ملیحه احمدبیگی : طراح و مبتکر طب دکوراسیون
تحریریه زندگی آنلاین : طراحی صحنه یعنی فضاسازی برای یک نمایش که فضای فیزیکی به کمک خط، سطح، حجم و فضای احساسی به وسیله نور و رنگ روی صحنه ایجاد میشود، درواقع فضای فیزیکی به کمک نور و رنگ القا شده و در نهایت با لباس، گریم، لوازم صحنه و موسیقی کامل میشود.
فراتر از معنا
این هنر آنقدر گسترده است که نمیتوان آن را در یک جمله علمیتوصیف کرد، زیرا هنگام طراحی و اجرای دکور چندین هنر دیگر باید دست به دست هم دهند تا بشود اثر چشمگیری را بوجود آورد. نمیتوان گفت، همین که طراح دست به کار شود، کار تمام است.
هر شئ و اجزایی از دکور و نیز هر فردی که قرار است وارد صحنه اجرا گردد همگی باید با دقت طراحی و راجب تک تک آنها فکر شود از قبیل: نور و صدا، متصدیان نور و صدا، دکور، سازندگان دکور، گریم افراد حاضر در صحنه، گریمورها، طراحی لباس، دوزندگان لباس، مدیریت صحنه، کارگردان هنری و جزئیات دیگری که از اسرار طراح صحنه شمرده میشود.
تمامیاین موارد تنها قبل از اجرا میباشد دشواری این امر زمانی پدیدار میگردد که قرار است در عمل با هم هماهنگ گردند و همکاری مناسبی در به پایان رساندن اجرای دکور و نمایش داشته باشند. تلاش کردم تا گوشه چشمیاز این حرفه را آنهم به صورت بسیار خلاصه و تیتر وار بیان کنم اما باور کنید که این توصیفها برای تشریح وظایف طراح صحنه بسیار کم و ناچیز است.
بیشتربخوانید:
تحقیق و مطالعه نیازهای اولیه طراح است
اگر بخواهیم در این حرفه، حرفهای باشیم و طراحیهای خاص و دلپذیری را بوجود آوریم علاوه بر ذوق و شوق هنری باید مطالعه و اطلاعات علمیرا در این زمینه فراموش نکنیم، زیرا برای هماهنگ ساختن تمامیمواردی که پیش از این عنوان کردم باید تا حدودی بر آنها مسلط بود، اگر آشنایی کاملی از مسئولیتها داشته باشیم که چه بهتر وگرنه باید حداقل اطلاعاتی از آنها را قبل از شروع کار، به دست بیاوریم همانند، اطلاعات جامعی از معماری، نقاشی، پرسپکتیو، نقشه کشی، نور، رنگ، موسیقی، هنرفیلم، سینما و همچنین مطالعه در مورد تاریخ هنر، تاریخ تحولات طراحی صحنه، تاریخچه لباس، تاریخ تحولات اجتمایی، سبک شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، روانشناسی و غیره داشته باشیم، بدین صورت با اندیشهای قوی و ذهنی روشن طراحی میکنیم.
تحولات طراحی صحنه از باستان تا به امروز
شاید تصور کنید که آمفی تئاترها و تمامیسالن های بزرگ مخصوص جشنها و کنسرتها از ابتدا به همین صورت بوده است در حالی که معماری اینگونه مکانها سالیان سال به طول انجامید تا به شکل امروزی دربیایند، از استیج گرفته تا تئاترون همگی دستخوش تغییراتی عظیم و محسوس بودهاند. گاهی این تغییرات براساس زندگی مجلل و رفاه فراوان اشراف زادگان و فقر مردم بود و گاهی هم بدلیل تغییرات سیاسی، مذهبی و دینی انجام میگرفت.
تحول هنری هر عرصه دگرگونیهای فراوانی برای صحنه بوجود میآورد، در دورهای با کمترین تجهیزات سعی میشد بهترین نمایشها را ارائه دهند و در دورهای دیگر با تفکر و نبوغ علمی، هنری بهترین لوازم مکانیکی و نورپردازی را میساختند، از طرفی با هنر نقاشی و پرسپکتیو قاب صحنه را آنچنان خردمندانه به تصویر میکشیدند که چشمها خیره و حیرتزده میشدند.
بیشتربخوانید:
تاترون مرکزیت اساسی طراحی صحنه
سلسه مراتب مطالعات و اطلاعات در حرفه طراحی صحنه بسیار حائز اهمیت است ولی مهمتر از آن بله، مهمتر از آن تماشاگران هستند که متأسفانه در اکثر اوقات به دست فراموشی سپرده میشوند و یادمان میرود که تمامیاین تلاشها و کوششها و نیز حساسیت در نوع طراحی صحنهها فقط برای به نمایش گذاشتن هنر طراحی صحنه و خوانندگی نیست بلکه قرار است لحظاتی شیرین و دلپذیری را برای تماشاگران بوجود بیاوریم.
آرامش دیداری، شنوایی و دمایی برای تماشاگران سبب میگردد علاوه بر تماشای دلپذیر کنسرت و یا تئاتر از جایگاه خود در تئاترون نیز لذت ببرند و به این بیاندیشند که احترام و منزلتشان حفظ و مغتنم شمرده شده است. برای آنکه متوجه شویم جایگاه کشور ما ایران در هنر طراحی صحنه، در چه مرتبهای قرار دارد نیازمند تجسس بیشتر است.
حال این سؤال برایمان پیش میآید که آیا هنر طراحی صحنه در ایران به جایگاه مناسبی رسیده است؟! چنانچه پاسخ مثبت باشد باعث خرسندی است و نیازمند تلاش بیشتر برای حفظ و ارتقاع این مقام میباشد و ...
اگر هم پاسخ منفیست بدون هیچ اتلاف وقتی وظیفه داریم آنرا شکوفا و احیا نماییم آنچنان که تحسین همگان را برانیم.