تحریریه زندگی آنلاین
افزایش فشار خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که پزشکان با آن سر و کار دارند. در سراسر جهان، کشور ژاپن از بالاترین آمار بیماران مبتلا به افزایش فشار خون برخوردار است.
ابتلا به این بیماری در کشور ما، در بین نژادهای مختلف متفاوت است، به عنوان مثال مردم آذری از بین سایر اقوام ایرانی، بیشتر به افزایش فشار خون مبتلا هستند، و در استان‌های کردستان و بلوچستان تعداد مبتلایان بسیار کمتر است.بنابراین عامل اقلیمی و نژادی، نقش مهمی در ابتلا به افزایش فشار خون دارد.
علایم افزایش فشار خون؛
عمدتا علامت این بیماری شایع، بی‌علامتی است و به طور معمول این بیماری فاقد هرگونه علامتی است. شخص کاملا به طور اتفاقی متوجه افزایش فشار خون می‌شود، یا در مواردی که فرد در اثر افزایش فشار خون بالا به حالت بحرانی برسد (حدود 260- 240 میلی‌متر جیوه)، در این حالت بیمار دچار افزایش فشار داخل جمجمه شده و علایمی مانند: سردرد، حالت مگس‌پرانی جلوی چشم، تلو تلو خوردن و عدم تعادل می‌شود.
با توجه به اینکه در اکثر خانواده‌ها، بیمار مبتلا به افزایش فشار خون وجود دارد، لذا شناخت علایم اولیه زیاد هم دور از ذهن خانواده نمی‌باشد. افزایش فشار خون زمانی وجود دارد که با کنترل فشار خون در سه حالت متفاوت، فشار مینیمم از 90 میلی‌متر جیوه بیشتر باشد که این مورد افزایش فشار خون خفیف نامیده می‌شود.
ولی در صورتی که فشار خون دیاستول از 100 میلی‌متر جیوه بیشتر شود، فشار خون متوسط و مقدار بیشتر از 120 میلی‌متر جیوه، فشار خون تسریع شده و افزایش بیش از 140 میلی‌متر جیوه، Malignant hypertention نامیده می‌شود که تشخیص این مورد فقط در صورت وجود علایم کلینیکی و دیدن ته چشم قطعی می‌شود. بنابراین در بیمارانی که دارای فشار خون دیاستول بیش از 120 میلی‌متر جیوه هستند، دیدن ته چشم کاملا ضروری است.
نمای پاپی پرخون و وجود اگزودا، در ته چشم، نشان دهنده افزایش فشار داخل جمجمه و ورود به مرحله افزایش فشار خون بدخیم است. در این صورت خطر بروز سکته مغزی، خونریزی مغزی و حتی مرگ وجود دارد. در نتیجه دیدن ته چشم در تشخیص قطعی این نوع فشار خون برای پزشک بسیار کمک کننده است.افزایش فشار خون، یک بیماری مزمن است، لذا در یک فرد مثلاً 25 ساله که افزایش فشار خون ارثی آن به طور اتفاقی کشف شده باشد، در صورت عدم کنترل فشار خون، در دراز مدت عوارض زیادی بر جای می‌گذارد.
تقسیم‌بندی انواع فشار خون
فشار خون بالا به دو نوع طبقه‌بندی می‌شود: 1- فشار خونی که عارضه آن باعث آرتریو اسکلروز شده، که می‌تواند در مغز باعث سکته مغزی و همی‌پلژی شده، در قلب باعث سکته قلبی، و در عروق کلیوی باعث ایجاد تنگی این عروق می‌شود. عوارض هایپر تنشن در قلب باعث ایجاد نارسایی قلبی، تنگی دریچه آئورت و پاره شدن دریچه آئورت، که متعاقب آن دیسکسیون آئورت ایجاد شده، در نهایت باعث گشادی دریچه میترال می‌شود.
شایع‌ترین علامت کلینیکی، هایپرتنسیو هایپرتنشن، فیبریلاسیون دهلیزی است که این مورد، مستعد کننده ایجاد لخته و آمبولی‌های سیستمیک، مغزی و ... می‌باشد.وقوع آرترو اسکلروز در عروق مغزی می‌تواند باعث CVA و خونریزی مغزی می‌شود.
در صورت وقوع این عارضه در عروق کلیوی و تنگی شریان کلیوی، می‌تواند باعث نارسایی کلیه و سندروم نفروتیک می‌شود.
تشدید فشار خون در عروق شبکیه، باعث ایجاد عوارض هایپرتنسیو هایپرتنشن در چشم و خونریزی شبکیه و کوری ناگهانی می‌شود.
ولی عوارض آرترو اسکلروتیک آن در چشم تنگی عروق شبکیه است. بنابراین بهتر است همکاران پزشک توجه داشته باشند که با چه نوع عارضه فشار خون در بیمار روبرو هستند. تا با تشخیص، صحیح درمان‌های لازم انجام گیرد.
درمان فشار خون
امروز درمان فشار خون با روش‌های قدیمی کاملاً متفاوت است. در سالهای قبل، تجویز دیورتیک‌ها اولین اقدام درمانی در مبتلایان به افزایش فشار خون بود، ولی در حال حاضر تجویز داروهایACE- inh مانند کاپتوپریل در اولویت قرار دارد. البته نوع درمان با توجه به اینکه بیمار در چه سن و با چه تاریخچه‌ای مراجعه می‌کند، متفاوت است. توجه به شرح حال بیمار بسیار مهم می‌باشد: آیا فرد 30 سالهای با سابقه فامیلی مثبت است؟
آیا فردی است که سابقه سکته قلبی داشته؟ یافردی دارای بیماری زمینه‌ای مانند دیابت، یا نارسایی کلیه، بیماری آسم یا نارسایی قبلی می‌باشد؟
به عنوان مثال برای فردی که قبلا دچار سکته قلبی شده، تجویز داروهای بتابلوکر بسیار مناسب است.ولی در صورت بروز نارسایی قلبی، هرگز نمی‌توان بتابلوکر تجویز کرد. یا در افراد دیابتیک نمی‌توان داروهای ACE- inh ، تجویز کرد، پس با توجه به شرایط بیمار و عارضه‌ای که این بیماری ایجاد کرده، درمان‌های متفاو‌تی توصیه می‌شود.
