نکات کلیدی پیرامون لوزه‌های کودک

دکتر پریسا امیدیان : متخصص گوش، حلق و بینی  ؛ مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران

تحریریه زندگی آنلاین :  بزرگی لوزه‌های دهانی (کامی) در کودکان

‎لوزه‌های دهانی (کامی) دو غده کوچک در دو طرف گلو و در قسمت انتهای دهان (محل اتصال حلق به دهان) قرار گرفته‌اند و جزئی از سیستم ایمنی محسوب می‌شوند. گاهی خود لوزه‏های دهانی تبدیل به محلی برای ایجاد عفونت‌های حاد و مزمن می‏شوند و از نظر سایز بزرگ می‌شوند. علائم بزرگی لوزه‌های دهانی (کامی) در کودکان شامل:

 کاهش اشتها و وزن‌گیری نامناسب کودک

 تنفس دهانی

 خر خر کردن هنگام خواب

 بوی بد دهان

 عفونت و گلودرد مداوم (که نیاز به درمان آنتی بیوتیکی پیدا می‌کنند)

 تشخیص بزرگی لوزه‌های دهانی (کامی) با معاینه گلو امکان‌پذیر است.

با افزایش سن در اکثر موارد لوزه‌ها به سمت کوچک‌تر شدن می‌روند. تصمیم برای درمان بزرگی لوزه زمانی است که با تنفس، غذا خوردن و خوابیدن تداخل پیدا می‌کند. به عبارتی لوزه بزرگ بدون علامت در کودکان نیازی به درمان ندارد.

 بیشتر بخوانید:

از بین بردن بوی بد دهان در عرض 5 دقیقه!

  عمل برداشتن لوزه‌های دهانی

عمل جراحی برداشتن لوزه، عملی موثر برای درمان است که طی آن جراح از داخل دهان و بدون برش بر سطح پوست لوزه‌ها را خارج می‌کند.

  لوزه سوم (لوزه حلقی)

لوزه سوم (لوزه حلقی) هم مانند لوزه‌های کامی بافت لنفاوی است، اما در پشت حفره بینی قرار گرفته است. این لوزه تا سن 6-7 سالگی بزرگ می‌شود و با نزدیک شدن به سن بلوغ خود به خود کوچک می‌شود، به طوری که در بزرگسالی بیشتر افراد دیگر آدنوئید یا لوزه سوم نداشته و لوزه سوم کاملا از بین رفته است. لوزه سوم در سال‌های ابتدایی تولد کودک نقش بسیار مؤثری در محافظت از کودک در برابر عفونت‌ها خواهد داشت، اما گاهی لوزه سوم به دلیل عفونت یا آلرژی بزرگ و متورم شده و سبب بروز مشکلاتی مانند عفونت‌های مکرر گوش، مشکلات تنفسی و تغییر چهره کودک به دلیل تنفس دهانی می‌شود.

  علائم لوزه سوم (حلقی) بزرگ

 مشکلات تنفسی و نفس کشیدن با دهان باز (چون لوزه سوم پشت بینی قرار گرفته است در صورت بزرگ شدن سبب گرفتگی بینی و تنفس دهانی می‌گردد).

 صحبت کردن تو دماغی کودک

 خشکی دهان و ترک ترک شدن لب‌ها (به علت مشکلات تنفسی)

 آبریزش از بینی

 عفونت مکرر گوش در کودک

 بوی بد دهان

 خوابیدن با دهان باز، خر خر و اختلالات خواب

 بیشتربخوانید:

تغذیه بعد از جراحی لوزه در کودک

  تشخیص لوزه سوم (حلقی) بزرگ

لوزه سوم (حلقی) به دلیل محل قرارگیری در معاینه ساده ته گلو دیده نمی‌شود. تشخیص لوزه سوم بزرگ توسط پزشک با گرفتن شرح‌حال دقیق، انجام معاینه فیزیکی و گاهی اوقات انجام عکس ساده گردن تایید می‌شود. 

  درمان لوزه سوم بزرگ

در صورتی که تورم و بزرگی لوزه سوم علت باکتریال داشته باشد، پزشک درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب برای کودک شروع می‌کند. اسپری بینی (که معمولا استروئید است) هم ممکن است برای کمک به کاهش تورم لوزه سوم تجویز شود. گاهی اوقات و در بعضی موارد نیز ممکن است پزشک عمل برداشتن لوزه سوم (آدنوئیدکتومی) را پیشنهاد کند. عمل جراحی معمولا ساده و بدون عارضه است و به تنهایی یا همزمان با برداشتن لوزه‌های دهانی انجام می‌شود.

  سنگ لوزه

روی لوزه‌ها حفره‌هایی وجود دارد که در برخی از افراد این حفره‌ها عمیق هستند. همین مسئله باعث می‌شود که سنگ لوزه در این افراد به وجود آید. سنگ لوزه تجمعی از باکتری‌ها، سلول‌های مرده و مواد غذایی است که در حفرات لوزه گیر افتاده‌اند و به هم چسبیده‌اند. سنگ‌های لوزه به صورت مواد سفید رنگ بدبو داخل حفره‌های لوزه هستند و گاهی از دهان خارج می‌شوند. حفرات موجود در لوزه ربطی به سایز و اندازه خود لوزه ندارند، یعنی گاهی اوقات لوزه کوچک است، اما پرحفره و با حفره‌های عمیق است.

  علائم سنگ لوزه

 بوی بد دهان

 گلودرد

 سرفه

 مواد سفید رنگ روی لوزه (که گاهی از دهان خارج می‌شوند).

 درد گوش

 سختی در بلع

برای کاهش علائم، قرقره کردن آب نمک، استفاده از دهان شویه و مسواک زدن مفید می‌باشد، اما درمان قطعی، جراحی خارج کردن لوزه‌ها می‌باشد.