دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه
متأسفانه گروهی از افراد به علت تحمل نکردن گرسنگی، عدم موفقیت در ترک ریزهخواری، ناخنک زدن و جلوگیری از بیشخواری، راه درمان دیگری را برای جلوگیری از افزایش وزن خود برگزیدهاند و آن استفاده از انواع داروهای ملین است که ادامه مصرف آنها ممکن است بسیار خطرناک بوده و آسیبهای جدی را برای فرد فراهم سازد.
مکانیسم اثر ملینها
1- افزایش دهنده حجم مدفوع: گروهی از این داروها با درهم آمیختن با محتویات روده، آنها را به صورت ترکیبات غیرقابل جذب درآورده و حجم مدفوع را افزایش میدهند.
2- گروه دیگری از این مواد در قسمتی از روده بزرگ، باعث افزایش ترشح مخاطی و ایجاد مدفوع نرم و آبکی میشوند.
3- و بالاخره ترکیباتی هستند که با تحریکات خود، حرکات دودی روده را افزایش و عبور محتویات روده را سرعت میبخشند و موجب کاهش مقدار جذب مواد مغذی میشوند.
عوارض جانبی مصرف ملینها
تورم، انقباض، کم آبی با به هم خوردن وضعیت الکترولیتهای بدن، بینظمی در ضربان قلب، سکته، مشکلات کلیوی، فلج شدن دستگاه گوارش، از بین بردن پرزهای دستگاه گوارش و در مواردی مرگ را نیز میتواند در پی داشته باشد.
سنا
برگهای سنا در مصر و هند یافت میشوند.
استفاده از این گیاه که جزء ملینها میباشد جهت کاهش وزن باعث ایجاد اسهال و کاهش میزان پتاسیم بدن میشود.
داروهای ادرارآور (مدرها- دیورتیکها)
این نوشیدنیها و داروها دارای ترکیبات تأثیرگذار در افزایش ادرار و دفع آب بوده و بههیچوجه قادر به تجزیه و سوخت چربیهای بدن نیستند.
از جمله این داروها میتوان تیازید، لازیکس و بیزاکودیل را نام برد. از آنجا که چایهای لاغری و داروهای ادرارآور تنها به ظاهر به سرعت وزن را کم کرده و سایزهای بدن را کاهش میدهند و بسیار مورد علاقه و استقبال مصرفکنندگان بوده و در نتیجه بازار بسیار پررونقی را برای واردکنندگان و فروشندگان چنین ترکیباتی ایجاد شده است.
ولی متأسفانه موفقیتهای به دست آمده در قبال استفاده از این قبیل دمکردهها یا داروهای ادارآور نه تنها بسیار کوتاه مدت بوده و استفادهکنندگان به سرعت بعد از نوشیدن مایعات به اندازه، سایز و وزن اولیه برمیگردند، بلکه عوارض جانبی بسیار خطرناک و گاهی نیز غیرقابل جبرانی را موجب میشوند.
عوارض جانبی مصرف داروهای ادرارآور
استفاده از داروهای ادرارآور تحت شرایط خاصی و زیر نظر پزشکان برای بیماریهای معینی تجویز میگردند و مصرفکنندگان به دقت تحت کنترل قرار داده میشوند به طوری که به محض بهبودی نسبی بیماری خاص، از ادامه مصرف دارو توسط پزشکان جلوگیری به عمل آورده میشود.
حال با این توضیح، به کارگیری چنین ترکیباتی و یا چنین فرآوردههای گیاهی و دارویی آن هم با خاصیت افزایش دفع آب بدن در جهت کاهش سریع وزن، به هیچوجه به صلاح مصرفکنندگان نبوده و نیست چرا که به موازات دفع آب و افزایش ادرار، اختلالاتی را در الکترولیتهای بدن ایجاد کرده و عوارضی را از قبیل ایجاد و شدت بخشیدن به بیماری دیابت، ضعف عضلانی به علت از دست دادن پتاسیم، آریتمی یا بینظمی ضربان قلب و حتی نقرس به علت افزایش و تراکم اسیداوریک را در بدن موجب میشود.
علاوه بر این کاهش وزن و بهبود سایزهای ایجاد شده به شدت کوتاهمدت بوده و به زودی تمام موفقیتهای ظاهری به دست آمده از بین میرود ولی عوارض ایجاد شده ماندگار و پابرجا خواهند بود.