سرویس جنگ نرم مشرق - بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در گزارشی به قلم توماس جاسلین عضو ارشد این اندیشکده و از سردبیران ارشد ژورنال جنگ‌های بلندمدت این مؤسسه نوشت: رئیس‌جمهور جو بایدن، در روز 8 ژوئیه، فکر کرد که باید بار دیگر از تصمیم خود برای عقب‌نشینی از افغانستان دفاع کند. کمتر از سه ماه قبل، او عقب‌نشینی آمریکا از طولانی‌ترین جنگ خود را اعلام کرده بود. این که رئیس‌جمهور بایدن در زمان صحبت‌هایش در اواسط ژوئیه می‌دانست که دولت افغانستان در حال فروپاشی است یا خیر مشخص نیست. به هر حال او مسئولیت را مستقیماً بر دوش نیروهای امنیتی افغانستان گذاشت.
مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
دفاع بایدن از تصمیم خود مبنی بر خروج از افغانستان
بایدن گفت: «ما با همکاری متحدان و شرکای ناتو حدود 300 هزار نفر از اعضای کنونی نیروی امنیت ملی افغانستان را آموزش داده و تجهیز کردیم. همچنین در طی دو دهه گذشته، صدها هزار نیروی دفاع و امنیت ملی افغانستان آموزش دیده‌اند.»
بایدن گفت که نیروهای دفاع و امنیت ملی افغانستان ظرفیت و توانایی دفاع از کشور خودشان را داشتند، به همین دلیل آمریکا این کشور را ترک کرد. او توضیح داد: «ما تمام ابزار، در واقع تمام ابزار، آموزش‌ها و تجهیزات ارتش‌های مدرن را در اختیار شرکای افغان خود قرار دادیم. ما سلاح‌های پیشرفته را برای آن‌ها فراهم کردیم. و همچنان به تأمین بودجه و تجهیزات آن‌ها ادامه می‌دهیم. و ما تضمین خواهیم کرد که آن‌ها توانایی حفظ و نگهداری نیروی هوایی خود را دارند.»
بایدن پیروزی طالبان را حتمی نمی‌دانست
یک خبرنگار پرسید: «آیا تصرف افغانستان توسط طالبان اجتناب‌ناپذیر است؟»
رئیس‌جمهور بایدن اظهارات خود را تکرار کرد و گفت که افغان‌ها «300 هزار نیروی مجهز» دارند که «به اندازه هر ارتشی در جهان تجهیز شده‌اند" و یک نیروی هوایی دارند که طالبان فاقد آن است. و آن‌ها باید «در مقابل 75 هزار نفر از نیروی طالبان ایستادگی کنند.»
رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار گفت: «خیر، اجتناب‌ناپذیر نیست.»
روی کاغذ، شاید حق با رئیس‌جمهور بایدن باشد
این کارشناس و تحلیلگر آمریکایی معتقد است: روی کاغذ، شاید حق با رئیس‌جمهور بایدن بوده باشد. افغان‌ها نسبت به طالبان برتری عددی و فنی داشتند. ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش، این تحلیل را در اختیار بایدن قرار داده بود. در اواخر ماه ژوئیه، حتی زمانی که شورش‌ها به شدت افزایش یافته بود، میلی مدعی شد که افغان‌ها «ظرفیت کافی برای مبارزه و دفاع از کشورشان را دارند.»
ارتش آمریکا بارها و بارها گزارش داده است که صدها هزار افغان آمادگی دفاع از کشورشان را دارند. در حالی که ژنرال‌های آمریکایی گاهی اوقات تردیدهای خود را در این باره بیان کرده‌اند، اما همچنین نیروی دفاع و امنیت ملی افغانستان را به عنوان یک نیروی بسیار توانا به تصویر کشیده‌اند، نیرویی که قطعاً نباید در عرض چند ماه شکست می‌خورد.
محاسبات بایدن و میلی به شدت اشتباه بوده است
در ادامه گزارش این اندیشکده آمریکایی آمده سات: تمام این‌ها یک سراب بود. جنگ‌ها روی کاغذ انجام نمی‌شوند. طالبان و القاعده در هفته‌های پیش از اظهارات بایدن یک لشکرکشی بی‌سابقه را به راه انداختند، و از آن زمان تاکنون بسیاری از مناطق کشور را تصرف کرده‌اند. تنها در هفته گذشته، جهادی‌ها 16 مرکز استانی افغانستان را تصاحب کرده‌اند. تعداد بیشتری از آن‌ها به زودی سقوط خواهند کرد.
بنابراین مشخص است که افغان‌ها «300 هزار نیروی مجهز» آماده مقابله با تهاجم جهادی‌ها نداشتند. طالبان نیز فقط 75 هزار نیرو نداشت. در همین حین که جهادی‌ها در حال اشغال اکثر مناطق کشور هستند، واضح است که محاسبات بایدن و میلی به شدت اشتباه بوده است. برآوردهای روی کاغذ که توسط رهبری ارتش آمریکا و برخی از تحلیلگران نظامی سابق ارائه شدند کاملاً بی‌ارزش بودند. آن‌ها اصلاً نمی‌دانستند ماجرا از چه قرار است.
ضعف شدید نیروهای امنیتی افغانستان
در ادامه این گزارش آمده است: کاملاً واضح است که نیروهای افغان آمادگی دفاع از کشور خود را نداشتند. نشانه‌های هشدار فراوانی وجود داشت. بر اساس گزارش بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان، نهاد نظارتی که به کنگره گزارش می‌دهد، ایالات متحده بیش از 75 میلیارد دلار را صرف آموزش و تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان کرده است. با چنین هزینه‌ای باید یک نیروی لایق‌تر تشکیل می‌شد.
اما بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان مشکلات متعدد نیروی دفاع و امنیت ملی افغانستان را به طور مستند ثبت کرده است. ارتش افغانستان دچار مشکلاتی از جمله فساد، کاهش نیروها، مدیریت ضعیف و مسئله سربازانی که حقوق می‌گرفتند، اما وجود خارجی نداشتند بوده است. بر اساس گزارشات بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان طی چندین سال گذشته، مشخص بود که برخلاف ادعاهای بایدن و میلی، نیروی دفاع و امنیت ملی افغانستان آمادگی رهبری نظامی این کشور را ندارد. بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان هشدار داده بود که «نیروهای امنیتی افغانستان هنوز قادر به تأمین امنیت کشور خود نیستند.»
دولت‌های آمریکا و افغانستان ظاهراً از تهاجم طالبان بی‌خبر بوده‌اند
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: همچنین باید رهبری سیاسی افغانستان در کابل را مقصر دانست. خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به بدترین شکل ممکن مدیریت شد. در دولت‌های مختلف، ایالات متحده زمان زیادی را با دیپلماسی چاپلوسانه با طالبان هدر داد، که مشروعیت کابل را تضعیف و جنبش جهادی‌ها را تقویت کرد. اما بالاخره افغان‌ها باید نسبت به آنچه که در ماه‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم آمادگی بهتری می‌داشتند. طالبان و القاعده برای احیای امارت اسلامی افغانستان می‌جنگند. دولت افغانستان هرگز چنین هدف واحدی نداشته است.
که این نکته یکی دیگر از شکست‌های بزرگ را آشکار می‌کند: دولت‌های ایالات متحده و افغانستان ظاهراً از «تهاجم» جهادی‌ها بی‌خبر بوده‌اند. وزارت دفاع و وزارت امور خارجه به شدت معتقد بودند که مذاکره برای یک توافق سیاسی نه تنها ممکن است، بلکه تنها راه پیش رو است. این مزخرف بود. در حالی که مقامات آمریکایی در مورد اینکه "هیچ راه‌حل نظامی" برای جنگ وجود ندارد حرف مفت می‌زدند، طالبان و القاعده در حال برنامه‌ریزی تسخیر افغانستان -راه‌حل نظامی خودشان- بودند.
بزرگترین شکست اطلاعات نظامی آمریکا
همکارم بیل راجیو این را بزرگترین شکست اطلاعات نظامی از زمان حمله عید تت در سال 1968 تاکنون توصیف کرده است. اما همانطور که بیل گفته است این یک شکست برای عقل سلیم هم بود.
آمریکا هرگز نفهمید که در افغانستان با چه کسی می‌جنگد. ارتش آمریکا هنوز هم نمی‌تواند رابطه بین طالبان و القاعده را به درستی توصیف کند، مسئله‌ای که قبلاً در مورد آن نوشته‌ام. ارتش به ما می‌گوید که اتحاد بی‌وقفه آن‌ها هیچ ماهیت «استراتژیکی» ندارد. در همین حال، چند واقعیت اساسی را در نظر بگیرید: رهبر القاعده، ایمن الظواهری، با هبت‌الله آخندزاده مرجع طالبان، بیعت کرده است. این بیعت ناگسستنی است. معاون ارشد آخندزاده سراج‌الدین حقانی است. سراج یکی از اعضای القاعده است. و همانطور که ما مکرراً به طور مستند در ژورنال جنگ‌های بلندمدت اعلام کرده‌ایم، برخلاف ادعاهای جامعه اطلاعاتی و ارتش آمریکا، القاعده فقط چند صد جنگجو ندارد. القاعده و شاخه‌های مختلف آن در سراسر این کشور در حال مبارزه هستند.
این بنیاد در پایان اذعان کرد: رئیس‌جمهور بایدن در ماه گذشته ادعا کرد که «احتمال اینکه طالبان همه جا را اشغال کرده و تمام کشور را تسخیر کند بسیار بعید است.» او نه تنها در مورد شانس طالبان برای پیروزی کامل در جنگ یازده سپتامبر اصلی، بلکه در مورد القاعده نیز اشتباه می‌کرد.