سرویس سیاست مشرق- پس از انتشار چند ویدئو منتسب به زندان اوین در شبکه‌های اجتماعی مسئولان دستگاه قضایی با ارائه گزارشی ضمن عذرخواهی از اقدامات صورت گرفته و پذیرش بخشی از خطاهای انسانی خبر از تغییر در وضعیت زندان‌ها و اجرای دقیق شیوه‌نامه‌های مراکز نگهداری زندانیان اعم از بازداشت‌گاه‌ها و نیز برخی زندان‌ها دادند. محمدمهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور با انتشار پیامی در صفحه توییتر خود رفتارهای صورت گرفته را غیرقابل‌قبول عنوان کرده و عذرخواهی کرد. پس از واکنش رئیس سازمان زندان‌ها برخی از پرسنل متخلف به دادسرا معرفی شدند.
البته تنها قوه قضائیه نبود که با دقت و سرعت نسبت به ماجرای اوین واکنش نشان داد. رئیس و نمایندگان مجلس نیز هرکدام در نطق‌هایی خواهان رسیدگی فوری به وضعیت زندان‌ها شده و برخی از اعضای کمسیون اصل 90 از اوین بازدید کردند. حالا این کمیسیون پس از حضور در آن ندامتگاه گزارشی را منتشر کرده است.
کمیسیون اصل 90: تخلفات مورد به مورد در دست رسیدگی است
حسن شجاعی رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس در گفت‌وگو با فارس درباره محتوای گزارش بازدید از اوین می‌گوید: پس از بازدید و بازرسی رئیس و اعضای کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی از زندان اوین، گزارشی در دو بخش تهیه‌شده که یک بخش از آن درباره کلیپ‌هایی است که از زندان اوین پخش‌شده است.
شجاعی در واکنش به محتوای فیلم‌های اوین گفت: مورد به مورد این کلیپ‌ها بررسی‌شده و گزارشی درباره هرکدام آماده‌شده است؛ که بر این اساس درباره برخی کلیپ‌ها که در آن تخلفاتی رخ می‌دهد قبلاً توسط مسئولان مربوطه توسط سازمان امور زندان‌ها برخورد با آن‌ها صورت گرفته است و با برخی دیگر هم برخورد نشده است که در حال حاضر در دستور کار قرار دارد و قرار است با آن‌ها برخورد شود.
رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در ادامه داده است: در بخش دوم گزارش درباره نواقص و کاستی‌هایی که مجموعاً در ساختار زندانبانی ما و فرایند آن وجود دارد آسیب‌شناسی صورت پذیرفته و خلأهایی که وجود دارد مورد احصا قرارگرفته و راه‌حل‌هایی پیشنهادشده است.
اجرای هفت دستور ویژه اژه‌ای
رئیس دستگاه قضا به‌خوبی با فضای زندان‌های کشور آشناست، سال‌ها حضور در عالی‌ترین سطح قضایی کشور باعث شده اژه‌ای در همان روزهای اول ورود به ساختمان ستاد مرکزی قوه قضاییه در اقدامی میدانی به سراغ چند زندان مهم و نام‌آشنا رفته و از آن‌ها بازدید کند. محسنی اژه‌ای در اقدامی جالب‌توجه بدون اعلام قبلی در زندان رجایی شهر پای صحبت مسئولان و زندانیان این اندرزگاه بزرگ نشست. او رو به عوامل اجرایی رجایی شهر می‌گوید: من تابه‌حال زندانبانی نکرده‌ام اما به دلیل حضورم در بخش‌های مختلف قضایی با بدنه زندان همکاری و با زندانیان برخورد داشته‌ام.
رئیس قوه قضائیه پس‌ازاین دیدار؛ هفت دستور ویژه برای تسهیل امور اداری و نیز بهتر شدن وضعیت زندانیان را صادر کرد. توجه به آموزش و تأمین نیازهای رفاهی کارکنان زندان؛ تأمین نیازهای بهداشتی و رفاهی زندانیان و بازاجتماعی کردن آن‌ها، کاهش جمعیت کیفری و بهبود وضعیت ندامتگاه‌ها؛ استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس، جداسازی محل نگهداری افراد بازداشت موقت از زندانیان، حل مشکل کمبود قاضی ناظر در زندان‌ها و نیز بهبود تیم‌های جلب رضایت شاکیان پرونده‌های قصاص را به‌عنوان رویکرد استراتژیک از سوی اژه ای به سازمان زندان‌ها ابلاغ شده است.
اهتمام ویژه محسنی اژه‌ای به بهبود عملکرد در ساختار ندامتگاه‌ها ازجمله تغییر در وضعیت معیشتی زندان بان ها و بالا بردن سطح کیفیت زندانیان نشان می‌دهد که رویه دستگاه قضایی از مدت‌ها قبل نسبت به سازمان زندان‌ها مثبت بوده و انتشار چند فیلم کوتاه شده؛ خللی در این اقدام جهادی ایجاد نخواهد کرد.
زندان‌های ایران؛ روایتی از درون
وضعیت زندان‌ها با طرح‌های آکادمیک و پژوهشی کیلومترها فاصله دارد، واقعیت آن است که نگهداری برخی از زندانیان جرائم خطرناک کاری سخت و دشوار است که اغلب با اجرای پروتکل‌های سازمان زندان‌ها هم‌خوانی ندارد؛ به‌گونه‌ای که اگر سخت‌گیری لازم از سوی مسئولان بندها صورت نگیرد، امنیت جانی و روانی سایر مددجویان با مخاطرات جدی روبرو می‌شود.
احمد زیدآبادی محکوم امنیتی فتنه 88 در روایتی از زندان رجایی شهر به بازخوانی نحوه رفتارهای مسئولان زندان و نیز مجرمین جرائم خطرناک و قاچاقچیان مواد مخدر پرداخته است. او در کانال تلگرامی‌اش نوشته است که گاهی زندانیان چنان عرصه را بر زندانبانان و پرسنل اداری زندان تنگ می‌کنند که جز برخوردهای سلبی راه‌حلی روی میز باقی نمی‌ماند.
زیدآبادی نوشته است که مسئولان رجایی شهر به خاطر قاچاق مواد مخدر از بیرون به داخل زندان مجبور به تفتیش همه زندانیان بوده‌اند و این وضعیت با عنوان نقض حقوق زندانیان در رسانه‌های فارسی‌زبان ضدانقلاب و نیز بولتن‌های حقوق بشری کشورهای غربی ثبت می‌شود. درحالی‌که مسئولان زندان به‌منظور حفظ حقوق همه زندانیان و پاک‌سازی زندان‌ها راهی جز این امر ندارند.
زیدآبادی دراین‌باره می‌نویسد: در زندان رجایی شهر برای مدتی، زندانیان را مورد تفتیش بدنی بسیار ناجوری قرار می‌دادند. این نوع تفتیش، ازهرجهت خلاف شأن و کرامت انسانی بود و بنابراین، زندانیان سیاسی اجازهٔ چنین کاری را نمی‌دادند.
از چند تن از مسئولان زندان دلیل این‌گونه تفتیش را جویا شدم. همگی پاسخشان یک کلمه بود: انباری زدن!
زیدآبادی ادامه می‌دهد: برخی از زندانیانی که به مراکز قضایی یا درمانی اعزام می‌شدند ظاهراً مقداری مواد مخدر را یا در نشیمن‌گاهِ خود پنهان می‌کردند و یا می‌بلعیدند تا پس از قضای حاجت به آن دست یابند تا به مصرف شخصی برسانند و یا به مشتریان بفروشند.
زیدآبادی در نکته‌ای قابل‌توجه افزوده است: نسبت به این وضعیت به رئیس زندان معترض شدم. گفت؛ راه‌حل خود شما چیست؟ پاسخم این بود که ورود مقداری مواد مخدر به زندان، عوارض کمتری نسبت به این نوع بازرسی بدنی شرم‌آور دارد. او در پاسخ گفت: اولاً اگر این‌قدر سخت نگیریم انباری‌زدن کاملاً عادی و رایج می‌شود و در آن صورت "همین خودِ شماها" بیانیه می‌دهید که رئیس زندان راه ورود مواد مخدر به زندان را آزاد گذاشته است تا هم‌سود کلانی از این راه به جیب بزند و هم بچه‌های مردم را معتاد کند.
ارتقاء سطح کیفی زندان‌ها نیازمند بازنگری ویژه در بودجه سازمان زندان‌ها، آموزش پرسنل و نیز کمک‌رسانی‌های مددجویانه دقیق‌تر دارد. در روزهایی که مجلس به‌صورت ویژه بر مسئله بهبود وضعیت زندان‌ها متمرکز شده؛ لازم است که با تهیه چند طرح دقیق و کارشناسی شده عنوان شغلی پرسنل زندان‌ها در ردیف مشاغل پرخطر قرارگرفته و زمینه بهبود وضعیت کاری این گروه شریف فراهم شود. همه‌کسانی که تجربه برخورد با زندان‌ها را داشته‌اند به‌خوبی می‌دانند که زندانی‌بانی به‌مراتب سخت‌تر از زندانی بودن است!
