سرویس جهان مشرق - هم زمان با دعوت غیر منتظره و از قبل اعلام نشده ی «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه از همتای سوری خود «بشار اسد» جهت سفر به مسکو، آرامشی هشدار دهنده بر استان درعا حاکم شد، این درحالی است که طی هفته گذشته، مسکو پذیرای «عبد الله دوم»، پادشاه اردن و «یائیر لابید»، وزیر خارجه ی اسرائیل بود.
انتشار این خبر، با تحلیل ها و تفسیرهای بسیاری همراه شد، «نصر الیوسف»، تحلیلگر سوری مسائل سیاسی، با بیان اینکه وورد روسیه به عرصه میدانی سوریه وارد هفتمین سال خود می شود، بدون اینکه مسکو بتواند، دستاوردی داشته باشد، تأکید می کند: «این دیدار با سفر پادشاه اردن و وزیر خارجه‌ی اسرائیل و تحولات جاری در استان درعا در ارتباط است.
یوسف می افزاید: «همه چیز نشان از آن دارد که مقدمات مرحله ی آینده سوریه در حال تدارک است، به ویژه آنکه همه می دانند، پس از نشست سه ماه پیش ژنو، کمیته ای برای مطالعه پرونده های مشترک بین روسیه و آمریکا تشکیل شد.
این کارشناس سوری خاطر نشان می کند: «کنار هم قرار دادن قطعات این پازل از سفر پادشاه اردن و وزیر خارجه اسرائیل تا دعوت از اسد، نشان می دهد که هدف از تمام این سفرها پیشبرد توافق صورت گرفته بین جو بایدن و ولادیمیر پوتین است».
از سوی دیگر، «طه عبد الواحد»، کارشناس مسائل روسیه، با بیان اینکه دعوت اسد جهت سفر به مسکو حکایت از وجود مسئله ای بسیار مهم و جدی است، می افزاید: «دلایل این دعوت هرچه باشد، آنچه آشکار و عیان است، اینکه حتما باید موضوعی بسیار مهم و جدی در میان باشد که پوتین خواستار ملاقات رودررو با اسد و گرفتن ضمانت های لازم درباره ی موضوعی است که آن را با اسد مطرح خواهد کرد».
عبد الواحد در ادامه با اشاره به اینکه دعوت از رئیس جمهوری سوریه جهت سفر به مسکو با احتمالا با آماده سازی مقدمات فعال سازی روند سیاسی پرونده سوریه در ارتباط است، خاطر نشان می کند: بعید نیست، این مقدمات و تدارکات در ارتباط با مناطق شمال شرقی سوریه، مانند توافق قسد و دمشق جهت باقی ماندن نظامیان آمریکایی در مناطق تحت تصرف این نیروها باشد، به ویژه آنکه شرایط به گونه ای است که خروج آمریکایی ها از سوریه در این مرحله بعید به نظر می رسد.
عبد الواحد خاطر نشان کرد: «با توجه به تحولات اخیری که به آن اشاره شد و نشست آتی ژنو، بعید نیست که پوتین برخی از مسائل و قضایا را به عنوان مقدمه و پیش زمینه نشست آتی به اسد عرضه کند، به ویژه اینکه مسکو حساب زیادی روی پرونده سوریه می کند و به آن، به عنوان کلید گشودن باب گفتگو و مذاکره با واشنگتن درباره همه ی پرونده هایی می بیند که دو طرف بر سر آن اختلاف نظر دارند».
«وائل علوان»، پژوهشگر مرکز «جسور» معتقد است: «دعوت اسد به مسکو، پیام مستقیم روسیه به کشورهای منطقه است تا به این ترتیب، بار دیگر تأکید کند که تا چه اندازه بر تصمیم گیری ها در پرونده سوریه اثر گذار است».
علوان با اشاره به اینکه دعوت از اسد، همچنین با مجموعه مقدمات و ترتیباتی مرتبط است که نه تنها سوریه، بلکه کل منطقه را شامل می شود، افزود: اگرچه سوریه امروز کانون این ترتیبات بین المللی است، اما اهمیت و حساسیت این ترتیبات و مقدمات به حدی بوده که مسکو لازم دیده، آنها را رودررو با اسد مطرح و آنها را به رئیس جمهوری سوریه یادآور شود.
وی با بیان اینکه، روس ها از ماه ها قبل تحرکات دیپلماتیک گسترده ای را آغاز کرده بودند و چه بسا در این مرحله شاهد نتایج آن هستیم، گفت: تحرکات و رویکرد جدید آمریکا در منطقه که سوریه محور آن را تشکیل می دهد، روس ها را وادار به اعمال فشار بر متحدین آمریکا کرده است، اما مشخص نیست، این فشارها تا چه اندازه منافع آمریکا در منطقه را تهدید خواهد کرد.
علوان با تأکید بر اینکه دعوت از اسد جهت سفر به مسکو با ادامه بمباران ادلب توسط روس ها همراه بوده، تصریح کرد: فشار میدانی بر ترکیه در ادلب و استقبال و حمایت از بشار اسد، با هدف گرفتن امتیازات جدید و یا تثبیت و تحکیم دستاوردهای پیشین صورت می گیرد.
«درویش خلیفه»، تحلیلگر سیاسی معتقد است که دعوت پوتین از اسد با تحرکات منطقه ای بزرگی در قبال پرونده سوریه و سفرهای متعدد بین کشورهایی همراه شده که در دو محور مختلف رویاروی یکدیگر قرار دارند و در این زمینه به نزدیکی برخی کشورهای عربی به ترکیه از یک سو و از سوی دیگر، برخی کشورهای عربی به یکدیگر اشاره می کند.
به گفته ی خلیفه، دعوت از اسد جهت سفر به مسکو، پس از توافق جنوب سوریه و بازگشت ارتش و نیروهای مسلح سوریه به درعا البلد و دیگر مناطق حومه غربی استان درعا صورت می گیرد و چه بسا گام بعدی، اعمال فشار جهت تسریع در تعدیل و اصلاح قانون اساسی و سیاست تمرکززدایی به عنوان ماهیت و ساختار اداری جدید سوریه باشد و روس ها تلاش دارند، با بهره برداری ابزاری از آن، هم پیمانان و متحدان جدیدی را در سوریه، خواه در سویدا یا شرق فرات، دست و پا کنند. رویکردی که با استقبال و پذیرش هر دو منطقه مواجه خواهد شد.
واگذاری تسلیحات و بازگشت نهادهای رژیم به این مناطق در حال حرکت و پیش روی هستند و در این راستا، تلاش می کنند، گروه های مسلح را وادار به زمین گذاشتن سلاح و اعمال حاکمیت نظام کنند، در این صورت روس ها می توانند، بر سر پرونده ادلب با ترکیه مذاکره و گفتگو کنند.
افزون بر آن، روند تحولات و رخدادهای جاری در عرصه میدانی سوریه نشان می دهد، روس ها مایل نیستند، اسد را قربانی مناسبات و روابط بهتر با آمریکا حتی برای سال های آینده کنند.
خلیفه افزود: بحران سوریه به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک این کشور، هم اکنون به مانعی مقابل رشد اقتصادی کشورهای همسایه تبدیل شده است، بنابراین، حل این بحران و پایان دادن به آن، به ثبات منطقه کمک خواهد کرد.
بر این اساس، اغلب تحلیلگران و ناظران در این خصوص اتفاق نظر دارند که آثار تحرکات بین المللی، خواه در عرصه میدانی، مانند تحولات اخیر درعا و ادلب یا عرصه سیاسی با توجه به دیدارها و گفتگوها و مذاکرات بین المللی، مانند دیدار هیئت های آمریکایی و روسی و دیدار هفته آتی رؤسای جمهور آمریکا و ترکیه در حال نمایان شدن است که در تمام آنها، سوریه یکی از مهمترین محورهای گفتگو و مذاکره خواهد بود.
