آمریکایی‌ها می‌خواهند برجام را تغییر بدهند

سرویس سیاست مشرق- درحالی‌که اعضای 1+ 4 خود را برای آغاز دور هفتم مذاکرات در هتل کوبورگ شهر وین گرم می‌کنند، سید ابراهیم رئیسی در عشق‌آباد پای یک تفاهم بزرگ گازی را امضا کرده است. بر اساس این قرارداد که پس از دیدار دوجانبه رئیس‌جمهور کشورمان و الهام علی‌اف، توسط وزرای نفت دو کشور به امضا رسید، قرار است سالانه 1.5 تا 2 میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک جمهوری اسلامی ایران انتقال یابد. با اجرای این قرارداد، ایران هم از درآمد سوآپ گاز بهره‌مند می‌شود، هم اینکه افت فشار گاز در شمال شرق کشور با گاز وارداتی از ترکمنستان رفع می‌شود.

پس از گشایش‌های راهبردی در اجلاس شانگهای؛ تفاهم ایجادشده در عشق‌آباد تفسیر قابل‌توجهی دارد، ایجاد کریدور اقتصادی با همسایگان در آستانه مذاکرات وین نشان داد که دوران توجه به خانه کدخدا پایان‌یافته و چندجانبه گرایی جای توسل به برجام را گرفته است.

فؤاد ایزدی کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با «مشرق» پیرامون آغاز دور هفتم مذاکرات وین می‌گوید: ایران باوجود همه تخریب‌ها و تهدیدها هم به لحاظ تکنولوژی و توسعه هسته‌ای قوی‌تر شده است و هم توانسته از ظرفیت‌های منطقه‌ای به‌خوبی استفاده کند؛ به نظر می‌رسد به دلیل عملکرد طرف‌های مقابل در نوع نگاه ایران به مذاکرات تجدیدنظر صورت گیرد. استاد روابط بین‌الملل دانشگاه ادامه داد: شواهد مثبتی از تغییر نگاه آمریکایی‌ها نسبت به ایران دیده نمی‌شود. برعکس شواهد زیادی وجود دارد که می‌خواهند مذاکرات به نتیجه نرسد!

درست در روزی که قرا است مذاکرات وین آغاز شود وزیر خارجه انگلیس در یادداشتی مشترک با وزیر خارجه رژیم صهیونیستی ادعاهای بی اساس ضد ایرانی را بار دیگر مطرح کرده اند؛ فواد ایزدی می گوید: غربی ها حسن‌نیت ندارند؛ از یک سو دعوت به گفتگو کرده و از سوی دیگر دسیسه چینی می کنند.

در ادامه بخش‌های مهم این گفتگو را می‌خوانید:

** در عرف بین‌المللی اصلی با عنوان حُسن نیت وجود دارد. حُسن نیت بدان معناست که اگر دو یا چند کشور تصمیم به حل مشکلات در پای میز مذاکره گرفتند بستر حل بحران را هم فراهم کنند به عبارت بهتر قصد کلاه گذاشتن بر سر طرف مقابل را نداشته باشند. معمولاً رسم است که قبل از شروع مذاکرات، طرفین از ادبیاتی نرم در برابر هم استفاده می‌کنند و از انجام اقدامات سخت خودداری می‌کنند، زیرا آن‌ها می‌خواهند مشکلات را حل کنند و با حُسن نیت مذاکره کنند.

در حال حاضر حُسن نیتی در طرف غربی مشاهده نمی‌شود و تروئیکای اروپایی و آمریکا بیانیه‌های به‌شدت تند ضد ایرانی داده‌اند. حتی گروسی از ادبیات ضد ایرانی استفاده می‌کند. ادبیات مدیرکل آژانس زمانی که در ایران است؛ با ادبیاتش در وین کاملاً متفاوت است. او نشان داد که به دستور آمریکایی‌ها کار می‌کند. این فضاسازی سنگین از طرف غربی‌ها نشان می‌دهد که حسن نیتی در آن‌ها وجود نداشته و با توجه به این وضعیت نمی‌توان امیدوار به نتیجه دادن این مذاکرات در کوتاه‌مدت بود. ایران بر اساس حسن نیت و معطوف به نتیجه مذاکره می‌کند و اگر آن‌ها به برجام برگردند ایران هم برمی‌گردد.

** اگر آمریکا همان آمریکای گذشته باشد، دور هفتم مانند شش دوره مذاکرات گذشته در وین، به نتیجه نمی‌رسد. اگر صد دور مذاکره هم کنیم؛ باز بی‌فایده است. آن‌ها ادعای بازگشت به برجام رادارند ولی در عمل نمی‌خواهند این کار را انجام دهند. آن‌ها از بازگشت به برجام صحبت می‌کنند ولی از طرف دیگر خواهان توافق قوی‌تر و طولانی‌تر هستند.

 هدف آن‌ها تغییر کلی برجام است و قصد گرفتن امتیازهای فراتر از بحث هسته‌ای ایران رادارند. تا زمانی که نگاه آمریکا به این شکل باشد توافقی صورت نخواهد گرفت. اگر آن‌ها نگاهشان را تغییر دهند، در مذاکرات هشتم آذر، توافق به وجود می‌آید. به‌طورکلی توافق در مذاکرات به تصمیم آمریکایی‌ها برمی‌گردد.

** بر اساس اصل حُسن نیت، آمریکایی‌ها باید فجایع ایجادشده توسط ترامپ را اصلاح کنند. ولی در عمل نشانه‌های خوبی درباره این‌کاره وجود ندارد. یکی از مشکلات دور قبلی مذاکرات، اصرار آمریکایی‌ها برای نگه‌داشتن بخش عمدهٔ تحریم‌های ترامپ بود. طرف مقابل بااینکه سیاست خارجی ترامپ را نقد می‌کند، ولی در عمل همان سیاست‌ها را ادامه می‌دهد. آن‌ها می‌خواهند در متن مذاکرات جمله‌ای در رابطه با روابط منطقه‌ای ایران بگنجانند و اصرار دارند بخش زیادی از تحریم‌های دولت ترامپ را حفظ کنند. کاری که طرف ایرانی باید انجام دهد این است که در جنگ روایت‌ها شکست نخورد.

** روسیه و چین در شورای امنیت حق وتو دارند. آن‌ها ظرفیتی دارند که اگر آمریکا علیه ایران قطعنامه‌ای تصویب کند، آن را وتو کنند. دولت سیزدهم به چندجانبه گرایی اعتقاد داشته و از تمامی ظرفیت‌های ممکن استفاده می‌کند.توافق 25 ساله با چین در مرحله عملیاتی شدن قرارگرفته است؛ نتایج اجلاس شانگهای و اکو بسیار حائز اهمیت است و نشان می‌دهد همه‌چیز به وین ختم نمی‌شود، طرف غربی نیز شرایط جدید بین‌المللی را درک کرده است. فشار به ایران دیگر جواب نمی‌دهد و ساختار تحریم‌ها به‌هم‌ریخته و دچار چالش شده است. شرایط ایران در حوزه فروش نفت در حال بهتر شدن است. ترس آمریکایی‌ها دقیقاً از همین ناحیه است و آن کم شدن تأثیر تحریم‌ها است. آن‌ها در پی صفر شدن درآمد ایران از فروش نفت هستند اما انتظار آن‌ها برآورده نشد و یکی از انگیزه‌های بازگشت آن‌ها به مذاکرات و اصرار بر آن همین موضوع است.