با وجود امیدواری فعالان تجاری جهان به بازگشت تعاملات حضوری، قوانین و سیاستهای مسافرتی در حال تغییر همچنان بزرگترین چالشها تا به امروز هستند و صنعت گردشگری و سفر را بار دیگر مختل کرده است. علاوه بر اعمال محدودیتهای سفر از کشورهای فهرست قرمز همچون آفریقای جنوبی، سفر به سایر کشورها هم با ممنوعیت و محدودیت مواجه شده است. با وجود اینکه انتظار میرفت سفرها در سال جدید حتی تا 3 برابر افزایش یابد، اما اُمیکرون وضعیت را تغییر داد. بسیاری از متخصصان معتقدند که واکسن به تنهایی برای ایمن بودن در برابرکرونا کافی نیست و باید همچنان دیگر پروتکلهای بهداشتی همچون استفاده از ماسک و فاصلهگذاری اجتماعی و جلوگیری از تجمعات رعایت شوند. محدودیتهای سفر تاثیر منفی گستردهای بر فعالیتهای این بخش خواهد گذاشت. در واقع اگرچه محدودیتهای سفر در کاهش شیوع کرونا نقش دارد اما بار سنگینی بر زندگی و معیشت مردم وارد میکند. پس از آنکه کریسمس سال گذشته به شدت محدود شد، بسیاری از سفرهای تعطیلات کریسمس نیز به دلیل شیوع اُمیکرون لغو شد و مانع از دیدارهای خانوادگی برای دومین سال پی در پی شد. در ایالاتمتحده، خطوط هوایی دلتا، یونایتد، جت بلو ایرویز و امریکن ایرلاینز در روز کریسمس بیش از 750 پرواز خود را لغو کردند. البته 4 عامل مشکلات آب و هوایی، کمبود کارکنان، شیوع ویروس نوع جدید و قرنطینه 10 روزه مسافران بر لغو گسترده سفرها تاثیرگذار بود. سفرهای تجاری و کاری نیز کاهش یافت و بسیاری از کنفرانسها و کنوانسیونهای بینالمللی برنامههای خود را به تابستان موکول کردند یا به صورت مجازی از پلتفرمها برگزار کردند. این امر میتواند منجر به کاهش سفرهای کاری در آینده شود. کشورهای جهان پس از انتشار اُمیکرون مجددا ممنوعیتهای سفر و الزامات آزمایشی جدید را اعمال کردند. این در حالی است که در زمستان آژانسهای مسافرتی تمام پکیجهای خود را برای فوریه فروخته بودند. البته احتمال دارد سفرها پس از کریسمس آسانتر شود و شاید تنها سفرها در ژانویه از دست رفته باشد. با این حال قوانین جدید محدودیتها را تا مارس ادامه خواهند داد. در حال حاضر اهمیت بیمه مسافرتی بسیار مورد تاکید است اما نقضهایی که وجود دارد محافظت کاملی برای مسافران ایجاد نمیکند. بزرگترین مانع سفرها، خود بیماری همهگیر نیست، بلکه تغییرات غیرقابل پیشبینی در قوانین سفر و دردسرهای ناشی از آن است. در این میان برخی از کشورها همچون مکزیک و مصر با بازگذاشتن کامل مرزهای خود برای جشنهای متعدد در سال 2022 با استقبال چشمگیری مواجه شدهاند. نکته بسیار مهمی که برای سفرهای تعطیلات کریسمس امسال در مقایسه با سال 2021 وجود دارد، اینکه باتوجه به افزایش واکیسناسیون و آگاهیها از نحوه مقابله با ویروس و همچنین خفیف شدن قدرت ویروس، سفر برای واکسینه شدهها در بسیاری از کشورها امکانپذیر است و این افراد تنها با ارائه تست منفی خود امکان سفر حتی به دیگر کشورها نیز دارند. اما با این حال حجم قابلتوجهی از سفرها پس از شیوع اُمیکرون لغو شدند. بر اساس اعلام آژانس ملی گردشگری بریتانیا، رزرو پروازها از آمریکا پس از انتشار اُمیکرون در مقایسه با دو هفته قبلتر 33درصد کاهش یافت. تعداد رزروهای انجام شده بین 5 تا 29 دسامبر، حدود 63درصد نسبت به هفتههای مشابه در سال 2019 کاهش یافته است. بسیاری از مسافران مقاصدی غیر از لندن را برای سفرها برگزیدند و کشورهایی همچون ایتالیا، مکزیک یا سواحل هاوایی را برای گذران تعطیلات کریسمس به جای انگلیس انتخاب کردند.
سفرهای کریسمس در آمریکا
در حالی کهمیلیونها نفر خود را برای سفرهای کریسمس آماده کرده بودند ظهور موج جدید اُمیکرون در جهان بسیاری از برنامهها را زیرسوال برد و منجر به لغو بیشتر سفرها شد. صفهای طولانی برای آزمایش و ترس از نوع جدید ویروس کرونا، برنامههای سفر تعطیلات را برای دومین سال تضعیف کرده است و این امر برنامه تعطیلات دومین کریسمس آمریکاییها را به هم ریخت. زیرا با افزایش ویروس اُمیکرون برخی از مردم مجبور به لغو سفرها شدند. البته باتوجه به نگرانیهای موجود، اکثر آمریکاییهای واکسینه شده برنامههایشان را دنبال کردند و اگر لغوی بوده بر اساس اعمال محدودیتهای کشورها و دولتها برای سفرها بوده است. البته لغو سفرهای هوایی و دریایی منجر به افزایش سفرهای جادهای شد و این امر بر رونق گردشگری داخلی افزود و در مقایسه با سال 2020 افزایش 34درصدی داشته است. درآمریکا انتظار میرفت در تعطیلات کریسمس روزانه 2میلیون نفر یعنی حدود 80درصد از سطح 2019 از فرودگاههای این کشور عبور کنند، زیرا در عید شکرگزاری فرودگاههای آمریکا شاهد حضور بیسابقه مسافران بود که تقریبا به سطح پیش از همهگیری رسیده بود. اما با توجه به طولانی شدن صف آزمایشهای کرونا به دلیل افزایش تعداد موارد ابتلا به اُمیکرون و اعمال قوانین آزمایشی، سفر به مقاصد سنتی کریسمس بسیار کمتر بوده است. در آمریکا اگرچه تحولات آب و هوایی در لغو پروازها تاثیرگذار بوده، اما عمده دلیل لغو سفرها که روزانه به 6هزار پرواز میرسید شیوع ویروس نوع جدید است که منجر به نگرانی افراد شده است. در تعطیلات کریسمس عمده مقصد سفرها برای دیدار اقوام و دوستان و حضور در جشنهای کریسمس است. از این رو، این امر بر نگرانی افراد افزوده و لغو سفرها را گزینه امنی برای جلوگیری از شیوع اُمیکرون دانستند. البته برخی افراد برای سلامت خانوادههایشان تصمیم به برگزاری جشن کریسمس به صورت مجازی از طریق برنامه زوم گرفتند.
سفرهای کریسمس در بریتانیا
در بریتانیا نیز با افزایش دو تا سه برابری سرعت ابتلا، تاثیر آن بر صنعت گردشگری فوری بود و حتی رستورانها حجم بالایی از لغو را گزارش دادند. در بریتانیا به دلیل بالا رفتن هزینههای سفر طی دو سال گذشته، افراد سفرهای خارجی را بر سفرهای داخلی ترجیح میدهند. از این رو انگلیسیها در این دو سال حجم بیشتری از سفرهای بینالمللی را به خود اختصاص دادهاند. اما با شیوع کرونای اُمیکرون و افزایش 4 تا 5 برابری انتقال آن در انگلیس، بسیاری از کشورها از ورود شهروندان انگلیسی جلوگیری کردند و محدودیتهای سفر برای انگلیسیها را بازگرداندند. این امر منجر به لغو یا به تعویق افتادن سفر انگلیسیها به دیگر کشورها در تعطیلات کریسمس شده است. اما شرایط برای سفرهای داخلی البته برای واکسینه شدهها فراهم بود و امکان گردشگری داخلی برایشان وجود دارد. انگلیس در ماههای آخر 2021، تمامی کشورها را از لیست فهرست قرمز سفر حذف کرده بود و دیگر نیازی به قرنطینه اجباری 10 روزه در هتلها با هزینه بیش از 3هزار دلاری برای فرد نبود. اما شیوع اُمیکرون مجددا کشورهایی را در لیست قرمز سفر قرار داد و همین امر عاملی بر لغو گسترده مسافران خارجی به این کشور بوده است.
سفرهای اسپانیا در سال جدید
اسپانیا، دومین کشور گردشگرپذیر جهان، پس از رکود بیسابقه توریسم در این کشور در سال 2020، با بازگشایی مرزها و برداشتن محدودیتهای سفر با رشد چشمگیری همراه شد و در نوامبر 2021 حدود 633درصد نسبت به سال 2020 افزایش داشته و به 5/ 3میلیون نفر رسیده است. از همین رو این کشور خود را برای بازگردانده شدن به سطح پیش از کرونا آماده کرده است.
اگرچه شیوع اُمیکرون منجر به لغو بسیاری از سفرها و اعمال محدودیتهایی همچون ارائه تست منفی و حتی قرنطینه برای برخی از کشورها شده، اما با این حال مسافران واکسینه شده امکان سفر به این کشور را داشتند. از این رو در مقایسه با کریسمس سال گذشته، توریسم اسپانیا با رشد چشمگیری مواجه شده است. باتوجه به واکسینه شدن 90درصد از جمعیت این کشور و بالا رفتن سطح ایمنی، انتظار میرود در سال 2022 حدود 11میلیون نفر گردشگر به این کشور سفر کنند که این به معنای بازیابی 66درصدی گردشگران است.
فرانسه در تعطیلات کریسمس
فرانسه که با پذیرش 90میلیون گردشگر خارجی پربازدیدترین کشور جهان پیش از کرونا بود و 8درصد تولید ناخالص داخلی آن به صنعت توریسم اختصاص داشت پس از همهگیری دو سوم گردشگران خود را از دست داد و درآمدهای آن 41درصد کاهش داشته است. اگرچه فرانسه در چشمانداز خود در سال 2022 تا 35درصد رشد سفر را پیشبینی کرده بود اما شیوع اُمیکرون بسیاری از برآوردها را تغییر داد و سفرهای کریسمس با محدودیتهای شدیدی مواجه شد. البته سفرهای داخلی در این مدت رشد چشمگیری داشته اما برای دستیابی به بهبودی کامل برای نجات اقتصاد ومیلیونها شغل، بازگشت مسافران خارجی تاثیرگذار خواهد بود. البته در کنار اعمال محدودیتها دولت فرانسه به افراد واکسینه شده با رعایت قوانین خاص ایمنی امکان سفر به فرانسه را داد.
ایتالیا در کریسمس
در ایتالیا نیز که سفرها از تابستان 2021 با رشد چشمگیری همراه بوده و رزروها برای تعطیلات سال جدید تا مارس 2022 بسیار افزایش یافته بود، شیوع اُمیکرون منجر به لغو تعداد زیادی از پروازها در تعطیلات آخر هفته کریسمس در ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی شد. بر اساس اعلام انجمن تجاری ایتالیا، امسال 60میلیون گردشگر و مجموعا 120میلیون اقامت شبانه در مقایسه با پیش از کرونا کاهش یافته است و از 25میلیون سفر برنامهریزی شده توسط شهروندان ایتالیایی، در مجموع 5میلیون سفر لغو شد و 3/ 5میلیون نفر به سفرهای کوتاه رفتند. ایتالیا با شیوع اُمیکرون تا 31 ژانویه تمامی رستورانها و مراکز تفریحی شبانه را تعطیل کرده است. البته گردشگری ایتالیا از ماههای جولای و آگوست 2021 به اوج خود رسیده است و همچنان ادامه دارد. زیرا افراد واکسینه شده امکان سفر آزادانهتری دارند. اما برای سفر به ایتالیا حتی پس از ورود ارائه تست منفی کرونا الزامی است و این وضعیت اضطراری تا 31 مارس برقرار است. بیشترین محدودیتها برای سفر به ونیز اعمال شده تا از سفرهای یکروزه جلوگیری کنند.