دومین آبروریزی گلوبال هاوک پس از شکار توسط سپاه پاسداران/ کره‌جنوبی و آلمان هم هزینه رفاقت با ارتش آمریکا را دادند +عکس

به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، تا مدتی قبل، پهپادهای آمریکایی با استفاده از تبلیغات و پروپاگاندای رسانه ای و هالیوودی این کشور، کابوسی بزرگ برای هر کشوری محسوب می شدند و حتی استقرار آنها در یک کشور، پیامی مهم به همسایگان محسوب می شد. اما در سالهای اخیر و با رشد تکنولوژی پهپادی کشورهای دیگر نظیر جمهوری اسلامی ایران، مشخص شد امکان برتری و رقابت در این حوزه مهم و مدرن نیز با آمریکا وجود دارد. این اتفاق، پس از شکار مقتدرانه دو پهپاد مشهور آمریکایی یعنی جانور قندهار و گلوبال هاوک توسط سپاه پاسداران، بیش از گذشته مورد توجه کارشناسان و رسانه های مستقل قرار گرفت.

پرنده بدون سرنشین گران قیمت و بلند پرواز "گلوبال هاوک"، برای اکثر ایرانیان در سال 1398 تبدیل به یک نام آشنا شد؛ زمانی که توسط سامانه پدافند هوایی بومی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران در جنوب کشور شناسایی و بعد از تجاوز به حریم هوایی ایران سرنگون شد. بحث ها و موارد اصلی و حاشیه‌ای زیادی در آن زمان در خصوص عملکرد این پهپاد و حتی احتمال بروز درگیری نظامی بین ایران و آمریکا مطرح اما در نهایت مشخص شد کفه ترازوی حقانیت و قدرت در این ماجرا، به طرف جمهوری اسلامی کاملا سنگینی می کند.

اما بهانه گزارش جدید، روایت های قابل تامل در خصوص سرنوشت امروز گلوبال هاوک مشهور امریکایی پس از آن اتفاق ذلیلانه برای آمریکا است. این پرنده، هم اکنون به دو مشتری خارجی تحویل داده شده که با این اقدام، سوالات مهمی برای کارشناسان نظامی به وجود آمده و در حالی که تصور می شد این اتفاق به نفع آمریکا باشد و بتواند گوشه ای از آن ماجرای تلخ برایشان را جبران کند، اما به موضوعی جدید در تضعیف قدرت پهپادی ایالات متحده تبدیل شده است. پیش از تشریح این ماجرا، اندکی با این پرنده آشنا می شویم.

بیشتر بخوانید:

سپاه یکی از دو «خدای دریاها» را شکار کرد/ پهپاد ویژه آمریکایی که حتی از جنگنده اف-35 هم گرانتر است +عکس

پشت پرده قدرت‌نمایی نیروهای دریایی «تروئیکای اروپا» در آسیا/ آبروریزی ناو میلیارد یورویی آلمان با 8 موشک و شناور فرانسوی که حتی یک شلیک موفق نداشت! +عکس

آشنایی با جاسوس مشهور آمریکا در آسمان

گلوبال هاوک جزء پرندهای بدون سرنشین ماندگاری بالا و با ارتفاع پروازی بالا یا در اصطلاح " HALE " شناخته می شود. وظیفه اصلی این پهپاد تهیه زنده تصاویر و نقشه های مورد نیاز فرماندهان از مناطق وسیع به صورت زنده و همچنین پوشش این مناطق با استفاده از سنسورهای الکترواپیتک و حرارتی است. این پرنده شناسایی می تواند تا ارتفاع 18 کیلومتری از سطح زمین فاصله بگیرد و در نهایت تا مدت زمان 42 ساعت به پرواز و عملیات ادامه دهد. وزن این پهپاد 14.5 تن در حالت خالی و با سوخت و محموله در حال بارگیری کامل 32 تن بوده و می تواند با سرعت 575 کیلومتر بر ساعت پرواز کند.

برد پروازی " گلوبال هاوک " در حدود 14 هزار کیلومتر اعلام شده و می تواند محموله ای به وزن 1600 کیلوگرم را حمل کند. این پرنده بدون سرنشین از یک موتور توربوفن مدل  F137-RR-100    ساخت شرکت رولز- رویس انگلستان بهره می برد.  این پهپاد سنگین‌وزن‌ترین پهپاد عملیاتی جهان است و توسط شرکت آمریکایی نورثروپ گرومن طراحی و ساخته شده است.

پهپاد گلوبال هاوک متعلق به نیروی هوایی آمریکا

جالب است بدانید که هزینه کل پروژه گلوبال هاوک در حدود 10 میلیارد دلار بوده و در حال حاضر قیمت هر فروند از این پهپادها به همراه هزینه های عملیاتی آن در حدود 220 میلیون دلار رسیده و آن را به گران ترین پهپاد عملیاتی جهان بدل کرده است. اما دلیل عمده این گرانی، بحث محموله همراه این پهپاد است که آن را از سایرین متفاوت کرده.

با نگاه به این پهپاد، اولین نکته ای که هر بیننده ای را جذب می کند بحث شکل خاص در جلوی این پهپاد است. در این محل یک دیش دریافت اطلاعات قرار دارد که در باند " KU " عمل کرده و می تواند با سرعت 50 مگابایت در ثانیه به دریافت و ارسال اطلاعات بپردازد.

 رادار روزنه مصنوعی "SAR " به همراه سامانه های جستجو و شناسایی الکترواپتیک و فروسرخ که بر روی این پهپاد نصب شده اند به دلیل ارتفاع بالای پروازی این پرنده می توانند محوطه ای به مساحت 100 هزار کیلومتر مربع را در یک روز اسکن و نقشه برداری کند. باید گفت که رادار روزنه این پهپاد در باند ایکس فعالیت می کند که خود باعث افزایش توان عملیاتی این رادار است. مدلی از این پهپاد به نام MQ-4C با ماموریت ویژه گشت دریایی نیز توسعه پیدا کرده است.

پهپاد MQ-4C متعلق به نیروی دریایی آمریکا

در بحث مشتریان خارجی باید گفت که کره جنوبی و ژاپن به عنوان دو کشور متحد آمریکا در شرق آسیا، با 4 و 3 فروند از کاربران این پهپاد هستند و سازمان ناتو نیز تعدادی از آنها را برای ماموریت شناسایی مشترک در اختیار دارد. اما روایت های عجیب و قابل توجهی در خصوص عملکرد این پهپاد در سالهای اخیر در کره جنوبی منتشر شده که جای بررسی و تحلیل دارد.

از چانه زنی های طولانی تا روغن ریزی پهپادهای چند صد میلیون دلاری!

کره جنوبی در سال 2011 میلادی قراردادی را برای خرید 4 فروند پهپاد گلوبال هاوک، با آمریکا به امضاء رساند. بحث قرارداد خرید 4 فروند گلوبال هاوک برای نیروی هوایی کره جنوبی از همان ابتدا محل بحث و چالش بین دو کشور بود. در ابتدای امر برای کل قرارداد شامل 4 فروند پهپاد، سیستم های کنترلی، بحث تعمیر و نگهداری و پشتیبانی از آن، قیمتی در حدود 1 میلیارد و 200 میلیون دلار اعلام شد. اما در سال 2011 آمریکا به دنبال افزایش قیمت به 400 میلیون دلار برای هر فروند پهپاد در کنار بحث خدمات پس از فروش و رساندن رقم کل به حدود 1 میلیارد و 600 میلیون دلار بود که به اعتراض سنگین کره جنوبی و تهدید به خروج از مذاکرات انجامید.

در نهایت بر اساس اطلاعات موجود، کل قرارداد برای 4 پهپاد مورد نظر به همراه خدمات پس از فروش با رقمی در حدود 813 میلیون دلار به سرانجام رسیده و بین سالهای 2019 تا 2020 میلادی 4 پهپاد مورد نظر به کره جنوبی تحویل شد. با احتساب این هزینه قیمت هر "گلوبال هاوک" برای کره ای ها در حدود 203 میلیون دلار برای هر پهپاد بوده است که محاسبه ریالی آن عدد نجومی خواهد بود.

پهپاد گلوبال هاوک متعلق به نیروی هوایی کره جنوبی

اما مدتی بعد از فعال شدن پهپادها در همان سال 2020 بود که منابع پارلمانی در کره جنوبی اعلام کردند یکی از 4 فروند پهپاد تحویل شده از آمریکا، دارای اشکال فنی به نام روغن ریزی بوده و در یک پهپاد دیگر نیز به دلیل استفاده از قطعات معیوب، در سیستم حسگر کنترلی پهپاد مشکلاتی بروز کرده است.

در هفته اخیر اما دوباره یک مقام پارلمانی از حزب دمکراتیک کره جنوبی اعلام کرده که بررسی های دقیق تر نشان می دهد قطعات معیوب در تمامی 4 فروند پهپاد گلوبال هاوک تحویل شده از آمریکا به کره جنوبی یافت شده و در یکی از پهپادها حتی قطعات مربوط به ارسال تصاویر از پهپاد به ایستگاه زمینی نیز معیوب بوده و ایجاد مشکل کرده است. با توجه به زمان بسیار کم از تحویل و عملیاتی شدن این پرنده بدون سرنشین در کره جنوبی، بروز این مشکلات برای ناوگان گلوبال هاوک های کره سوال برانگیز شده است.

پروژه 800 میلیونی ژرمن‌ها در موزه!

اما این ماجرای مربوط به کره جنوبی، تنها گاف پهپادی آمریکا نبود و در اقدامی دیگر و با همکاری آلمان ها نیز یک شاهکار 800 میلیون دلاری در پروژه گلوبال هاوک به ثبت رسانده اند. ماجرای مورد نظر پروژه ای موسوم به EuroHawk  است. بر اساس این طرح، آلمان ها به دنبال توسعه یک پرنده بدون سرنشین بر اساس بدنه و شکل گلوبال هاوک بودند که با سیستم های جمع آوری و شنود سیگنال های الکترونیک ساخت اروپا مجهز شود.

طرح مورد نظر برای ساخت 4 الی 5 فروند از پهپادهای مورد نظر بود و نمونه اول آن نیز در سال 2010 میلادی پرواز کرد. این پرنده در سال 2011 میلادی به آلمان وارد شده و قرار بود در کنار انجام پرواز های تمرینی و تکمیل آموزش خدمه کنترل کننده، بحث نصب تجهیزات ویژه شنود نیز در آلمان اجرا شود.

پهپاد گلوبال هاوک آلمانی

با آغاز پروازها در آلمان، نیروی هوایی این کشور متوجه وجود برخی مشکلات در سیستم های کنترل پروازی گلوبال هاوک شده و البته اصلی ترین مسئله در خصوص این خرید تازه مشخص شد. طبق بررسی های تکمیلی، این پهپاد فاقد سیستم های هشدار دهنده و جلوگیری کننده از برخورد با پرنده های با سرنشین بودند و لذا آژانس امنیت پروازی اروپا با صادر کردن مجوز پروازی برای این پهپادها بر فراز اتحادیه اروپا مخالفت کرد.

در عین حال مشخص شد که 780 میلیون دلار باید هزینه پرداخت شود تا تغییرات لازم روی این پهپادها اعمال و مجوزها برای پرواز بر فراز حریم هوایی اروپا صادر شود. این افزایش قیمت البته باعث اعتراض شده و در نهایت آلمان ها در سال 2013 میلادی پروژه "یورو هاوک" را لغو کردند. نکته قابل توجه در اینجاست که آیا آلمان ها از ابتدا از این قوانین اطلاع نداشتند؟ مشخصا احتمال عدم اطلاع آنها از این وضعیت نزدیک به صفر است و ماجرای پروژه یورو هاوک نیز باید دیگر طرح های عجیب نظامی و جاسوسی اروپا و خصوصا آلمان دسته بندی کرد.

نکته قابل توجه دیگر این که چند سال بعد آلمان ها سعی کردند با استفاده از نمونه دیگر همین خانواده یعنی MQ-4C برنامه خود را ادامه دهند که دوباره مشکلات در خصوص صدور مجوزها گریبان ژرمن ها را گرفته و در نهایت آنها به دنبال سفارش چندین فروند از هواپیمای تجاری سرنشین دار Global Express 6000 با تجهیزات ویژه شنود و شناسایی رفتند. در نهایت، پروژه یورو هاوک که هزینه ای در حدود 800 میلیون دلار برای آلمانی ها داشت، سرانجام بهتری جز بایگانی پیدا نکرد به گونه ای که قرار است تنها نمونه گلوبال هاوک تحویل شده به آلمان ها به موزه ای در این کشور تحویل شود و تجهیزات و اقلام مربوط به این پهپاد نیز در اختیار ناتو قرار خواهد گرفت.