تازهترین رتبهبندی روزنامههای کشور اعلام شد و «دنیایاقتصاد» در صدر لیست برترینها قرار گرفت. این اتفاق در حالی رخ داد که هفته گذشته این روزنامه بخش خصوصی، نوزدهمین سال حضورش را در عرصه اطلاعرسانی جشن گرفت و حالا با اعلام نتایج رتبهبندی، موقعیت این رسانه پس از حدود دو دهه حضور در فضای رسانهای کشور به تصویر کشیده شده است. بر اساس گزارشی که در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده، 265روزنامه سراسری، منطقهای و استانی، با تکمیل و ارسال فرمهای خوداظهاری، در این دور از رتبهبندی شرکت داشتند که پس از بررسیهای کارشناسانه نتایج اعلام شده است. بر این اساس، اداره کل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی، در فراخوانی از مدیران مسوول روزنامهها خواسته بود برای شرکت در دور جدید رتبهبندی روزنامهها، دو نسخه از پنجشماره اعلامشده روزنامه خود را ارسال کنند.
پس از آن، مستندات ارسالی مطابق شیوهنامه در دو مرحله کارشناسی و ارزیابی، مورد بررسی قرار گرفت. اعضای هیات ارزیابی را یک نفر از روزنامههای بخش دولتی یا عمومی شرکتکننده در طرح، یکی از اعضای هیاتمدیره انجمن روزنامههای غیردولتی به عنوان دبیر، یک استاد روزنامهنگاری با معرفی دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها، یک نفر از طرف روزنامههای غیرسراسری به انتخاب شورای مرکزی خانههای مطبوعات و یک نفر با معرفی هیاتمدیره انجمن مدیران مسوول روزنامههای غیردولتی تشکیل میدادند. بررسیهای کارشناسی و ارزیابی در هیات ارزیابی در 22جلسه انجام و نتایج منتشر شد. نکته قابلتوجه این است که «دنیایاقتصاد» در خوداظهاری به خود امتیاز 60/ 92 داده بود، اما کارشناسان امتیازش را 20/ 94 در نظر گرفتند. دو روزنامه «همشهری» با 80/ 87 امتیاز و «اطلاعات» با 05/ 87 امتیاز نیز رتبههای دوم و سوم این فهرست را کسب کردند.
شیوهنامه رتبهبندی روزنامهها
رتبهبندی روزنامههای کشور اولینبار در سال 93 بهصورت آزمایشی و دومینبار در زمستان سال 94 انجام شد که نتایج آن در اواسط سال ٩٥ اعلام شد. در دورههای گذشته نیز رقابت اصلی بین روزنامههای «همشهری»، «دنیایاقتصاد» و «ایران» بود که رتبههای برتر را کسب کرده بودند. اما در این دوره «دنیایاقتصاد» از رقیب خود «همشهری» سبقت گرفت و خودش را به صدر رساند و روزنامه «ایران» که در دوره گذشته جزو سه روزنامه برتر بود، پایینتر رفت و روزنامه «اطلاعات» جای آن را گرفت. در این میان، باید در نظر گرفت که رقابت یک رسانه مستقل و متعلق به بخش خصوصی با رسانههایی که از بودجه دولتی بهرهمند هستند، جدالی نابرابر محسوب میشود.
با این حال، در شرایطی که اوضاع اقتصادی رسانهها بحرانی است و ویروس کرونا و گرانی کاغذ و... چالشهایی جدی را برای روزنامهها به وجود آورده است، «دنیایاقتصاد» توانست موقعیتش را ارتقا دهد و بهترین روزنامه کشور لقب بگیرد.
در دوره گذشته نیز این روزنامه با کسب 78امتیاز و تنها با 5/ 2 امتیاز اختلاف نسبت به رتبه نخست، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده بود.
در این دوره «دنیایاقتصاد» با رتبههای دوم و سوم لیست اعلامشده حدود 7 امتیاز فاصله دارد که این نکته مهم و قابلتوجه به نظر میرسد. آنگونه که متولیان رسانهای کشور میگویند، این رتبهبندی با هدف ارتقای کیفی روزنامهها، ایجاد رقابت حرفهای و سالم، حمایت از حقوق مصرفکننده و روشن شدن جایگاه واقعی هر روزنامه انجام میشود.
در این دوره هم چند شاخص مهم در کیفیتسنجی روزنامهها مورد ارزیابی قرار گرفته که تیترهای اختصاصی صفحه اول، انتشار مستمر سرمقاله، یادداشت اختصاصی، اینفوگرافی اختصاصی، گزارشهای اختصاصی، عکس یا طرح اختصاصی، مصاحبه اختصاصی، خبر، مصاحبه یا گزارش دریافتی از شهرستانها، درج مشخصات پدیدآورندگان، پاسداشت زبان و ادب فارسی، گرافیک، تعداد صفحات، چاپ همزمان در مناطق دیگر، چاپ و قطع مناسب، تیراژ و... در امتیازهای یک رسانه نقش مهمی ایفا کردهاند. در این میان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته است که مدیران مسوول روزنامهها تا سوم دیماه جاری فرصت دارند تا اعتراضات احتمالی خود به نتایج رتبهبندی را با سربرگ و امضای مدیرمسوول اعلام کنند.
البته ترکیب اعضای هیات تجدیدنظر با هیات ارزیابی متفاوت است و مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها، یکی از اعضای هیاتمدیره انجمن روزنامههای غیردولتی به انتخاب هیاتمدیره آن انجمن، یکی از اعضای هیاتمدیره شورای مرکزی خانههای مطبوعات کشور و یک روزنامهنگار باسابقه، گروه تجدید نظر را تشکیل میدهند. با توجه به امتیازهای اعلامشده بعید به نظر میرسد در صورت اعتراض هم اتفاق خاصی بیفتد و ترکیب صدرنشینان رسانههای کشور تغییر کند.