تحریریه زندگی آنلاین : بیماران مبتلابه اختلال شخصیت مرزی در مرز رواننژندی و روانپریشی قرار دارند و مشخصه آنها ناپایداری حالت عاطفی، خلق، رفتار، روابط ابژهای، و خودانگاره آنهاست. افراد مبتلابه این اختلال، خودانگاره (خود پندارهی) بسیار بیثباتی دارند، روابط میان فردیشان نیز بسیار بیثبات است. آنان معمولاً سابقهی روابط شدید، اما پرآشوب دارند که معمولاً آرمانی کردن مفرط دوستان یا معشوقها را شامل میشود اما بعداً به سرخوردگی و ناامیدی میانجامد.
بیشتربخوانید:
خشم شدید و نشانههای بیثباتی عاطفی و اقدامهای مکرر به خودکشی ویژگیهای مهم این اختلال است.
بیثباتی عاطفی آنان همراه با سطح بالای تکانش گری، اغلب به رفتارهای خودویرانگری مانند (رانندگی بیباک) منجر میشود.
اقدامات خودکشی، اغلب شکل فریبکارانه، بخشی از تصویر بالینی این اختلال است. بااینحال، اینگونه اقدامات همیشه فریبکارانه نیستند. جرح خویشتن، ویژگی دیگر این اختلال است. رفتار صدمه زدن به خود، با رهایی یافتن از اضطراب یا ملالت ارتباط دارد.
این افراد، حساسیت زیادی به شرایط محیطی دارند. آنان ترسهای شدید مربوط به طرد و رهاشدگی و خشم نامناسب را، حتی در حین مواجهه با یک جدایی کوتاهمدت واقعگرایانه و یا هنگامیکه تغییرات غیرقابلاجتناب در نقشهها پیش میآید، تجربه میکنند.
این افراد ممکن است بر این باور باشند که رهاشدگی یا طرد بهطور تلویحی به این معناست که آنان «بد» هستند. این ترسهای رهاشدگی، با عدم تحمل تنهایی و نیاز به بودن با دیگران رابطه دارد. کوششهای بیوقفهی آنان برای اجتناب از طرد و رهاشدگی، ممکن است شامل اعمال تکانشی همچون آسیب زدن به خود یا رفتارهای انتحاری باشد.
تشخیص افتراقی
اختلال شخصیت مرزی، اغلب با اختلالهای خُلقی بهطور همزمان رخ میدهد و هنگامیکه ملاکهای هر دو اختلال مطابقت کنند، میتوان هر دو تشخیص را مطرح کرد. چون جلوهی مقطعی اختلال شخصیت مرزی ممکن است شبیه یک دوره اختلال خلقی باشد، متخصص بالینی نباید صرفاً بر مبنای تصویر مقطعی و بدون داشتن اطلاعات مستندی که نشاندهنده این الگوی رفتاری باشد، تشخیص اختلال شخصیت مرزی را مطرح کند.
بیشتربخوانید:
علل اختلال شخصیت مرزی
در مورد علل این اختلال شخصیت به عوامل ژنتیک و مغزی و علل اکتسابی یا تجارب ناشاد در دوران کودکی اشارهشده است که به نظر برخی روانشناسان هردو عامل و تعامل آن در ایجاد این اختلال نقش دارد.اما نقش تجارب دوران کودکی خصوصاً سه سال اول عمر بسیار مهم است. بیثباتی مادر به دلایل مختلف، طرد کودک و عدم وجود دلبستگی امن در دوران کودکی، درگیری بین والدین، تنبیه کودک و بیتوجهی به احساسات او، طلاق والدین، والدین گرفتار و ناسازگار و...از علل اصلی این اختلال شخصیت است.
7 ویژگی افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی عبارتاند از:
1- روابط متزلزل
افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی، دارای روابطی ناپایدار با خانواده، فامیل و دوستان خود هستند.
این افراد ممکن است سریعاً علاقه شدیدی به یک فرد پیدا کنند و ناگهان از آن شخص متنفر شوند.
هرگونه جدایی و یا تغییر در برنامه مورد انتظار، میتواند یک واکنش شدید و احساس طرد را در بیمار مبتلابه اختلال شخصیت مرزی ایجاد کند. هنگامیکه این افراد به یکچیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنکس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا میکنند.
2- رفتارهای پرخطر
پول خرج کردن بیرویه یکی از رفتارهای افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی هست.
روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی کردن خطرزا از رفتارهای پرخطر این افراد هست.
این رفتارها ناشی از تصور ضعیف فرد از خودش هست.
بیشتربخوانید:
3- زیادهروی در مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
این افراد برای فرار از مشکلات و یا آرام شدن، به مواد مخدر و مشروبات الکلی رو میآورند.
برای کنترل بهتر علائم این اختلال، همه این موارد باید درمان گردند.
4- خشم بیجا
شرایط خارج از کنترل و یا ناچیز میتوانند افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی را بسیار خشمگین کنند.
برای مثال اگر والدین و یا همکاران برای مدت کوتاهی، به فرد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی اعتنا نکنند، این فرد از احساس طرد و انزوا، بسیار خشمگین میشود.
5- آسیب رساندن به خود
فرد مبتلابه این اختلال میتواند دارای علائم خطرناکی باشد و مشکلاتی را در ارتباط با تصویر بدن خود و عزتنفس داشته باشند.
افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی به خودشان صدمه میزنند، مثل بریدن بدن خود با چاقو. حتی ممکن است فکر خودکشی کنند، در این صورت باید فوراً به روانپزشک مراجعه کنند.
6- احساس پوچی
هنگامیکه این افراد به یکچیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنکس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا میکنند و توانایی مقابله کردن با این احساس را ندارند.
علائم اختلال شخصیت مرزی میتواند شامل احساس بیارزشی، بیعشقی و پوچی باشد.یک درمان جدید به نام رفتار دیالکتیکی میتواند برای افراد مبتلا مفید باشد.
7- ترس از تنها ماندن
خشم و ترس شدید در این افراد از تنها ماندن سرچشمه میگیرد. این افراد حتی اگر تجسم کنند که تنها هستند، دچار ترس و عصبانیت میشوند. ترس از تنها بودن، یک مشکل جدی در روابط خانوادگی ایجاد میکند.
چگونه میتوان به افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی کمک کرد؟
چندین روش مؤثر برای درمان این اختلال وجود دارد.
دارودرمانی شامل: داروهای ثابتکننده خلقوخو، داروهای ضد جنون و ضدافسردگی میتوانند این علائم را کنترل کنند. روشهای مختلف مشاوره و درمان شامل رواندرمانی و یک درمان جدید که به نام رفتار دیالکتیکی خوانده میشود نیز میتواند برای افراد مبتلابه اختلال شخصیت مفید باشد و بیماری آنها را کنترل کند.
درمانهای گروهی نیز میتواند باعث شود افراد رفتارهای خوب را جایگزین رفتارهای بد کنند و به همسالان و دیگر بیماران نیز این کار را یاد دهند.