دکتر سارا کاشانچی؛ دندانپزشک
شکستگی دندان یکی از شایع‌ترین عواملی است که اغلب افراد به دندانپزشک مراجعه می‌کنند و اصطلاحی است که به شکاف‌ها و ترک‌های مینا، بدون از دست رفتن نسج دندانی اطلاق می‌شود. ابتدا به تعریف انواع آن می‌پردازیم:
شکستگی مینا، آسیبی است که در آن مینا از بین می‌رود ولی عاج درگیر نمی‌شود.
شکستگی مینا – عاج، آسیبی است که در آن عاج درگیر می‌شود، ولی پالپ ایمن می‌ماند.
این نوع آسیب‌ها در دندان‌های دائمی بسیار معمول هستند و در نتیجه زمین خوردن، تصادف ناشی از دوچرخه‌سواری، روروک‌سواری، اسکیت و سایر ورزش‌های تصادفی روی می‌دهند، رایج‌ترین دلیل شکستگی دندان در میان کودکان برخورد در حین بازی است که اغلب به شکل سکندری خوردن یا برخورد با کودک دیگری اتفاق می‌افتد.
در نوجوانان و جوانان این آسیب‌ها با ورزش‌های تصادفی، دعوا و تصادفات خیابانی همراه می‌باشند. پسران دو برابر دختران در معرض این‌گونه صدمات هستند. اگر درمان در شکستگی دندان به تعویق بیفتد یا نامناسب باشد، به‌ویژه در مواردی که عاج دندان درگیر شده است، آثار قابل توجهی بر پروگنوز حیات پالپ به جا می‌گذارد.
لازم است از پالپ در مقابل آزردگی‌های حرارتی و باکتری‌هایی که ممکن است وارد توبول‌های عاجی شوند محافظت شود. همچنین ترمیم شکل تاج جایگاه دندان را در قوس کلی دندانی تثبیت می‌کند.
تشخیص
خطوط شکستگی به شکل ترک یا شکاف در مینا دیده می‌شوند و اغلب با تکنیک شفاف کردن (transillumination) تاج به‌ویژه با لایت‌کیور (light cure) برجسته مشخص می‌گردند. شکستگی ممکن است تنها نشانه آسیب پس از تروما باشد. شکستگی‌ها دندانپزشک را هوشیار می‌کند تا به معاینات مرتب بپردازد.
ارزیابی اولیه شکستگی‌های درگیرکننده مینا و مینا – عاج با استفاده از معاینات رادیوگرافی و بالینی، مطابق آنچه در تروما استمپا آمده است، می‌باشد. رنگ تاج معمولا از سطح پالاتال به بهترین نحو ارزیابی می‌شود. به یاد داشته باید که برخی از هموراژی‌ها با رنگ متفاوت داخل توبول‌های دندانی و برای اینکه پالپ حیات خود را حفظ کند رخ می‌دهند.
در این صورت در معاینات مجدد رنگ موردنظر نبایستی تغییر کند. تیره شدگی مداوم یا پایا، نشانه نکروز است. واکنش به دق (TTP) و فشار دیجیتالی در سالکوس باکال و همچنین وجود سینوس نشانه‌های مطمئنی برای مشکل اپیکال (apical pathosis) هستند.
لقی دندان می‌تواند نشانه‌دهنده پاتوزیس، تحلیل یا شکستگی ریشه باشد. تست vitality (حساسیت پالپ) قابل اطمینان نیست. EPT که ارزش کمی داشته باشد در مقایسه با آزمون اتیل‌کلراید که نتیجه مثبت یا منفی دارد در معاینات بعدی ارزش بیشتری پیدا می‌کند و تغییرات عددی را در گذر زمان نشان می‌دهد.
آزمایش‌های حرارتی در اوایل دوران پس از تروما مهم هستند؛ به این دلیل که در این دوره زمانی برای ارزیابی تغییرات پالپ نظیر التهاب پالپ برگشت‌پذیر و برگشت‌ناپذیر مهم هستند. واکنش منفی به تست حساسیت پالپ در غیاب نشانه‌های دیگر دلیل کافی برای از بین رفتن پالپ نیست.
در آینده می‌توان با استفاده از آزمایش‌های داپلر، جریان خون را در تاج اندازه‌گیری کرد. این روش برای حصول اطمینان از حیات بر مبنای مقادیر خون موجود در پالپ و تصمیم‌گیری در مورد از بین بردن پالپ، مفید و قابل استناد است. با این همه، در حال حاضر چنین آزمایش‌هایی بسیار گران هستند و برای استفاده معمول در مطب‌ها موجود نمی‌باشند...
برای خواندن بخش دوم- شکستگی‌های ساده تاج و تاج ریشه در دندان‌های دائمی- اینجا کلیک کنید.
