به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا؛ آذر ماه سال گذشته بود که اعضای اوپک برای اولین بار تصمیم به کاهش سطح تولید نفت و اجرای طرح فریز نفتی گرفتند. البته با دیپلماسی «بیژن نامدار زنگنه » وزیر نفت ، ایران از اجرای این طرح مستثنی شد تا بتواند به سطح تولید نفت قبل از تحریم ها برگردد.
هدف کشورهای عضو اوپک از اجرای طرح فریز نفتی این بود که مازاد ذخایر نفت جهانی را به میانگین پنج سال گذشته رسانده و قیمت نفت را بالا ببرد. از آنجایی که در شش ماه اجرای این طرح اهداف مورد نظر تامین نشد، اوپکی ها و غیر اوپکی ها چهارم خرداد ماه در صد و هفتادمین نشست خود در وین، رای به تمدید اجرای این طرح تا 9 ماه دیگر دادند. نکته حائز اهمیت در این نشست توافق نزدیک به 100 درصدی اعضای اوپک بود.
البته پیش از برگزاری این نشست کشورهایی مانند عراق و عربستان با حمایت روسیه برای تمدید طرح فریز نفتی چراغ سبز نشان داده بودند و ایران هم که مستثنی از این قاعده است حمایت خود را از سه گزینه احتمالی نتیجه این نشست یعنی توافق بر سر ادامه طرح فریز نفتی تا 6 ماه، 9 ماه و 12 ماه اعلام کرده بود.
براساس این توافق قرار است تولید نفت کشورها تا 600 هزار بشکه دیگر کاهش و این محدودیت عرضه نفت به بازارهای جهانی تا مارس 2018 به مدت 9 ماه ادامه یابد.
عده ای معتقد بودند با کاهش قیمت نفت از اوایل اردیبهشت ماه امسال، امکان ریزش قیمت ها حتی تا 39 دلار هم وجود داشت بنابراین تصمیم به تمدید فریز نفتی گرفتند. در این بین باید دید ادامه این روند چه فرصت هایی را می تواند برای حضور نفت ایران در بازارهای جهانی داشته باشد.
«نرسی قربان» کارشناس بازار انرژی در این رابطه در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا می گوید: ایران باید خود را برای حضور در بازار جدید جهانی نفت اماده کند، بازاری که تصمیم گیرنده آن اوپک نیست و معاملات 20 برابر حجم معاملات امروزی است.
وی همچنین با پیش بینی قیمت نفت پس از تمدید طرح فریز نفتی گفت: پیش بینی می شود قیمت نفت به 55 دلار برسد .
در ادامه گفت و گوی قربان با پژوهشگر ایرنا آمده است:
**ایرنا: گفته می شود، کارشکنی هایی وجود دارد و جریانی اجازه افزایش قیمت نفت در بازار را نمی دهد، این اظهارات تا چه حد می تواند درست باشد؟
** قربان: بازار آینده نفت، بازاری است که در آن 20 برابر حجم معاملات امروز معاملات نفتی انجام می شود و بازاری شبیه به بورس ایجاد می شود. بازاری ایجاد می شود که روزانه چندین برابرخرید و فروشی که در حال حاضر در بازار جهانی نفت انجام می شود، بین کشورها به عبارت دیگر بین متقاضیان و عرضه کنندگان به اجرا می رسد.
باید خود را برای بازاری آماده کنیم که با اصول دیگری اداره می شود و تحت تاثیر تصمیمات اوپک نیست. اما درباره صحبت هایی که در رابطه با کارشکنی ها برای پایین نگه داشتن نرخ جهانی نفت انجام می شود باید بگویم که این اقدامات نمی تواند به صورت آنی تاثیر گذار باشد و دیدیم که پس از اعلام توافق کشورهای عضو اوپک مبنی بر تمدید فریز نفتی تا 9 ماه دیگر قیمت نفت افزایش یافت.
**ایرنا: با توجه به اینکه طبق توافقات گذشته ایران معاف از اجرای طرح فریز نفتی است، اجرای این طرح توسط کشورهایی مانند عربستان و عراق که در تولید و فروش نفت دارای جایگاه بالایی در منطقه هستند، برای ایران چه مزیتی دارد؟
**قربان: بنابر توافقی که در آخرین نشست اوپک حاصل شد، سطح تولید نفت کشورها مشخص است و نباید بیشتر از این سطح تولید داشته باشند. نگهداشتن تولید در یک سطح مشخص و تمدید فریز نفتی از سوی کشورهایی که جزو صادرات کنندگان عمده نفت هستند باعث می شود با همان سطح عرضه، رقابت بیشتری ایجاد نشود. در این بین ایران می تواند مشتری های قدیمی را پس بگیرد. مهم ترین مزیت این طرح برای ایران می تواند این باشد که عرضه بیشتری وارد بازار نمی شود و ایران می تواند از این محدودیت عرضه سایر کشورها استفاده کند.
**ایرنا: پیش بینی شما از قیمت نفت در بازارهای جهانی چیست؟ گفته می شود با تمدید طرح فریز نفتی قیمت جهانی نفت افزایش پیدا می کند، به نظر شما قیمت هر بشکه نفت به 60 دلار می رسد؟
** قربان: پیش بینی می کنم قیمت نفت پس از حصول توافق بین اعضای اوپک مبنی بر تمدید طرح فریز نفتی تا 55 دلار برای هر بشکه نفت افزایش یابد. البته قیمت نفت در بازارهای جهانی تاثیر پذیر از یک عامل نیست.
کاهش یا افزایش قیمت نفت به عوامل مختلفی از جمله تقاضا برای فرآورده های نفتی بستگی دارد. اگر اقتصادی جهانی رونق داشته باشد تقاضا برای فرآورده های نفتی هم افزایش می یابد و در نتیجه قیمت نفت هم رشد پیدا می کند. حال اینکه گزارش های جهانی از صندوق بین المللی پول حاکی از آن است که نرخ رشد اقتصادی تا 3 درصد افزایش می یابد ، از این رو می توان افزایش نرخ جهانی نفت را پیش بینی کرد از سوی دیگر با نگداشتن سطح تولید نفت، عرضه جدیدی وارد بازار نمی شود بنابراین با محدودیت عرضه، قیمت افزایش می یابد. البته تمام این اتفاقات در بازار نفت زمانی رخ می دهد که کشورهای عضو اوپک، توافقات انجام شده را به اجرا برسانند.
**ایرنا: ایران چگونه می تواند در این شرایط فروش خود را افزایش دهد تا درآمدهای حاصل از نفت کشور رشد یابد؟
**قربان: همانطور که گفته شد، سطح تولید نفت کشورها مشخص است و طبق توافقات نمی توان بیشتر از آن سطح معین تولید داشت اما موضوعی که مطرح می شود این است که برای افزایش فروش، ایران می تواند مصرف داخلی خود را کاهش دهد. میزان تولید نفت در ایران روزانه بیش از سه میلیون و 800 هزار بشکه است و در حال حاضر در کشورمان بیش از یک میلیون بشکه نفت صرف مصارف داخلی می شود که ایران می تواند با کاهش مصرف داخلی، میزان صرفه جویی را در بازارهای خارجی به فروش برساند.
**ایرنا: اوپک اخیرا عضو جدید «گینه استوایی» را پذیرفت. آیا پذیرش اعضای جدید می تواند راهکاری برای افزایش قدرت چانه زنی برخی از کشورهای عضو اوپک تلقی شود؟
**قربان: تولید این کشورها بسیار محدود است از این رو تاثیر گذاری جدی در اوپک و تصمیماتی که گرفته می شود نخواهند داشت. یعنی نه تاثیرگذاری مثبت می توانند داشته باشند و نه تاثیرگذاری منفی. برای مثال چندی پیش اندونزی از اوپک خارج شد و خروج این کشور پیامد منفی دربرنداشت اما به طور کلی خروج کشورهایی مانند ایران، عراق و عربستان می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.
از سوی دیگر پذیرش و ورود یک کشور به اوپک با تصمیم تمام اعضای اوپک انجام می شود بنابراین نمی توان با قصد افزایش قدرت چانه زنی یک کشور موافق را وارد اوپک کرد چراکه تمام اعضا درباره ورود عضو جدید حق رای دارند.
پژوهشم**9345** 1601**خبرنگار : نازیلا مهدیانی** انتشاردهنده : شهناز حسنی
