فاکتورهای خطر
افرادی که شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض ابتلاء به کبد چرب میباشند:
چاقی، رژیم غذایی پرچرب مخصوصاً چربیهای اشباع شده، کمتحرکی و ورزش نکردن، دیابت یا مقاومت به انسولین، سوءتغذیه، کلسترول یا تریگلیسیرید بالای خون، مصرف داروها که در بالا اشاره شد، کاهش وزن سریع
علائم و نشانهها
در بیشتر موارد این عارضه بدون علامت است و معمولاً بهطور تصادفی هنگام بررسی آزمایشگاهی یا سونوگرافی یا سیتیاسکن به علل دیگر پیدا میشود با وجود اینکه اکثر مبتلایان به کبد چرب بدون علامت هستند ولی بعضی از آنها ممکن است درد خفیف قسمت فوقانی شکم مخصوصاً در ربع فوقانی راست شکم، خستگی و ضعف داشته باشند.
در موارد شدید و حاد کبد چرب ممکن است علائم و نشانههای یرقان مانند درد شکم، تهوع، استفراغ، کبد بزرگ و دردناک دیده شود. نشانه های بیماری مزمن مانند بزرگی طحال و آسیت (آب آوردن شکم) نادر هستند مگر اینکه بیماری به مرحله انتهایی تخریب کبد یعنی سیروز رسیده باشد.
در معاینه، بزرگی کبد در 75 درصد موارد مبتلایان مشاهده میشود ولی به علت اینکه اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند، پیدا کردن آن مشکل میباشد. نکته: انجام آزمایشهای کبدی، سونوگرافی و سیتیاسکن به تشخیص کبد چرب کمک میکنند. اگرچه یافتههای موجود در این روش همگی غیر اختصاصی هستند و امکان دارد در سایر بیماریهای نیز دیده شوند. در واقع لازم است موارد دیگری که میتواند با کبد چرب اشتباه شود، همگی بررسی و رد شوند.
تشخیص
همانطور که قبلا گفته شد، اکثر افراد مبتلا به کبد چرب بدون علامت هستند و در طی بررسی برای علل دیگر تشخیص داده میشوند. برای تشخیص این بیماری ترکیبی از شرح حال، معاینات بالینی، آزمایشات و یافتههای تصویربرداری به کار میرود.
وقتی در فردی افزایش خفیفی در آنزیمهای کبدی مشاهده شد، ابتدا باید علل ثانویهای که میتوانند موجب این مورد شوند توسط آزمایشات مربوطه رد شوند (مثلاً، هپاتیتهای ویروسی، ویلسون و هپاتیتهای خودایمنی و. . .) سپس تشخیص کبد چرب معمولا به وسیله روشهای تصویربرداری و شرححال و آزمایشات داده میشود و توسط نمونهبرداری کبد قطعی میشود.
درمان
متأسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای کبد چرب وجود ندارد و همین مسئله منجر به ارائه روشهای مختلف درمانی شده است. موثرترین راه درمان رفع بیماری زمینهای ایجاد کننده کبد چرب میباشد، مثلاً کاهش وزن، کنترل بیماریها متابولیک مانند دیابت و افزایش چربیهای خون (هیپرلیپدمی) در درمان و کنترل کبد چرب موثر بوده است.
بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن مرتب میتواند موجب بهبود تغییرات تصویربرداری، بیوشیمیایی و حتی بافتشناسی کبد چرب شوند. همانطوری که گفته شد کاهش وزن نقش زیادی در کنترل کبد چرب دارد. کاهش وزن میتواند موجب کاهش آنزیمهای کبدی شده و کیفیت زندگی را بهتر کند.
ولی کاهش وزن باید تدریجی بوده و فرد در هر هفته نباید بیشتر از 1/5 کیلوگرم وزن کند. زیرا کاهش وزن سریع میتواند منجر به تشدید اختلال کبد میشود، پس بهتر است که کاهش وزن زیر نظر یک متخصص انجام گیرد.
برای خواندن بخش اول- کبد چرب چیست- اینجا کلیک کنید.