بیماری سرطان کبد (۲)

سرطان کبد در مردان شایع‌تر است

سرطان کبد در مردان شایع‌تر از زنان است که می‌تواند ناشی از رفتارهایی مثل سیگار کشیدن یا سوء مصرف الکل و ... باشد. شایع‌ترین عامل خطرساز ابتلا به سرطان کبد، عفونت با ویروس هپاتیت B یا C است. این عفونت‌ها منجر به سیروز کبدی می‌شوند و در قسمت‌هایی از دنیا بسیار شایع‌اند.

در کشور ما شایع‌ترین علت سرطان کبد، هپاتیت C می‌باشد. این ویروس از طریق شخص به شخص و از راه سوزن آلوده در حین تزریق، رابطه جنسی کنترل نشده و غیرمطمئن و یا حین تولد منتقل می‌شود. همچنین می‌تواند از طریق خون، انتقال یابد. افراد مبتلا به هپاتیت A، ریسک ابتلای بیش‌تر به سرطان ندارند. سیروز، بیماری است که در آن سلول‌های کبدی آسیب دیده با بافت فیبروز و همبند جایگزین می‌شود.

این حالت، اغلب منجر به سرطان می‌شود. معمولاً شایع‌ترین علل سیروز کبدی، مصرف الکل، ابتلا به هپاتیت B یا C است. یک علت دیگر آن بیماری هماکروماتوز است که منجر به تجمع مقدار زیادی آهن در کبد می‌شود. بعضی بیماری‌های نادرتر هم منجر به سیروز می‌شوند. دیابت، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد. این احتمال در افراد دیابتی که سایر عوامل خطرساز مثل مصرف بیش از حد الکل یا هپاتیت دارند، خیلی بیش‌تر است.

چاقی بیش از حد، احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد. آفلاتوکسین توسط قارچ‌هایی که می‌توانند در آجیل، سویا، دانه‌های روغنی، ذرت و برنج رشد کنند، ایجاد می‌شود. تماس درازمدت با آفلاتوکسین، باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد می‌شود. مادة شیمیایی کلرید وینیل یا دی اکسید تریوم،عامل خطر ابتلا به انواعی از سرطان کبدند. البته امروزه استفاده از این مواد و تماس با آنها شدیداً کنترل شده و این احتمال کاهش یافته است.

هورمون‌های مردانه (استروئیدهای آنابولیک) توسط بسیاری از ورزشکاران برای افزایش قدرت، بسیار استفاده می‌شوند. مصرف طولانی‌مدت آنها می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان کبد را مختصری افزایش دهد. در بعضی قسمت‌های دنیا، آب آشامیدنی حاوی آرسنیک است که باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان کبد می‌شود. سنگ صفراوی، کیست کلدوک و کلونورکیازیس (آلودگی با نوعی کرم کبدی شایع در خاور دور و شرق آسیا) نیز می‌توانند فرد را مستعد ابتلا به سرطان کبد کنند.

بعضی عوامل خطرساز معرفی شده‌اند، هر چند تاثیر آنها در ابتلا به سرطان کبدی به طور کامل اثبات نشده است. قرص‌های ضد بارداری می‌توانند مختصری احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند. اکثر مطالعاتی که در زمینه قرص‌های ضد بارداری و ابتلا به سرطان کبد صورت گرفته‌اند، شامل انواعی از قرص‌ها بودند که امروزه دیگر کاربردی ندارند.

امروزه قرص‌های ضد بارداری به صورت‌های متفاوتی تولید می‌شوند و احتمال افزایش ریسک سرطان کبد مرتبط با آنها نامشخص است. بعضی مطالعات، ارتباطی بین سرطان کبد و سیگار یافته‌اند ولی میزان درست بودن آن نامشخص است.

 عوامل خطرساز

عوامل خطرساز، عواملی هستند که شانس ابتلای فرد به بیماری را افزایش دهد. انواع مختلف سرطان، عوامل خطرساز مختلفی دارند. بعضی از آنها مثل سیگار قابل کنترل است. ولی بعضی دیگر مثل سن بیمار یا سابقه خانوادگی غیرقابل تغییر است. ولی عوامل خطرساز تعیین‌کننده همه چیز نیستند و داشتن یک مورد یا چندین عوامل خطرساز، به معنی ابتلای فرد به سرطان نیست و بسیاری از افرادی که به سرطان مبتلا می‌شوند نیز، هیچ عوامل خطرساز شناخته شده‌ای ندارند.

 درمان

در توده‌های بدخیم، هم مراقبت‌های طبی و هم حمایت‌های روانی باید در نظر گرفته شود. جراحی در تعداد کمی از بیماران انجام می‌شود که در بیشتر موارد از نوع تسکینی است و برای کاهش علائم بیمار به کار می‌رود. در 25 درصد موارد، سرطان‌های کبد را می‌توان با موفقیت برداشت. پیوند کبد در تعدادی از بیماران موفقیت‌آمیز بوده است، اما احتمال عود سرطان وجود دارد. داروهای ضدسرطان و اشعه درمانی اغلب تجویز می‌شود.

برای تسکین درد بیمار می‌توان از داروهایی مثل استامینوفن استفاده کرد. در صورت نیاز، داروهای ضد درد قوی، مانند داروهای مخدر تجویز می‌شود. درمان سرطان پیشرفته از طریق شیمی درمانی یا پرتو درمانی و یا هر دوی آنها صورت می‌گیرد. هم‌اکنون از درمان‌های غیرجراحی متعددی استفاده می‌شود. روش دیگر استفاده موضعی از انرژی گرمایی ناشی از امواج رادیویی است. این کار را می‌توان با لیزر و مایکروویو نیز انجام داد.

فرستادن لخته یا داروی شیمی‌درمانی به شریانی که مستقیما به تومور خونرسانی می‌کند، می‌تواند به درمان تومور کمک کند. در شیمی درمانی، از داروهای خاصی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. گاهی داروها به طور مستقیم و از طریق رگ بیمار به درون توده تزریق می‌شود.

در پرتو درمانی، از پرتوهای پر انرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش یک درمان موضعی است؛ به این معنا که فقط سلول‌ها را در محل تابش اشعه تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای بهبود کیفیت زندگی و کنار آمدن فرد با این بیماری، از روان‌درمانی یا مشاوره برای افزایش سازگاری استفاده می‌شود.

برای خواندن بخش اول- بیماری سرطان کبد- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- بیماری سرطان کبد- اینجا کلیک کنید.