دکتر پروانه صفایی مقدم
ابتلا به اختلالات روانی، روان تنی و اختلالات رفتاری، بیشک دامن گیر افراد خشونت دیده میشود. و صدالبته در کسانی که این دوران را باسکوت سپری می کنند، بیشتر و عمیقتر خواهد بود. سکوت در برابر خشونتها، اعم ازخشونتهای خیابانی و خانگی، از طرفی به اعتماد به نفس پایین و احساس بیارزشی فرد، منجر میشود و از طرف دیگر، این پذیرش و سکوت در برابر آن، ناشی از ناباوری نسبت به جایگاه وارزش واقعی خویش است. علت سکوت و پنهان کردن خشونتهایی که علیه زنان صورت میگیرد، شرم زدگی و ترس از متهم شدن فرد قربانی است و اینکه قربانی خشونت، بیشتر از فرد متجاوز، مورد تحقیر و آزار قرار میگیرد، مانند تحقیر و متهم کردن دختر جوانی که مورد بدرفتاری مرد مهاجمی قرارگرفته است.
نکته
سکوت و شرمندگی در برابر خشونت و تجاوز، به معنی قبول عامل و مقصر بودن خود است و صدماتی به مراتب عمیقتر ازخود عمل خشونت بار به همراه خواهد داشت. جالب است یادآوری کنم که چنین تفکری حتی در غرب هم هنوز وجود دارد. هر چند قوانین اجتماعی و مدنی از فرد خشونت دیده، دفاع میکند، ولی هنوز قربانیانی هستند که سکوت را، بر برملا کردن خشونت ترجیح میدهند، حتی اگر مرتب از همسران خود کتک خورده و مورد ضرب و شتم قرار بگیرند.
خشونت جنسی
خشونت جنسی پدیدهای است که به عنوان امری خصوصی در گذشتههای بسیار دور در بین جوامع مختلف وجود داشته است.خشونت جنسی هرگونه رفتار غیر اجتماعی است که از لمس کردن تا تجاوز را در بر میگیرد. به عبارتی به هرنوع رفتار خشن جنسی یک فرد نسبت به فرد دیگر علیرغم مخالفت وی اطلاق میشود و میتواند به انگیزه تهدید، سوءاستفاده، صدمه و آسیب جنسی انجام پذیرد.
رابطه جنسی اجباری پس از ازدواج، تجاوز جنسی، تنفروشی اجباری، ازدواجهای زودهنگام، اجبار برقراری رابطه جنسی در ایام عادت ماهیانه و مواقع مریضی، توقعات غیر متعارف، کلیه اعمالی که عملاً بدن زن را تحت کنترل قرار میدهد و نحوه استفاده زن از بدنش را تعیین میکند را میتوان خشونت جنسی دانست.در هر محیطی که زنان و دختران حضور داشته باشند، خشونت جنسی میتواند رخ دهد، خشونت جنسی ممکن است درخانه توسط محارم، خویشاوندان، همسایگان و یا در محیط کار توسط همکاران و کارفرمایان و یا توسط غریبهها در مکانهای دیگر صورت پذیرد، اما همانطور که مشهود است این نوشتار بیشتر تمرکزش برخشونت جنسی درون خانوادههاست که از سوی افراد خانواده و یا در چهارچوب یک رابطه نزدیک میان زن و مرد اعمال میشود.
هر چند که معمولا خانواده را امنترین محیط برای زندگی، رشد و شکوفایی فرد میدانند ولی تجربه بسیاری از زنان نشان میدهد که محیط خانوادگی، خیلی هم، محیط امنی برای آنان نبوده است. عدم حمایت از قربانیان خشونت جنسی، سانسور شدن حکومتی و خودسانسوری قربانیان همگی باعث شده تا هیچ آمار دقیقی در کشورمان از میزان خشونت جنسی در خانوادهها نداشته باشیم، هر چند در کشورهای دیگر هم آمار دقیق و کاملی وجود ندارد.بیشتر زنانی که مورد تجاوز قرار گرفتهاند در هنگام تجاوز در محلی بودهاند که تصور میکردند امن است و توسط افرادی مورد تجاوز قرارگرفتهاند که مورد اعتماد بودهاند و80درصد تجاوزها بین آشنایان اتفاق میافتد.
در صورت وقوع تجاوز جنسی چه باید کرد؟
تجاوز جنسی زمانی است که فعالیت جنسی بدون رضایت فرد و به اجبار و زور صورت پذیرد. توجه داشته باشید،که درصورت تجاوز، این متجاوز است که مجرم است و فردی که به او تجاوز شده است چه از بعد حقوقی و چه از بعد شرعی و اجتماعی، مجرم و گناهکار نیست.بنابراین، کتمان موضوع از مسئولین بهداشتی، حقوقی و انتظامی به جز افزودن دامنه آسیب به شخص و نیز ادامه جرم متجاوز، بدون دستگیری و مجازات، فایدهای نخواهد داشت.در صورت وقوع تجاوز جنسی اقدامات زیر باید صورت گیرد.در اسرع وقت به متخصص زنان و زایمان و یا مرکز بهداشتی درمانی جهت دریافت دارو و آشنایی با روشهای اورژانس پیشگیری از بارداری مراجعه کنید.همچنین پزشک درمانگر به منظور پیشگیری از ابتلا به برخی بیماریهای منتقله جنسی، برخی از آنتیبیوتیکهای لازم را تجویز مینماید. در صورت لزوم واکسیناسیون ازنظر هپاتیت B را انجام میدهد و ادامه سیر درمان و ارجاعات لازم را پیگیری نماید.