امام‌اوغلو؛ ستاره سیاست امروز ترکیه

امام‌اوغلو «تفاوت‌ها» را می‌سازد

بر اساس نتایج نظرسنجی متروپل، اگر رقابت بین اردوغان و اکرم امام‌اغلو برگزار شود، 39درصد از مردم به اردوغان رای خواهند داد و 50درصد نیز به شهردار کاریزماتیک استانبول یعنی اکرم امام‌اغلو از حزب جمهوری خلق ترکیه. در سناریوی دوم اگر رقابت بین منصور یاواش و اردوغان باشد، اردوغان 5/ 37درصد آرا را به‌دست خواهد آورد و رقیب او از شهرداری آنکارا با 4/ 49درصد، رهبر حزب عدالت و توسعه را جا خواهد گذاشت. اردوغان حتی امکان دارد در برابر مرال آکشنر شکست بخورد و تنها در برابر کیلیچدار اوغلو است. در این سناریوی احتمالی اردوغان 5/ 42درصد و دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه 7/ 39درصد به‌دست خواهد آورد.

در یک نظرسنجی دیگر هم که توسط مرکز «نظرسنجی اوراسیا» صورت گرفته است، حدود 75درصد از مردم معتقدند که ترکیه از بحران اقتصادی رنج می‌برد. همچنین اکرم امام‌اوغلو توانسته است در این دور از نظرسنجی حتی از هم‌حزبی خود منصور یاواش فاصله بگیرد و خود را به‌عنوان جدی‌ترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری نشان دهد.

این نظرسنجی بین 23 تا 27 دسامبر و از 2هزار و 460 نفر از 26 استان این کشور صورت گرفته است که شامل مناطق شهری و روستایی است. در این نظرسنجی حدود 75درصد در پاسخ به این سوال که «آیا شما معتقدید که ترکیه دارای بحران اقتصادی است» گزینه «بله» را انتخاب کردند. در این میان 3/ 55درصد از کسانی که در انتخابات ریاست‌جمهوری هم رای داده‌اند، معتقدند که ترکیه از بحران اقتصادی رنج می‌برد؛ اما از همین گروه 7/ 44درصد گزینه «خیر» را انتخاب کرده‌اند. همچنین 8/ 59درصد گفته‌اند که در انتخابات از مردان حمایت می‌کنند و این رقم برای کسانی که پاسخ منفی داده‌اند به 9/ 30درصد می‌رسد. همچنین در پاسخ به این سوال که اگر همین الان انتخابات برگزار شود، به چه حزبی در انتخابات پارلمانی رای خواهید داد: سهم حزب اردوغان، یعنی عدالت و توسعه با اختلاف کمتر از یک‌درصد به 29درصد می‌رسد و پشت سر آن حزب جمهوری خلق ترکیه با 1/ 28درصد در رده دوم می‌ایستد. حزب «ایی» به رهبری مرال آکشنر با 5/ 12درصد سوم، حزب کردها با 5/ 11درصد در رده چهارم و جالب اینکه حزب متحد اردوغان، یعنی حزب ملی‌گرای حرکت ترکیه، با 8/ 6درصد در رده پنجم می‌ایستد.

همچنین در نظرسنجی اوراسیا، انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است و اردوغان در این نظرسنجی هم رقابت را به امام‌اوغلو واگذار می‌کند. در این نظرسنجی شهردار استانبول 7/ 41درصد رای به‌دست خواهد آورد و اردوغان به رقم 1/ 34درصد می‌رسد. اردوغان همچنین در این نظرسنجی به منصور یاواش از حزب رقیب هم می‌بازد. در رقابت بین این دو، یاواش  9/ 40درصد رای به‌دست می‌آورد و اردوغان به رقم 1/ 31درصد می‌رسد.

   داستان یک صعود و یک هبوط

اردوغان زمانی ستاره سپهر سیاسی ترکیه شد که توانست کلید شهرداری استانبول را به دست آورد. وقتی حزب عدالت و توسعه برای نخستین‌بار از زمان حاکمیت خودشان در ترکیه، کلید دو شهرداری مهم را به رقبای خود در آنکارا و استانبول واگذار کردند، برخی ناظران از اکرم امام‌اوغلو، به‌عنوان ستاره آینده‌دار رقابت‌های سیاسی ترکیه یاد کردند. درحالی‌که روند نزولی اردوغان در نظرسنجی‌ها از فوریه آغاز شده بود، اما مهم‌ترین رقیب او در آن زمان، منصور یاواش، شهردار آنکارا بود که توانسته بود از هم‌حزبی خود امام‌اوغلو نیز پیشی بگیرد. اما اکرم امام‌اوغلو که شخصیت مورد توجه فضای اجتماعی ترکیه هم هست، توانست خود را نرم‌نرمک در نظرسنجی‌ها بالا بکشد و حالا خود را مهم‌ترین رقیب اردوغان نشان دهد. البته برخی ناظران می‌گویند اردوغان رقیب مهم‌تری از امام‌اوغلو هم دارد و آن هم «تصمیمات اشتباهش» است که او را به این روز انداخته است. او در حالی در نظرسنجی‌ها عقب افتاده است که دلار در این کشور نعره‌زنان در حال خرد کردن لیر ترکیه است؛ تا جایی که دلار به کانال 19 لیر هم رسید و اخیرا هم اعلام شده است، نرخ تورم در این کشور به 36درصد رسیده که در 19 سال گذشته بی‌سابقه است.

   آغاز سقوط اردوغان از فوریه

ابتدا تصور می‌شد شاید در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری این منصور یاواش باشد که از طرف حزب جمهوری خلق ترکیه به رقابت با اردوغان برود؛ اما در نظرسنجی‌های اخیر بخت با امام‌اوغلو یار بوده است. اما نگاهی به نظرسنجی آکسوی که در اوایل سال 2021 صورت گرفت، می‌تواند نشان دهد اوضاع اردوغان تا چه حد بد شده است. به نوشته روزنامه جمهوریت، نزدیک به حزب جمهوری خلق ترکیه و به نقل از موسسه نظرسنجی آکسوی در ماه فوریه، منصور یاواش، شهردار آنکارا، کسی بوده که اگر انتخابات ریاست‌جمهوری در آن روزها برگزار شده بود، با اختلاف قابل توجهی می‌توانست اردوغان را شکست دهد. او با 5/ 47درصد اردوغان را جا گذاشته بود. بعد از او اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول بود که با 3/ 45درصد توان شکست اردوغان را داشت. وقتی ارقام را می‌نگریم، متوجه می‌شویم که این دو در نظرسنجیها توانسته‌اند از اواخر سال 2020 به آرامی اردوغان را پشت سر بگذارند. در آن نظرسنجی اردوغان در برابر اولی 37درصد آرا را کسب کرد و در برابر شهردار استانبول 3/ 37درصد به‌دست آورد.

در نظرسنجی صورت‌گرفته در فوریه سالی که گذشت مشخص شد که مردم این کشور اعتقاد دارند اوضاع مدام در حال بدتر شدن است. در‌حالی‌که  5/ 61درصد در ماه فوریه گفته‌اند اوضاع بدتر شده است، کسانی بودند که اعتقاد داشتند اوضاع در حال بهتر شدن است و رقمی که شامل حال این عده می‌شود، 5/ 17درصد است. 9/ 77درصد از مردم همچنین در نظرسنجی آکسوی گفتند که اولویت اصلی برای آنها اقتصاد است. این ارقام در شرایطی به‌دست آمده است که هنوز لیر ترکیه تا این حد در برابر دلار ریزش نکرده بود و برابری لیر و دلار در آن تاریخ، 1 به 7 یا 8 بود و دلار در کانال 7 و 8 لیر در حال نوسان بود؛ اما همان‌گونه که سال به جلو رفت، حتی تا کانال 19 لیر هم رسید؛ اما این اواخر به کانال 13 رسیده است، اما همچنان روند صعودی است. این نوسان و بالا رفتن نرخ تورم موجب رویگردانی مردم از فردی شده است که اقتصاد ترکیه را از قعر بالا آورده بود اما حالا به گفته ناظران تصمیمات اشتباهش موجب سقوط سریع اقتصاد ترکیه شده است. برای همین 86 درصد از مردم در این نظرسنجی گفته‌ بودند که باید دولت اردوغان در دوره پاندمی پایان پذیرد.

نتایج این نظرسنجی با حاشیه خطای 2درصد و فاصله اطمینان 95درصد و ازطریق یک پنل موبایلی به‌دست آمده بود و اطلاعات بر اساس تفکیک جنسیتی و آخرین تقسیم‌بندی انتخاباتی پارلمانی این کشور در سال 2018 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیقات، همچون دو نظرسنجی اخیر وضعیت اردوغان در برابر یک رقیب فرضی و به‌صورت رقابت دونفره مورد بررسی قرار گرفته بود. در این نظرسنجی صورت‌گرفته، کسی که توانست بالاترین رقم را نسبت به اردوغان بهدست آورد، شهردار آنکارا بود که رقم 5/ 47درصد را به‌دست آورد. فرد دیگری که توانست رئیس‌جمهوری ترکیه را پشت سر بگذارد، اکرم امام‌اوغلو بود که با رای 3/ 45درصد اردوغان را پشت سر می‌گذارد. در رصد این دو نفر، آنها توانسته‌اند مدام روند صعودی خود را حفظ کنند و حالا امام‌اوغلو، جدی‌ترین رقیب اردوغان است؛ کسی که مدام در شرایط بحرانی همچون سیل‌ها و بحران‌های دیگر شهری، راسا در شهر حاضر می‌شود و دیگر خود را از دوربین‌ها مخفی نمی‌کند. او حالا ستاره این روزهای فضای شبکه‌های اجتماعی ترکیه است؛ فردی جوان و جاه‌طلب که شاید روزهای خوش اردوغان جوان در شهرداری استانبول را در مقایسه با اردوغان از نفس‌افتاده یادآوری کند.