دکتر حمید محقق؛ پزشک داخلی
زمانی که در خانه تنها هستید ممکن است ساعاتی را به تماشای تلویزیون اختصاص دهید و تصور کنید که تماشای تلویزیون یکی از سالم‌ترین تفریحات است! اما باید گفت، در واقع تماشای بیش از حد تلویزیون برای سلامتی مضر است. ممکن است به راحتی نتوانید این واقعیت را بپذیرید، ولی در اصل تماشای تلویزیون برای مدت طولانی سلامتی شما را در معرض خطر قرار می‌دهد.
اگرچه در صورت آموزشی بودن برنامه‌های تلویزیونی می‌توانید چیزهای زیادی از آن یاد بگیرید، ولی هنوز هم معایب دیدن تلویزیون بیش از مزایای آن است. تلویزیون رسانه‌ای برای سرگرمی و البته آموزش است، ولی متاسفانه میتواند موجب بروز مشکلات جسمی و روانی شود.
افزایش خطر بیماری‌های قلبی
با تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از بررسی 8800 زن و مرد (بدون سابقه بیماری قلبی) طی یک دوره شش ساله در استرالیا پژوهشگران دریافتند که هر ساعت تماشای تلویزیون، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا 18درصد و مرگ ناشی از آن را تا 9 درصد افزایش می‌دهد. به این ترتیب، افرادی که روزانه چهار ساعت تلویزیون تماشا می‌کنند.
در طول شش سال تقریباً 70 درصد بیش از سایرین در معرض مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی قرار می‌گیرند و در واقع این مشکل ناشی از عدم تحرک در هنگام تماشای تلویزیون است.
چنانچه افراد ساعات تماشای تلویزیون خود را از 4 ساعت به 1 ساعت کاهش دهند، مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی تا 8 درصد کم می شود به گفته پژوهشگران، بدن انسان به گونه‌ای تکامل یافته است که نمی‌تواند مدت زمان طولانی بدون حرکت و ثابت بنشیند. نشستن طولانی‌مدت مقابل تلویزیون و یا صفحه نمایش کامپیوتر خطرات جدی برای سلامتی دارد.
اختلال در خواب
اثبات شده است که نور ساطع شده از تلویزیون میتواند سیستم‌های داخل بدن را تحریک کند. مقدار هورمون ملاتونین در مغز هنگام شب افزایش می‌یابد، ولی با تماشای زیاد تلویزیون و به هم ریختن تعادل سیستم‌های بدن، این هورمون کاهش یافته و در نتیجه فرد دچار بدخوابی و خستگی مفرط خواهد شد. کاهش مقدار ملاتونین با بلوغ زودرس دختران نیز مرتبط است.
افزایش خطر ابتلا به دیابت
بی‌حرکتی و افزایش وزن از عوامل خطرساز ابتلا به دیابت و اختلال در درمان آن می باشد. تماشای تلویزیون و اعتیاد مفرط به آن باعث بی حرکتی و افزایش وزن می‌شود که خود زمینه ساز ابتلا به دیابت است. مطالعه زنان در سال 2003 که در مجله انجمن پزشکی امریکا نیز منتشر شد نشان می‌دهد که خطر ابتلا به دیابت به ازای هر دو ساعت تلویزیون در روز تا 14 درصد افزایش می‌یابد.
مطالعه دیگری نشان داد افرادی که 40 ساعت در هفته تلویزیون تماشا می‌کنند، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در آنها سه برابر بیش از سایرین است. منظور از سایرین، افرادی هستند که کمتر از یک ساعت در هفته تلویزیون می‌بینند. به گفته پژوهشگران این خطر با مصرف تنقلات و بی‌حرکتی افزایش می‌یابد.
افزایش احتمال چاقی
با تماشای طولانی مدت تلویزیون، به مدت طولانی هیچ جنب‌وجوشی نخواهید داشت. متابولیسم بدن با بی‌تحرکی کاهش می‌یابد و این امر منجر به افزایش وزن می‌شود. علاوه بر این، هنگامی که در حال تماشای تلویزیون هستید، تمایل شما به مصرف خوراکی‌ها بیشتر می‌شود؛ به علاوه با تماشای تبلیغات تلویزیون بیشتر هوس خوردن مواد غذایی ناسالم را می‌کنید.
مطالعه‌ای که روی بیش از 50 هزار خانم طی سال‌های 1992 انجام شد، نشان داد که هر دو ساعت تماشای تلویزیون 23 درصد چاقی را افزایش می‌دهد. تماشای تلویزیون یکی از علل مهم چاقی در کودکان است.
اختلالات چشمی
تماشای تلویزیون برای سلامتی چشم‌ها ضرر دارد؛ به خصوص اگر در اتاق کم‌نور و یا تاریک دیده شود. تمرکز طولانی چشم‌ها بر روی یک شیء، به چشم‌ها فشار می‌آورد. امروزه بیش از عوامل ارثی، تلویزیون بر بینایی افراد تاثیرگذار است. خیره شدن به صفحه نمایش تلویزیون و رایانه در دراز مدت، بی شک به نزدیک بینی منجر می‌گردد.
افسردگی
تحقیقات نشان می‌دهد نگاه کردن به تلویزیون و کامپیوتر به مدت‌های طولانی در شب میتواند منجر به ایجاد افسردگی و دیگر بیماری‌های روحی شود. محققان دانشگاه اوهایو با انجام این تحقیقات دریافتند افرادی که تا پاسی از شب به تماشای تلویزیون می‌نشینند، با ایجاد اختلالاتی در مغز بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار می‌گیرند.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده نشان می‌دهد بروز افسردگی در زنان مواجه شده با نورها و اشعه‌های مصنوعی انعکاس یافته از تلویزیون و کامپیوتر در شب تا دو برابر بیشتر از مردان است.
بر اساس این تحقیق، روشنایی مصنوعی ناشی از صفحات این گیرنده‌ها میتواند با ایجاد اثرات منفی روی ساعات بیولوژیکی بدن و خواب شبانه‌روزی در نهایت منجر به ازدیاد میزان فاکتور نکروز تومور شود. عامل نکروز تومور یا TNF ماده‌ای است که در فرایندهای التهابی مانند روماتیسم‌ها نقش دارد.
