آن بودند.

 

انگلیسی‌ها حتی مانع از جابه‌جایی غلات میان شهر‌های مختلف ایران می‌شدند. با این روش وحشیانه، جمعیت ایران در سال 1298 ش، نسبت به چهار سال قبل از آن، به نصف کاهش یافت و از 16 به هشت میلیون نفر رسید.

اسپانیایی‌ها دقیقاً از زمان ورود به قاره آمریکا، نسل‌کشی را آغاز کردند؛ این نسل‌کشی به دو بهانه انجام می‌شد؛ تصرف زمین‌ها و استفاده از نیروی کار ارزان بومی.

 

گزارش‌های لئونارد، کشیشی که همراه اسپانیایی‌ها، در سال 1602 م به دومینیکن رفته‌بود، تکان‎دهنده‌است؛ تنها ظرف سه دهه، جمعیت یکی از قبایل بومی دومینیکن که اکثریت ساکنان این جزایر را شامل می‌شد، از 300 هزار نفر، به سه هزار نفر رسید و در نهایت منقرض شد. اسپانیایی‌ها در دیگر نقاط آمریکای لاتین نیز، چنین رویکردی داشتند.

گزارش‌های مربوط به نسل‌کشی پرتغالی‌ها در برزیل که طی چند قرن به عنوان مستعمره، مورد چپاول آن‎ها قرار می‌گرفت، مختلف، اما ناشناخته‌است. شاید ندانید که پرتغالی‌ها برای عقب راندن بومیان، دست به کشتار‌های وسیع و برده‌گیری‌های وحشیانه می‌زدند.

 

آن‌گونه که جمعیت بومیان این منطقه که روزگاری از چند میلیون نفر تجاوز می‌کرد، در سال 1997 م، 30 هزار نفر گزارش شد. بخش مهمی از این بومیان، از دست پرتغالی‌ها گریختند و به جنگل‌های تاریک آمازون پناه بردند؛ این بومیان بعد‌ها دوباره کشف شدند!

 

منبع:  روزنامه خراسان