فیس تو فیس با فیس بوک - بخش دوم

اعظم اسلامی مجد

عادت بد یا اعتیاد

همه می‌دانیم که تفاوت‌های زیادی بین عادت بد و اعتیاد وجود دارد. اعتیاد، به فکر و رفتار انسان‌ها چیره می‌شود، نوع احساس ما را تغییر می‌دهد، برای رسیدن به احساس و تأثیر اولیه همواره دوز مصرف را بالا می‌بریم، اگر مصرف آن چیز را کم کنیم یا از آن دوری کنیم دچار رنج و عذاب می‌شویم، انجام مسئولیت‌های روزمره ما را مختل می‌سازند، اعتیاد به اینترنت و فیس‌بوک بین خانم‌ها و قشر جوان‌تر بیشتر رایج است. معمولاً کمتر پیش می‌آید که افراد جاه‌طلب و افراد منظم که برای همه کارهایشان برنامه‌ریزی می‌کنند، در دام اعتیاد به فیس‌بوک دچار شوند. اعتیاد به فیس‌بوک یا FAD وضعیتی است که در آن شما ساعت‌های متمادی از شبانه‌روز را پای کامپیوتر و مشغول استفاده از فیس‌بوک سپری می‌کنید به طوری که تعادل زندگی‌تان به هم می‌خورد و حتی سلامت‌تان نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. 
با توجه به آمار و ارقام، حدود 350 میلیون نفر در سراسر دنیا از این اختلال رنج می‌برند این نوع از اختلال و اعتیاد نیز باید همانند سایر انواع اعتیادها درمان شود. خطر ابتلا به این اختلال حدود یک‌سوم از مردم جهان را تهدید می‌کند. روانشناسان و پزشکان از مردم و خانواده‌ها می‌خواهند که در مورد درمان این اختلال عاقلانه عمل کنند. هرگونه جبهه‌گیری و ابراز نفرت و انزجار از فیس‌بوک، آنها را تشویق می‌کند که بیشتر به سمتش کشیده شوند.
در این میان برخی از خانواده‌ها و والدین خود عامل کشیده شدن و جذب بیشتر فرزندان به سمت فیس‌بوک هستند، آنها خود به اختلال فیس‌بوک دچارند و به زودی اختلال خود را به اطرافیان نیز انتقال می‌دهند. سیبی که از درخت فرو می‌افتد هیچ‌گاه در فاصله زیاد از درخت به روی زمین نمی‌افتد. بنابراین لازم است ابتدا در رفتارهای خودمان کمی دقیق‌تر شویم. تنها راز داشتن زندگی سالم و شاد این است که همواره تلاش کنیم در هر چیزی یک تعادل سالم برقرار کنیم و این اتفاق یک شبه رخ نمی‌دهد و باید برای رسیدن به آن کوشید. 

بازتاب استفاده از فیس بوک روی کودکان و نوجوانان

تعداد زیادی از دانشمندان، تحقیق و بررسی خطرات احتمالی ناشی از استفاده بی‌رویه رسانه‌های اجتماعی را آغاز نموده‌اند. طبق تحقیقات اخیر به عمل آمده، استفاده از فیس بوک می‌تواند اثرات منفی روی سلامت کودکان و نوجوانان داشته باشد. 

رفتار خشونت‌آمیز
نوجوانان و بزرگسالان جوانی که به صورت مداوم از فیس‌بوک استفاده می‌کنند، بیشتر از خود اختلالات روانی را بروز می‌دهند مثل گرایش بیشتر به مصرف الکل و مواد مخدر، رفتارهای تهاجمی و خشونت‌بار، دچار هیجانات افراطی شدن، پارانویا، رفتارهای ضداجتماعی. این نوجوانان بیشتر از سایرین دچار خودشیفتگی می‌شوند و علت آن نیز انتشار مداوم اطلاعات و اخباری است که در مورد خودشان در فیس‌بوک دارند. 
کودکان قبل از مرحله نوجوانی که با تکنولوژی مثل بازی‌های ویدئویی و اینترنت آشنا می‌شوند، بیشتر دچار دل درد، مشکلات مربوط به خواب، نگرانی و دلهره‌های شدید و حتی افسردگی می‌شوند. در ضمن این کودکان بیشتر سر کلاس درس غیبت می‌کنند. 
بسیاری از نوجوانان نمی‌توانند اثرات منفی استفاده از فیس‌بوک را روی زندگی‌شان درک کنند و بفهمند و یکی از دلایل اصلی این موضوع نیز مسئله اعتیادشان به فیس‌بوک است. این نوع از اعتیاد می‌تواند زمینه‌ساز بروز بسیاری از چیزهای منفی در مورد آنها شود که مهم‌ترین آنها عبارتند از: 

تخریب روابط اجتماعی
اولین مورد به بی‌عقلاقگی و بی‌اهمیتی نوجوانان به محیط اطرافشان مربوط می‌شود. آنها به فیس‌بوک معتاد شده‌اند و فقط روی آن تمرکز می‌کنند یعنی دنیای خودشان این دنیا محدود به درون فیس‌بوک است. 
دومین اثر منفی استفاده زیاد از فیس‌بوک تخریب روابط اجتماعی نوجوان در دنیای واقعی است بی‌شک این نوجوان در دنیای فیس‌بوک، دوستان بسیاری به دست می‌آورد اما در دنیای واقعی با چند نفر از آنها ارتباط دارد. انسان‌ها، ماهیتی اجتماعی دارند و ما به طور ذاتی نیاز داریم با دنیای پیرامون‌مان ارتباط اجتماعی داشته باشیم. وقتی که بیشترین زمان خود از ساعات شبانه‌روز را به اینترنت و فیس‌بوک اختصاص می‌دهیم، روابط خود و مهارت‌های اجتماعی‌مان را کاهش می‌دهیم. 

چاقی
یکی دیگر از اثرات منفی استفاده زیاد از فیس‌بوک روی نوجوانان و جوانان، تأثیری است که روی سلامت آنها بر جا می‌گذارد. استفاده بیش از اندازه از فیس‌بوک، باعث چاقی بیش از حد آنها می‌شود چرا که آنها مدت زمان طولانی یک جا ثابت می‌نشینند. چیزی می‌خورند (معمولاً از هله هوله‌ها استفاده می‌کنند) و هیچ‌گونه فعالیت فیزیکی ندارند. بعد از گذشت یک دوره طولانی به راحتی چند کیلو به وزن آنها اضافه می‌شود. 
فیس‌بوک یک اثر منفی دیگر روی نوجوانان دارد و باعث افت شدید تحصیلی‌شان می‌شود. چرا که زمان درس خواندن در این دسته از نوجوانان بسیار محدود می‌شود به جای آنکه به سایت‌های آموزشی و پژوهشی مراجعه کنند و به امور درسی‌شان توجه و رسیدگی کنند، ساعت‌ها پای کامپیوتر می‌نشینند و در فیس‌بوک وقت تلف می‌کنند. برای آنهایی که از فیس‌بوک به اندازه افراطی استفاده می‌کنند، خانواده در اولویت نیست بلکه فیس‌بوک در اولویت است در واقع دوستان آنها بسیار مهم‌تر از افراد خانواده‌شان هستند.  یکی از بدترین اثرات سوء استفاده از فیس‌بوک این است که اطلاعات شخصی شما جنبه عمومی پیدا می‌کنند و به همین دلیل زندگی خصوصی افراد را تهدید می‌کنند. 
یکی دیگر از اثرات منفی فیس‌بوک احتمال افزایش برخی کشمکش‌ها از طریق فیس‌بوک است. فیس‌بوک پر از افراد نابالغی است که باعث می‌شوند فضای این نوع رسانه به شدت مسموم باشد. این افراد زمینه اختلافات و ناسازگاری‌ها را به وجود می‌آورند و دیگران را دعوت به ورود به میدان جنگ و ستیزه‌شان می‌کنند. 

تأثیر فیس‌بوک در افت تحصیلی کودکان و نوجوانان: 
دانش‌آموزانی که مدت زمان زیادی را به استفاده از فیس‌بوک اختصاص می‌دهند، به طور میانگین در مدرسه نمرات پایین‌تری می‌گیرند. بیش از سه‌چهارم از کودکان و نوجوانانی که از فیس‌بوک استفاده می‌کنند، ادعا می‌کنند استفاده از سایت اینترنتی اجتماعی و فیس‌بوک تأثیری در زمینه تحصیلی‌شان ندارد. به طور میانگین نوجوانانی که از فیس‌بوک زیاد استفاده می‌کنند هفته‌ای 5 ساعت درس می‌خوانند در حالی که سایرین هفته‌ای 11-15 ساعت درس می‌خوانند.