تضعیف اعتبار مکرون

حتی قبل از فرود هواپیمای مکرون در کی‌‌یف، پایتخت اوکراین دیمیتری اس.پسکوف، سخنگوی کرملین گزارش‌ها را مبنی بر اینکه دو رئیس‌‌جمهور به توافقی برای کاهش تنش دست یافته‌‌اند، رد کرد و نشان داد این ایالات متحده است که باید برای چنین مذاکره‌‌ای پا پیش بگذارد نه فرانسه. پسکوف گفت: «در شرایط کنونی، مسکو و پاریس نتوانستند توافقی انجام دهند. فرانسه یک کشور اروپایی است و عضو ناتو اما فرانسه رهبری ناتو را بر عهده ندارد.» او همچنین با گزارش‌های خبری به نقل از مقامات فرانسوی مخالفت کرد که گفته شد مکرون تعهدی از مسکو گرفته است که نیروهایش پس از مانور نظامی در بلاروس آن نقطه را ترک کنند یا روسیه دیگر هیچ مانور نظامی جدیدی در مرز با اوکراین انجام نخواهد داد. پسکوف گفت که استقرار در بلاروس همیشه موقتی بوده است؛ اما روسیه هیچ قولی درباره زمان پایان آن نداده است.

وی از اظهارنظر درباره این گزارش درباره مانورهای جدید خودداری کرد؛ اما روسیه روز سه‌‌شنبه گفت که عناصر نیروی دریایی این کشور به آب‌های دریای سیاه در نزدیکی اوکراین اعزام شده‌‌اند. پوتین و مکرون دوشنبه شب‌یک نشست 5ساعته و رودررو در کرملین برگزار کردند و سپس یک کنفرانس خبری مشترک انجام دادند که از نیمه‌‌شب گذشته بود. سخنان پوتین بین گفتار تهدیدآمیز و گفتار خوش‌‌بینانه معلق بود و نظرات خود را اندازه کافی درباره اوکراین مبهم باقی گذاشت تا بازی حدس زدن درباره آینده اوکراین، همچنان از سوی جهانیان ادامه داشته باشد. او درباره مکرون گفت: «تعدادی از ایده‌ها یا پیشنهادهای او برای ایجاد پایه‌‌ای برای گام‌‌های بعدی ما کاملا مهم است.» اما او همچنین درباره جنگ با ناتو در صورت پیوستن اوکراین به این ائتلاف هشدار داد و تهاجم را رد نکرد؛ اگرچه کرملین تاکید کرده است که در حال حاضر هیچ برنامه‌‌ای برای آن ندارد. مکرون روز سه‌‌شنبه در کیف در دیدار با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین گفت: «شما نباید تنشی را که در اطراف ما وجود دارد و ماهیت بی‌‌سابقه آن،که زندگی ما را احاطه کرده است، دست کم بگیرید. من معتقد نیستم که این بحران به لطف چند ساعت بحث حل شود.» مکرون تاکید کرد که پرداختن به نگرانی‌‌های روسیه درباره ناتو و حضور آن در شرق اروپا تنها نیمی از رویکرد دیپلماتیکی است که دنبال می‌‌کند. دیگری داستان جدایی دو استان شرقی اوکراین است که خواهان پیوستن به روسیه هستند و خواستار تعهدی همچون فرمت نرماندی است.

در این راستا پسکوف گفت که پوتین آماده ادامه مذاکره بر سر خواسته‌های امنیتی روسیه در اروپای شرقی است؛ ولی تاکید کرد که رئیس‌‌جمهوری روسیه، در جدی بودن همتایان غربی‌‌اش برای در نظر گرفتن نگرانی‌‌های روسیه تردید دارد و ایالات متحده و ناتو به‌‌صراحت درخواست‌‌های روسیه برای توقف گسترش این بلوک به بخش‌هایی از اروپای شرقی که مسکو بخشی از حوزه نفوذ خود می‌‌داند، رد کرده‌‌اند.

انتظار می‌‌رود که مذاکره‌‌کنندگان فرانسه، آلمان، اوکراین و روسیه این هفته دوباره در برلین ملاقات کنند تا به گفت‌وگو بر سر اختلافات پیرامون شرایط آتش‌‌بس در سال 2015 ادامه دهند. زلنسکی گفت که نشست آتی برلین را مثبت ارزیابی می‌‌کند، اگرچه هنوز نشانه‌‌ای از تمایل روسیه برای پایان دادن به اشغال کریمه، شبه‌‌جزیره‌ای که روسیه در تهاجم سال2014 آن را تصرف کرد یا نیروهای روسی را از شرق اوکراین در منطقه معروف به دونباس خارج کند، نمی‌‌بیند. اوکراین می‌‌گوید که خروج روسیه پیش‌نیاز هر توافقی است. در این‌‌باره دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، روز سه‌‌شنبه گفت که دولت هرگونه معامله بر سر حاکمیت بکپارچه این کشور برای رسیدن به توافق را خط قرمز می‌‌داند و آن را رد خواهد کرد. مکرون هم در کنفرانس خبری مشترک با زلنسکی گفت: «این عزم مشترک تنها راهی است که به ما اجازه می‌‌دهد صلح ایجاد کنیم؛ تنها راه ایجاد یک راه‌‌حل سیاسی عملی.» مکرون با ستایش از زلنسکی به‌خاطر صبوری که او و مردم اوکراین نشان می‌‌دهند، گفت: «در مقابل فشار نظامی که بر مرزهای شما و کشورتان وارد می‌‌شود، آرامش شما بسیار ضروری است.» وی گفت: «ما نمی‌‌توانیم این بحران را در چند ساعت گفت‌وگو حل کنیم. این به روزها و هفته‌ها و ماه‌ها گفت‌وگو احتیاج دارد تا به ما امکان پیشرفت دهد.» زلنسکی به نوبه خود تصریح کرد که نسبت به هرگونه تضمینی که ممکن است مکرون از پوتین دریافت کرده باشد، تردید دارد. رهبر اوکراین گفت: «من واقعا به کلمات اعتماد ندارم، معتقدم که هر سیاستمداری می‌تواند با برداشتن گام‌‌های مشخص، شفافیت به خرج دهد.» زلنسکی گفت امیدوار است نشست مقامات عالی‌‌رتبه روز پنج‌شنبه در برلین راه را برای نشستی با سران اوکراین، روسیه، فرانسه و آلمان - به اصطلاح فرمت نرماندی - با هدف احیای طرح متوقف‌شده صلح برای کی‌‌یف، در درگیری با جدایی‌‌طلبان مورد حمایت مسکو هموار کند. مذاکرات فرمت نرماندی بین روسیه و اوکراین با میانجی‌گری فرانسه و آلمان در سال 2015 انجام شد و به پایان دادن به خصومت‌‌های گسترده در شرق اوکراین کمک کرد؛ اما از آن زمان تاکنون درگیری‌‌ها به شکل پراکنده ادامه دارد.

داستان اوکراین چه زمان تمام می‌‌شود؟

ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه به‌طور فزاینده‌‌ای‌‌ تمرکز خود را بر میراثش متمرکز کرده است. به‌‌دنبال دور کردن غرب از کشور همسایه خود است. حتی اگر او دستور تهاجم در این زمستان را ندهد، به صراحت اعلام کرده است که با تهدید زور، فشار، به راه خود ادامه خواهد داد تا به نتیجه مطلوبش برسد. اما رهبران اوکراین تاکنون از مصالحه با شرایطی که پوتین مدنظرش است، امتناع کرده‌‌اند و غرب تقاضای کرملین برای حوزه نفوذ روسیه در اروپای شرقی را اقدامی غیرمشروع می‌‌داند. این رویه باعث می‌‌شود که بهترین سناریو که همان روش دیپلماتیک است به یک رویه خطرناک، دشوار و فرساینده تبدیل شود که منابع و توجه غربی‌‌ها را برای چندین ماه معطوف به خود کند.

 امانوئل مکرون، رئیس‌‌جمهوری فرانسه که روزهای دوشنبه و سه‌‌شنبه از مسکو به کی‌‌یف و سپس به برلین سفر کرد، روزهای آینده را در تلاش غرب برای جلوگیری از جنگ بسیار مهم توصیف کرد. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در اظهارات خود، تاکید کرد که روسیه درصورت حمله به اوکراین، متحمل «عواقب سنگینی» خواهد شد. پوتین با قولی مبنی بر ادامه گفت‌وگو به این سخنان واکنش نشان داده است. تحلیلگران می‌‌گویند تعداد نیروهایی که هم‌‌اکنون در اطراف اوکراین هستند، به‌‌قدری گسترده‌‌اند که ممکن است پوتین در هفته‌های آینده تصمیم بگیرد که به اوکراین حمله کند یا دستور به عقب‌‌نشینی دهد. اما حتی اگر عقب‌‌نشینی کند راه‌های دیگری برای تهدید اوکراین وجود دارد؛ مثل حملا سایبری یا تمرینات نظامی. درصورت حمله هم که کشمکش‌‌های دیپلماتیک بین کشورهای غربی دو چندان خواهد شد. آندری سوشنتسوف، رئیس دانشکده روابط بین‌‌الملل در دانشگاه «MGIMO» که زیرنظر وزارت امور خارجه روسیه اداره می‌‌شود و معروف به پرورش مقامات دولتی است، می‌‌گوید: «انتظار دارم که این بحران حداقل در سال2022 هم ادامه داشته باشد.» او بن‌‌بست فعلی را تنها اولین گام در تلاش طولانی روسیه برای وادار کردن غرب به موافقت با معماری جدید امنیتی برای شرق اروپا توصیف کرد. این یعنی آغاز پرمخاطره یک درگیری چند ساله روسیه با کشورهای غربی تا زمانی که آنها را وادار به تمکین کند. به گفته سوشنتسوف، هدف روسیه این است که تهدید جنگ را همیشه حاضر نگه دارد و در نتیجه غربی‌‌ها به مذاکراتی تن دهند که تاکنون از آن اجتناب کرده‌‌اند. به گفته این استاد دانشگاه بحران اوکراین قدم اول است و تنش‌‌ها با روسیه در آینده روبه رشد خواهد بود.