علاوهبر این جلسه پنجشنبه اوپکپلاس ممکن است به توقف افزایش ماهانه تولید این ائتلاف بینجامد. بازار چهارشنبه تا زمان تنظیم این گزارش هم بهشدت به استقبال این عامل رفته و بیش از 4درصد افزایش یافته است. برای ماه دسامبر، سه عامل اومیکرون، حجم آزادسازی ذخایر استراتژیک و سیاست اوپکپلاس بسیار بر بازار تاثیرگذار خواهند بود. در گزارش پیشرو همچنین به پیشبینیهای گاها متناقض در مورد روند قیمت نفت پرداخته میشود.
ریزش 20درصدی نفت در نوامبر
بهای آتی نفت در ماه نوامبر با بزرگترین ریزش از مارس2020 یعنی ابتدای شروع پاندمی کرونا مواجه شد، اما چگونه این اتفاق افتاد؟ نفت از 5 هفته قبل در مدار کاهشی قرار داشته است، چراکه بهدنبال قیمتهای بالای 80 دلاری و فشار به مصرفکنندگان در آمریکا که با قیمتهای بهشدت بالای بنزین در کنار افزایش تورم روبهرو بودند، این کشور اعلام کرد ممکن است برای متعادلسازی قیمتها و کاهش بار تورمی انرژی به آزادکردن بخشی از ذخایر استراتژیک نفت روی آورد. همین موضوع باعث بروز گمانهزنیهای بسیاری در این مورد و تاثیرگذاری آن شد. کارشناسان عمدتا این اقدام را اشتباه با اثرگذاری کم و موقت میدانستند چراکه این ذخایر را برای استفاده در مواقع بحران عرضه مناسب میدیدند، حال آنکه در حالحاضر چنین بحرانی وجود ندارد و ایالاتمتحده برای رهایی از انتقادات داخلی درباره بهای سوخت و تورم بالا میخواهد دست به این کار بزند. پس از چند هفته، خبری در خبرگزاری رویترز منتشر شد مبنیبر اینکه این کشور از برخی مصرفکنندگان عمده آسیایی مانند چین، هند، ژاپن و کرهجنوبی درخواست کرده برای این اقدام به او بپیوندند. چنین یارکشی اثرگذاری آزادسازی ذخایر را افزایش میدهد. بالاخره، چند روز بعد جو بایدن اعلام کرد 32 میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک آمریکا را آزاد خواهد کرد و 18 میلیون بشکه دیگر هم که از سال 2018 تصویب شده بود، به فروش خواهد رساند؛ در مجموع 50 میلیون بشکه. از سوی دیگر، کشورهای مذکور بهعلاوه بریتانیا هم با آمریکا در این اقدام همکاری خواهند کرد. بهای نفت عمدتا تحتتاثیر این عامل روند کاهشی خفیفی را تجربه کرد چراکه منابع اوپکپلاس گفتند به این موضوع واکنش نشان خواهند داد. اما حالا آنها نهتنها باید در جلسه خود که پنجشنبه برگزار میشود به اقدام کشورهای مصرفکننده واکنش نشان دهند، بلکه عامل اومیکرون با قدرت چندبرابری پیشروی وزرای اوپک و متحدانش قرار گرفته است. جمعه هفته قبل بود که ظهور این سویه جدید منجر به وحشتزدگی بازار و سقوط 13درصدی آن شد. شرایط در روز دوشنبه اندکی امیدوارکننده شد زیرا برخی پزشکان از خفیفبودن اثر آن برای موارد مبتلا خبر داده بودند؛ با این حال، در آخرین روزماه نوامبر یعنی سهشنبه بازار مجددا به سمت سطوح پایینتر رفت و نزدیک به 5درصد ریخت چراکه مدیرعامل شرکت داروسازی مدرنا گفته بود واکسنهای موجود احتمالا تاثیری که بر سویه دلتا داشتند، بر اومیکرون نخواهند داشت.
لوئیس دیکسون، تحلیلگر ارشد بازار نفت در ریستادانرژی در این مورد گفت: «تهدید تقاضای نفت واقعی است... موج جدید دیگری از قرنطینهها میتواند تا 3 میلیون بشکه در روز از تقاضای نفت در سهماهه اول 2022 بکاهد.» برخی از کشورها اقدام به بستن مرزهای خود بهروی اتباع خارجی کردهاند و بسیاری هم سفر به کشورهای جنوبآفریقا یعنی جایی که اومیکرون اولینبار در آنجا پیدا شده را ممنوع کردهاند. علاوه بر این، جروم پاول رئیس فدرالرزرو آمریکا گفت که بانک مرکزی این کشور احتمالا در مورد تسریع روند کاهش خرید گسترده اوراق در جلسه بعدی سیاستگذاری خود بحث خواهد کرد چراکه اقتصاد قوی است و انتظار میرود روند افزایشی تورم در نیمه سال میلادی بعد ادامه پیدا کند. بهای نفتخام برنت در پایان ماه نوامبر اندکی بالاتر از 70 دلار بر بشکه بسته شد که نشان از کاهش شدید 4/ 16درصدی آن داشت، اما وستتگزاساینترمدییت حتی افت شدیدتری داشت و با رسیدن به قیمت 66 دلار بر بشکه 8/ 20درصد در این بازه تنزل پیدا کرد.
چالش اوپکپلاس
اوپک و متحدانش که خود را برای بررسی اثرگذاری آزادسازی ذخایر استراتژیک کشورهای مصرفکننده در جلسه این هفته آماده میکردند، با ظهور سویه جدید کووید-19 بهنوعی غافلگیر شدند و جلسات تکنیکالی که بهطور معمول پیش از جلسات اوپک و اوپکپلاس برگزار میشود را به تعویق انداختند. این ائتلاف که در ماههای گذشته بهطور ثابت هرماه 400 هزار بشکه در روز به تولید خود افزوده و میزان کاهش تولید خود را به 8/ 3میلیون بشکه در روز پایین آورده است، حالا با جلسهای چالشیتر مواجه شده است. برخی وزرای این گروه از جمله عربستان و روسیه اما تاکنون خم به ابرو نیاوردهاند. الکساندر نوواک، معاون نخستوزیر روسیه و نماینده این کشور در اوپکپلاس که پیش از این وزیر انرژی هم بود در اینباره گفته نیازی به اقدام فوری نیست. عبدالعزیز بنسلمان هم در مصاحبهای گفته که این کشور نگران سویه اومیکرون نیست. با این حال، برخی منابع و کارشناسان احتمال توقف افزایش تولید اوپکپلاس را بالا میدانند. ادوارد مویا، تحلیلگر OANDA در یک یادداشت گفت: «بهدنبال آزادسازی ذخایر استراتژیک جهانی و اعلام بسیاری از کشورها در مورد محدودیت سفر... اوپک و متحدانش بهراحتی میتوانند توقف (افزایش) تولید یا حتی اندکی کاهش آن را توجیه کنند.» یکی از منابع ناشناس اوپک به رویترز گفته به زمان بیشتری برای فهم سویه جدید و اینکه آیا نیاز به واکنش سریع هست، داریم.
نفت 125 دلاری در 2022
تحلیلگران جیپی مورگان در یک گزارش مدعی شدند که قیمت نفت میتواند در سال آینده به 125 دلار بر بشکه و در سال 2023، به 150 دلار برسد زیرا اوپک ظرفیت محدودی برای بهبود تولید دارد.
به گزارش خبرگزاری اویلپرایس به نقل از TheStreet، این تیم به رهبری کریستینملک در اینباره نوشت: «اوپکپلاس از تاثیر کمبود سرمایهگذاری ایمن نیست... ما تخمین میزنیم ظرفیت مازاد واقعی اوپک در سال 2022، دو میلیون بشکه در روز (43 درصد) کمتر از برآوردهای 8/ 4میلیون بشکهای باشد که روی آن اجماع شده.»
این گروه تحلیلگران افزودند: «در حالی که ما معتقدیم در نیمه اول سال 2022 برای ایجاد تعادل در بازار (و احتمالا کاهش تاثیرات انواع جدید کووید) به یک توقف سهماهه افزایش هرماه 400هزار بشکه در روز نیاز است، این گروه برای رشد ماهانه بیش از 250 هزار بشکه در روز تقلا خواهد کرد.» بر اساس گزارش سیانان، چنین افزایش قیمتی در طلایسیاه میتواند بهای بنزین آمریکا را به 5 دلار در هر گالن افزایش دهد.
نظرسنجی قیمتی رویترز و پیشبینی دیگران
خبرگزاری رویترز در نظرسنجی خود که در پایان هرماه انجام میشود از 39 اقتصاددان و تحلیلگر در مورد بهای نفت سوال کرده که البته پیش از سقوط قیمتی جمعه به دلیل هراس از اومیکرون انجام شد. بر این اساس، این تحلیلگران معتقدند احتیاط در سیاست تولید اوپکپلاس در سال بعد باعث میشود قیمتها بالای 70 دلار بر بشکه باقی بمانند.
آنها انتظار دارند قیمت برنت در سال 2022، بهطور متوسط 33/ 75دلار بر بشکه باشد که تاکنون بالاترین پیشبینی قیمتی برای آن بوده است. در مورد وستتگزاساینترمدییت هم اقتصاددانان و تحلیلگران برآورد کردهاند قیمت آن میانگینی برابر 31/ 73 دلار بر بشکه داشته باشد که بالاتر از پیشبینی 21/ 71دلاری ماه گذشته در نظرسنجی رویترز بوده است. پیش از این، آژانس بینالمللی انرژی و بارکلیز هم پیشبینی خود از قیمت نفت را بالا برده بودند. آژانس گفته بود بهای برنت در سال آینده بهطور متوسط 4/ 79دلار بر بشکه خواهد بود. بانک بارکلیز هم برآورد خود را با 3 دلار افزایش به 80دلار برای برنت و 77دلار برای وستتگزاس اینترمدییت رسانده بود. با این حال، مورگاناستنلی دوشنبه اعلام کرد که پیشبینی قیمتی خود از برنت در فصل اول سال 2022 را از 95دلار بر بشکه به 5/ 82دلار کاهش داده است چراکه انتظار دارد ویروس اومیکرون مانع عمدهای برای تقاضای نفت ایجاد کند. با وجود افت شدید نفت در روزهای پایانی ماه نوامبر، طلایسیاه دسامبر را با قدرت آغاز کرد. ساعت 16:15 به وقت تهران، وستتگزاس اینترمدییت با 93/ 2دلار افزایش معادل 43/ 4درصد به 11/ 69دلار بر بشکه رسید. شاخص جهانی برنت هم 3 دلار و 21سنت معادل 64/ 4درصد بالا رفت تا به قیمت 44/ 72دلار بر بشکه ارتقا یابد؛ هرچند این سطوح در مقایسه یا قیمتهای یک هفته قبل تفاوت فاحشی دارند. بهنظر میرسد سرمایهگذاران نفتی نسبت به نتیجه جلسه اوپک و متحدانش خوشبین هستند.