بیماری‌های شایع پوستی در کودکان

د‌کتر ریحانه برکتین - متخصص نوزاد‌ان و کود‌کان

تحریریه زندگی آنلاین : گال یا جرب به دلیل آلودگی به نوع انگل به وجود می‌آید، این انگل اندازه حدود 0.2 تا 0.4 میلی‌متر داشته و با حرکت در لایه‌های پوست روزانه حدود 3 میلی‌متر حرکت کرده، انگل ماده در حین حرکت تخم‌گذاری کرده که حدود 4 تا 5 هفته طول می‌کشد. تخم‌ها بعد از بالغ شدن لارو خود را آزاد می‌کنند. لارو آزاد شده دو تا سه هفته بعد بالغ شده و پس از جفت‌گیری چرخه حیات آن ادامه می‌یابد.

میزان سرایت در بیماری گال بسیار بالا است و انتقال آن در اثر تماس مستقیم پوست به پوست از فرد مبتلا به فرد سالم صورت می‌گیرد، تماس با ذرات آلوده نیز به ندرت ممکن است باعث بیماری شود. در کودکان ریسک انتقال بیماری بیشتر است. دوره نهفته بیماری معمولا 3 هفته قبل از شروع علائم است، خارش معمولا مهم‌ترین علامت بوده و شب‌ها بیشتر است. در معاینه بثورات قرمز رنگ کوچک برجسته به قطر 1 تا 2 میلی‌متر روی پوست دیده می‌شود که بیشتر این محل در روی موج بین انگشتان اطراف ناف، زیر بغل و باسن می‌باشد، این ضایعات گاهی همراه با پوسته‌ریزی می‌باشد. مسیر حرکت پوستی انگل یک علامت مشخصه تشخیص بیماری است، البته در سنین کم ممکن است دیده نشود. کف دست و پا و  صورت معمولا درگیر شده و اگر درمان مناسب صورت نگیرد، ممکن است باعث عفونت نیز بشود. عوارض گال علاوه بر عفونت شامل درماتیت، فولیکولیت، سلولیت و واکنش‌های افزایش حساسیت در سایر نقاط بدن می‌باشد.

بیشتربخوانید:

حمام کردن کودک در زمستان

 تشخیص

در اغلب موارد به صورت بالینی می‌توان گال را تشخیص داد، اما در موارد مشکوک می‌توان با استفاده از نمونه پوستی و تراشیدن آن در زیر میکروسکوپ نمونه انگل، تخم و یا مدفوع آن را مشاهده کرد.

 درمان

برای درمان گال از کرم‌های موضعی مناسب استفاده می‌گردد که لایه نازکی از این کرم باید از گردن تا انگشتان پا مالیده شود، در شیرخواران به دلیل ابتلای گسترده دارو باید از پوست سر به پایین مورد استفاده قرار گیرد، به منظور تاثیر مناسب دارو باید دقت کرد لای انگشتان، زیر ناخن‌ها، کشاله‌ران و چین‌های بدن به خوبی با استفاده از دارو پوشیده شود. این کرم باید به مدت 8 الی 12 ساعت در طی مدت شب بر روی پوست باقی بماند و صبح روز بعد با آب گرم شسته شود. لباس‌ها، حوله‌ها و ملافه‌ها نیز باید با آب داغ شسته شود، در صورتی که شستشوی آنها امکان‌پذیر نباشد، می‌توان آنها را به مدت یک هفته در یک کیسه پلاستیکی به صورت در بسته نگه داشت‌. به منظور تکمیل درمان باید یک هفته بعد مراحل فوق تکرار شود، البته خارش و بثورات پوستی ممکن است برای چند روز تا چند هفته بعد از درمان باقی بماند که الزاما نشانه عدم درمان می‌باشد، لازم به ذکر است در تمام اعضای خانواده حتی اگر علامتی نداشته باشند باید درمان صورت بگیرد.

بیشتربخوانید:

ویتامین ها و مواد معدنی موثر بر زیبایی کودک

زگیل‌ها

زگیل یا وارت در واقع نوعی تومور پوستی است که به علت ابتلا به نوعی ویروس به وجود می‌آید. زگیل در دوران کودکی شایع بوده و 5 تا 10 درصد کودکان زیر 10 سال به آن مبتلا می‌شوند، این بیماری از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا همچنین تماس با ضایعات قبلی و یا به وسیله تماس با ذرات آلوده منتقل می‌شود، البته ممکن است گاهی چند ماه قبل از بروز علائم ویروس وارد بدن شده باشد. شایع ترین شکل زگیل برجستگی‌های روی سطح پوست، زبر و نا منظم و با حدود مشخص است که به رنگ پوست و یا کمی کمرنگ‌تر از پوست می‌باشد، شایع‌ترین مکان بروز این نوع زگیل‌ها در سطح پشتی دست اطراف ناخن‌ها، صورت، آرنج و یا زانوها می‌باشد. انواع دیگر زگیل زگیل‌هایی است که در کف دست یا پا در محل‌هایی که به آنها فشار وارد شود دیده می‌شود. همچنین زگیل‌های ناحیه تناسلی، ناحیه مقعد و یا داخل حنجره به صورت نادر در کودکان دیده می‌شود.

 تشخیص

 تشخیص زگیل نیز بر اساس شرح حال و معاینه کودک صورت می‌گیرد، البته در صورت انجام آزمایش و یا نمونه‌گیری نیز می‌توان آن را تایید نمود.

 درمان

معمولا بعد از گذشت 6 ماه حدود یک سوم زگیل‌ها و بعد از گذشت دو سال بیش از نیمی از آنها به طور خود به خود از بین می‌رود، به طور کلی اگر زگیل دردناک نباشد، محل آنها مشکل‌ساز نباشد و از نظر ظاهری چندان نازیبا نباشد نیاز به درمان ندارد، گرچه ممکن است در طول زمان بر تعداد آنها اضافه شود، بنابراین در کودکان سنین کم معمولا درمان صورت نمی‌گیرد.  برای درمان انواع روش‌های درمانی مثل جراحی، استفاده از مواد شیمیایی و داروهای موضعی پیشنهاد شده است.

 بیشتر بخوانید:

با تغذیه مناسب به جنگ اگزما بروید!

مولوسکوم

مولوسکوم به دلیل ابتلا به نوعی ویروس به وجود می‌آید، اما برخلاف ویروس تبخال به صورت نهفته در بدن باقی نمی‌ماند. مولوسکوم در کودکان سالم سنین قبل از مدرسه و یا در کودکان مبتلا به ضعف ایمنی شایع‌تر دیده می‌شود. مولوسکوم در اثر تماس مستقیم با فرد یا ذرات آلوده به وجود می‌آید و همچنین خود کودک می‌تواند آن را به سایر نقاط بدن خود منتقل کند.  دوره نهفته بیماری حدود 6 هفته است، اما گاهی تا 6 ماه نیز ممکن است طول بکشد. ضایعات مولوسکوم دانه‌های برجسته کوچک، با قطر 1 تا 4 میلی‌متر بوده که به صورت مجزا همرنگ پوست دیده می‌شود، این ضایعات معمولا یک فرورفتگی داشته که با فشار دادن آن موادی شبیه پنیر از مولوسکوم خارج می‌گردد.

گرچه ضایعات مولوسکوم در هر جایی از بدن دیده می‌شود، اما روی صورت، گردن، زیر بغل و کشاله‌های ران شایع‌تر است، هرچه کودک دچار ضعف ایمنی بیشتری باشد تعداد ضایعات بیشتر بوده و اندازه آنها بزرگ‌تراست.

تشخیص

تشخیص این بیماری نیز بالینی نیست، اما در صورت لزوم می‌توان از بررسی میکروسکوپی مواد به دست آمده از قسمت مرکزی ضایعات استفاده کرد.

درمان

بیشتر ضایعات معمولا بعد از گذشت 6 تا 8 ماه و البته گاهی چند سال خود به خود برطرف می‌شوند، اما بایستی توجه نمود که بهداشت لباس، حوله و سایر وسایل شخصی را رعایت کرد. در صورت تصمیم به درمان در کودکان سن کم از کورتاژ ضایعات استفاده می‌گردد، درمان‌های موضعی دارویی نیز پیشنهاد کرده است که برای کودکان قابل استفاده است.