فرض مهم در بودجه 1401
سید مسعود میرکاظمی در نشست هماندیشی لایحه بودجه سال 1401 با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با بیان اینکه از لغو تحریم‌ها و استیفای حقوق ملت استقبال می‌‌‌کنیم، گفت: لایحه بودجه 1401 با فرض ادامه تحریم‌ها بسته شده است. وی تاکید کرد: ما از لغو تحریم‌ها و گرفتن حقوق ملت استقبال می‌‌‌کنیم، اما با توجه به سوابق کشورهای غربی دوباره کشور را 8سال معطل مذاکرات نمی‌‌‌کنیم تا سفره مردم بیش از این آسیب نبیند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: اگر در کشور تورم کنترل و فضای کار برای مردم فراهم شود، قطعا گره‌‌‌های اقتصادی باز خواهند شد. در بودجه سال آینده رشد اقتصادی 8درصدی با فرض ادامه تحریم‌ها دیده شده است؛ این هدف با توجه به کنترل کرونا و رکود ناشی از عملکرد دولت قبل واقع‌‌‌بینانه است.
برخی از این صحبت رئیس سازمان برنامه و بودجه برداشت کردند که دولت به مذاکرات خوش‌بین نیست. اما به نظر می‌رسد هدف اصلی از بیان این موضوع، کاهش فشار از تیم مذاکره‌کننده است. از سوی دیگر اگر دولت لایحه بودجه را با توجه به ادامه تحریم‌ها در نظر بگیرد، درواقع بودجه را بدون درآمدهای نفتی تنظیم کرده و از تزریق دلارهای نفتی جلوگیری کرده است. بنابراین بسته شدن لایحه بودجه سال آینده با فرض ادامه تحریم‌ها، از دو جهت خبر مثبتی قلمداد می‌شود، اول اینکه فشار از روی تیم مذاکره‌کننده برداشته می‌شود و از سوی دیگر جلوی اثر منفی تزریق دلار به دلیل برداشته شدن تحریم‌ها گرفته خواهد شد. البته فرض رشد 8درصدی در بودجه 1401، با توجه به مشکلاتی که اقتصاد کشور دارد، همچنان کمی دور از دسترس به نظر می‌رسد اما به هر حال بهبود سیاست‌های ارزی و اصلاح ساختاری اقتصاد می‌تواند زمینه را برای کاهش تورم و رشد پایدار اقتصادی فراهم کند.
نحوه بودجه‌ریزی 1401
از سوی دیگر رئیس سازمان برنامه و بودجه به نحوه بودجه‌ریزی 1401 کشور اشاره کرده است. او در تشریح این موضوع گفت: بودجه سال آینده بر مبنای سند آمایش تدوین شده است، از این رو ظرفیت‌‌‌های داخلی هر استان تا سطح شهرستان تعیین و سهم هر یک از این مناطق در رشد اقتصادی استان و کشور مشخص شده است.
سند آمایش سندی است که برای ارزیابی نظام‌‌‌مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… به منظور یافتن راه بهینه برای افزایش و پایداری توان سرزمینی در جهت برآورد نیازهای جامعه است. به بیانی دیگر، توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیای کلیه فعالیت‌های اقتصادی-اجتماعی در پهنه سرزمین نسبت به قابلیت‌‌‌ها و منابع طبیعی و انسانی را آمایش سرزمین می‌‌‌گویند. از مهم‌ترین خصوصیات برنامه آمایش سرزمین، جامع‌نگری، کیفیت و سازماندهی فضایی آن است. پیش از این، بودجه‌ریزی در کشور بر مبنای عملکرد بود که در آن هر دستگاه و وزارتخانه برنامه‌ها و هدف‌های خود را مشخص و بر اساس آن هزینه‌ای تعریف و به سازمان برنامه و بودجه ارسال می‌کرد. پس از بررسی برنامه‌ها و هزینه‌ها توسط سازمان برنامه‌وبودجه، سند بودجه تنظیم می‌شد. اما به گفته میرکاظمی نحوه بودجه‌ریزی برای سال 1401 تغییر کرده است. او در نشست هماندیشی لایحه بودجه 1401 در 2 آذرماه نیز به این نکته اشاره کرده و گفته بود: ما از مجامع استانی نمایندگان مجلس و استانداران می‌‌‌خواهیم با مطالعه اسناد آمایش سرزمین و این طرح‌‌‌ها، نظرات تکمیلی خود را به سازمان برنامه‌وبودجه اعلام کنند. در بودجه 1401 بر رشد اقتصادی تمرکز شده است. طرح‌‌‌هایی که باعث ایجاد رشد می‌‌‌شوند در زیربخش‌‌‌های مختلف تا سطح شهرستان شناسایی شده‌‌‌اند؛ اجرای این طرح‌‌‌ها در دستور کار دولت و استانداران قرار می‌گیرد. بودجه سال بعد بر اساس منابع پایدار و بدون کسری بسته شده و مجلس هم از این سیاست دولت حمایت کرد.
افزایش تعاملات با کشورهای منطقه
علاوه براین، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اولویت دولت سیزدهم در افزایش تعاملات با کشورهای همسایه و منطقه اشاره کرده است. او گفته در این راستا در برنامه‌‌‌های این سازمان شهرهای مرزی موردتوجه قرار می‌‌‌گیرند. وزیر امور خارجه نیز در این نشست گفت: فقط در 100 روز نخست دولت سیزدهم با مبنا قرار گرفتن سیاست همسایگی اتفاقات خوبی افتاده و شاهد امضای قرارداد مهم گازی بودیم. امیرعبداللهیان با بیان اینکه اقتصاد یکی از ماموریت‌‌‌های ویژه وزارت خارجه است، افزود: در قالب همکاری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و پیمان‌‌‌های مختلف درصدد تسهیل تجارت و افزایش صادرات ایران هستیم. وزیر امور خارجه در مورد برجام هم تاکید کرد: همان‌طور که قبلا هم از سوی ایران گفته شده است ما با حسن‌‌‌نیت و جدیت وارد مذاکرات شده‌‌‌ایم اما به‌‌‌شرط آنکه نتیجه لغو عملی همه تحریم‌ها باشد.
نگاهی به کارنامه دولت سیزدهم نیز نشان می‌دهد که دولتمردان درصدد بهبود روابط با کشورهای همسایه و منطقه هستند. در ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، حسین امیرعبداللهیان که به تازگی مسوولیت وزارت امور خارجه ایران را بر عهده گرفته بود با شیخ محمد بن راشد نخست‌وزیر امارات دیدار و رایزنی کرد. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد دولت جدید در پی حل اختلاف با عربستان است. در هفته جاری نیز یک قرارداد سه جانبه سوآپ گازی بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان با حضور روسای جمهور این سه کشور بسته شد. توسعه روابط بین‌الملل در منطقه با هدف توسعه اقتصادی می‌تواند به افزایش صادرات کشور و در نتیجه به بهبود وضعیت اقتصاد بینجامد.
