سرویس جهان مشرق - راشاتودی در گزارشی ویژه از تحرکات و حضور مشکوک مزدوران شبهنظامی آمریکایی در اوکراین پرده برداشت و نوشت: شلیکهای منقطع. سکوت، تاریکی، صدای بوق، تابش نور، انفجار. موسیقی غمانگیز، نعرههای مبهم. رگبار توپخانه در تاریکی. دود هواپیما. فعالیت نیروهای ویژه در خاموشی شب. همه اینها در حسابهای کاربری گروه فوروارد آبزرویشنز[1] (FOG) در رسانههای اجتماعی به نمایش گذاشته میشوند. این حسابهای کاربری به نظر یک مکان دنج غیرقابلکنترل جهت انتشار محتوای نظامی نامناسب به شمار میروند. در اسکرینشات تهیهشده از یکی از پیامهای متنی این گروه در اینستاگرام آمده است: «دارم به این فکر میافتم که آیا در پاریس حضور ندارید؟» این پیام اخیراً توسط گروه مزبور در اینستاگرام استوری شده بود. این گروه همچنین در حال پوشش سفرهای خود در شرق اوکراین از طریق اینستاگرام است.
مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه میخوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارشها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرحشده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاههای اندیشکدهها، مؤسسات مطالعاتی و رسانههای غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
اینستاگرام/@forwardobservations
اتهاماتی واهی مقامات غربی علیه روسیه
منازعه میان قوای دولتی و جداییطلبان منطقه دونباس که غالباً یک منازعه «منجمد» توصیف میشود، در سال 2014 شعلهور گردید. این امر در پی آن رخ داد که اعتراضات خشونتبار خیابانی به سرنگونی دولت اوکراین انجامید. کییِف نیروهایش را به مناطق روسزبان دونتسک و لوهانسک اعزام کرد. این مناطق از به رسمیت شناختن حکومت جدید امتناع ورزیده بودند. جنگ تا ماه مارس 2015 متوقف گردیده بود؛ با این حال، نبردهای پراکنده از آن زمان تاکنون گهگاه رخ دادهاند.
رهبران غربی طی ماههای اخیر گمانهزنی کردهاند که مسکو قصد دارد دست به یک تهاجم تمام و عیار ضد کشور همسایه خود بزند. مسکو متهم به این شده که جداییطلبان را تحت کنترل دارد. این ادعاها بر پایه تجمع نیروهای روسیه در نزدیکی مرز استوارند. کرملین بطور مکرر این اتهامات را تکذیب کرده است.
حضور شبهنظامیان آمریکایی در دونباس
آمریکا و انگلیس اخیرا تحویل «کمکهای مرگبار» به اوکراین را آغاز کردند تا بدین طریق مانع یورش فرضی روسیه شوند. سفارت آمریکا در کییِف گفته که روز 22 ژانویه حدود 100 تن «کمک مرگبار» شامل مهمات برای «مدافعان خط مقدم اوکراین» تحویل داده شده است.
با توجه به اوضاع و احوال، یک سری عکس مربوط به دونباس که گروهی از آمریکاییها را در لباس رزم و تفنگ به دست نشان میدادند، نباید از نظرها دور میماندند. گروه فوروارد آبزرویشنز که ظاهراً اکثر اعضای آن را نظامیان سابق آمریکایی تشکیل میدهند.
مردانی که لباس نظامی آمریکایی به تن داشتند، هنگام ورود به شهر سیورودونتسک عکسهایی از خودشان را به اشتراک گذاشتند که در آنها صورتشان شطرنجی شده بود. این شهر محل استقرار تیپ مکانیزه مستقل پنجاه و سوم نیروی زمینی اوکراین است. این تیپ ظاهراً شامل مبارزان سابق گردان داوطلب آیدار[2] میشود. این گردان بدنام که اکنون دیگر وجود ندارد، از افراد دست راستی تشکیل شده بود و رسانهها اغلب آنها را «نئونازی» میخواندند.
استقرار بمبگذاران انتحاری آمریکایی در اوکراین
کانال تلگرامی جوکر دیانآر[3] که از طرف رسانهها «محرم نیروهای مسلح اوکراین» خوانده میشود، در این باره نوشت: «... پر شدن سنگرهای اوکراین از بمبگذاران انتحاری آمریکایی. اما خندهدارتر از همه اینکه آمریکاییها خودشان در کنار سربازان اوکراینی از همه اینها فیلم تهیه میکنند و سپس خودشان فیلمها را در اینترنت بارگذاری میکنند. از دو حالت خارج نیست. یا اینکه آمریکاییها حضور خود در مواضع اوکراین را به مثابه بازدید از باغوحش قلمداد میکنند، و یا برای اداره کل اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح روسیه[4] کار میکنند.»
دیگران خیلی زود برچسب «مزدور» به این سربازها زدند. رسانهها نیز به این ادعاها واکنش نشان دادند و دنیس پوشیلین[5] رئیسجمهوری خودخوانده خلق دونتسک در خصوص این موضوع گفته که «مزدوران» غربی در منطقه جنگزده دونباس «حضور» دارند، هرچند دستگاه اطلاعات بسیار «محتاط» است و هیچ چیزی بطور «رسمی» اعلام نشده است. با این حال، انتشار دادههای مربوط به موقعیت مکانی و مختصات جغرافیایی دقیق جهت مشاهده عموم از طرف پیمانکاران نظامی خصوصی شاید یک اقدام غیرمعمول تلقی شود.
گروه فوروارد آبزرویشنز چیست؟
وبسایت گروه فوروارد آبزرویشنز هیچگونه اطلاعاتی درباره ماهیت و اقدامات این گروه ارائه نمیدهد. در زمان نگارش این سطور، تنها دادههای موجود در این وبسایت همانا مشخصات یک کیف جعبه کمکهای اولیه بود که به قیمت 85 دلار برای فروش گذاشته شده بود.
سفر جنگی به اوکراین به همراه نئونازیها
اگرچه گروه فوروارد آبزرویشنز طبق برخی از نتایج جستجو در گوگل بهعنوان یک «شرکت دفاعی» معرفی شده که «مشاوره امنیتی و تعلیمات تاکتیکی» ارائه میدهد، اما گروه مزبور در پاسخ به درخواست شبکه «راشاتودی» در خصوص معرفی خود اظهار داشت: «ما کالای تجاری میفروشیم و سه کتاب هم منتشر کردهایم.» همینطور هم هست.
این اطلاعات به تنهایی به گونهای هستند که انگار گروه مزبور در حال آمادهسازی نیروهای مسلح اوکراین جهت حضور در هفته مد کییِف است، یا اینکه به آنها یاد میدهند که چگونه میتوانند به اینفلوئنسرهای برتر اینستاگرام تبدیل شوند. دریک بیلز[6] بنیانگذار گروه مزبور سال پیش دقیقاً با همین برچسب نامش در عناوین خبری مطرح شد. «وایس ورد نیوز» [7] در آن مقطع در عنوان خبری خود اینگونه نوشت: «انتقاد از سرباز سابق آمریکایی و اینفلوئنسر فعلی به خاطر سفر جنگی به اوکراین به همراه نئونازیها». در یک عکس نیز این شهروند آمریکایی در حال تکان دادن یک قبضه تفنگ دیده میشد.
فعالیت نظامی در پوشش اینفلوئنسرهای اینستاگرامی
دنبالکنندگان بیلز پس از آنکه متوجه شدند که وادیم لاپائف[8] با نام مستعار «بالاک» [9] در برخی از عکسها تگ شده است، او را به باد انتقاد گرفتند. وبسایت «بلینگکت» [10] که توسط دولت آمریکا تأمین مالی میشود، در سال 2018 لاپائف را یک نئونازی تندرو خواند که در گردان بیش از حد ملیگرای موسوم به گردان آزوف[11] خدمت کرده است. با این حال، بیلز در گفتگو با «وایس ورد نیوز» اصرار داشت که در طول حضور در اوکراین هیچگاه در نبرد شرکت نکرده است.
یک کانال خبری غربی در تلگرام موسوم به «سیآیجی تلگرام، ضداطلاعات جهانی» [12] که در حوزه ژئوپلیتیک فعالیت میکند و پیوندهای نزدیکی با جامعه نظامی و کارشناسان امنیتی دارد، تأکید مضاعف بر روی برچسب «اینفلوئنسرهای اینستاگرامی» گذاشته و افزوده که گروه فوقالذکر از «یک راهبرد بازاریابی و تبلیغاتی جذاب حول محور جنگ» برخوردار است. منبع آگاه «سیآیجی» گروه مزبور را «برادران کهنهسرباز» نامیده که «در رؤیای خود زندگی میکنند.»
گروه فوروارد آبزرویشنز همچنین به نظر با گروه جیبیآراس[13] در ارتباط است و گروه جیبیآراس محتوای تبلیغاتی برای آنها تهیه کرده که در یوتیوب موجود است. گروه جیبیآراس خودش را اینگونه معرفی میکند: «سازمان تربیتی و خدماتی درجه یک متعلق به کهنهسربازان که همواره متعهد به انتقال مهارتهای حیاتی و تجارب واقعی به مصرفکنندگان نهایی در واحدهای عملیات ویژه نظامی، فدرال، ایالتی، و محلی است.» آنها عمدتاً تعلیمات تاکتیکی نظیر دستکاری اسلحه، عملیات با کمترین ردپا، ارزیابی امنیت فیزیکی، و امثال اینها ارائه میدهند.
یک کارشناس امنیتی دیگر در این باره اظهار داشت: «گروه فوروارد آبزرویشنز اصولاً احمقهای مدپرستی هستند که طرفداران بازیهای نقشآفرینی [افراد علاقهمند به بازیهای نقشآفرینی که لباس نظامی میخرند یا ایرسافت بازی میکنند و هیچگونه ارتباط واقعی با نیروهای مسلح ندارند ــ یادداشت ویراستاری] را تیغ میزنند و به آنها جنسهای به درد نخور میفروشند. اعانهدهندگان این گروه خودشان ترکیبی از اعضای بازنشسته نیروهای عملیات ویژه، طرفداران بازیهای نقشآفرینی، و مأموران پلیس هستند.»
این گروه گهگاه کالاهای تجاری نظیر هودی، تیشرت، و همانگونه که قبلاً اشاره شد، کیف جعبه کمکهای اولیه میفروشد.
یک منبع ناشناس در گروه مشاوره امنیتی در پاسخ به درخواست «راشا تودی» گروه فوروارد آبزرویشنز را «یک گروه بیدروپیکر» توصیف کرد که «محتوای کموبیش مختص هواداران» به اشتراک میگذارد.
یک منبع دیگر در جامعه شبهنظامی تائید کرد که گروه فوروارد آبزرویشنز متشکل از تکاوران ارتش، نیروهای عملیات ویژه، کاگها (گروه کاربردهای رزمی، هوابرد، نیروی دلتا) [14] و اعضای یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا[15] است. او در این باره گفت: «آنها در چند نقطه از آمریکا گردهم جمع میشوند و بسیاری از ملاقاتهایشان در وگاس انجام میگیرد. آنها ارتباطات فراوانی با صنایع و همچنین اعضای فعال نیروهای مسلح دارند»
کتابهای منتشره توسط گروه مزبور مؤید چنین چیزی هستند. این کتابها شامل عکسهای عمدتاً مربوط به نیروهای عملیات ویژه، خاطرات رزمی به قلم نویسندگان مهمان، توصیه به گردانندگان، مقالات، مصاحبهها، و موعظه در خصوص شیوه زندگی میشوند. یکی از نویسندگان به نام اسنیک پلیسکن[16] در یکی از کتابها نوشته است: «گاهی اوقات در خیالپردازیهایم به این میاندیشم که همچون یک مبارز میمیرم. یک مرگ باشکوه. در حین رزم و در بحبوحه تیراندازی و غرق در سربلندی و افتخار. هنگام نبرد در کنار برادرانم.»
کتابهای گروه فوروارد آبزرویشنز : اگر نمیتوانی دوستی پیدا کنی، آنها را بخر!
گروه مزبور در کتابهایش آورده است: «مثل ما باشید. شدیداً روی این نکته تمرکز کنید که سرسختترین حرامزاده روی زمین هستید. پذیرای پاسخ منفی نباشید، در خصوص تصمیمات خود به سراغ حدس و گمان نروید، و همواره نفر اول باشید. اگر میخواهید بدرخشید و جلوهگری کنید، آماده باشید که برای آن بجنگید. خودتان را به نحو مناسبی آماده سازید تا ارزشمندترین تجربهای که یک شهروند آمریکایی میتواند خواهانش باشد را نصیب خود کنید.» در بخشهایی از این کتابها به موضوعات بحثبرانگیز نظیر حضور زنان در نیروهای ویژه یا مسائل بهداشت روان پرداخته شده است، موضوعاتی که معمولاً جزو موضوعات ممنوعه در جامعه قلمداد میشوند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: یکی از کتابها همچنین یک مصاحبه ناشناس درباره عملیاتهای نیروهای ویژه در سوریه را در بر میگیرد. در کتاب مذکور به «برخورد» با «روسها» اشاره شده است. «آنها [روسها ــ یادداشت ویراستار] گهگاه موشکهای معادل موشک تامهاوک بر فراز گشتیهای ما شلیک میکردند. خیلی به ما نزدیک میشدند... حداقل خیلی سریع بودند.»
گروه فوروارد آبزرویشنز در اوکراین چه میکند؟
این گروه جدای از مستندسازی تکتک مراحل سفر خود و تفاسیر گاهوبیگاه در خصوص سطح تعلیمات نظامی اوکراین همچنین اعلام کرده که قصد دارد اقدامات «پنهان» روسیه در منطقه را افشا کند.
گروه فوروارد آبزرویشنز با اعلام بارگذاری آتی ویدئویی در یوتیوب در خصوص سناریوی احتمالی حمله ادعایی روسیه اظهار داشت: «ما به جلوترین مواضع در خطوط مقدم سفر کردهایم و یکبار در سنگرهای واقع در فاصله تنها 300 متری از جداییطلبان تحت حمایت روسیه قدم زدیم. ما با سربازان و فرماندهان تعدادی از واحدها که مأموریتهای فراوان و گوناگونی را در دفاع از اوکراین به اجرا میگذارند، به گفتگو نشستیم.»
یک منبع در توضیح فعالیتهای گروه مزبور در منطقه به «سیآیجی» گفت: «حضور آنها در اوکراین اساساً با این هدف است که خودشان را خوب و خونسرد نشان دهند و برندشان را بر روی پشت اوکراینیهای در حال مرگ تبلیغ کنند. یک عضو معمولی گروه فوروارد آبزرویشنز شاید نکات نه چندان مهمی را به پیادهنظام اوکراین گوشزد کند، اما این نکات بههیچوجه کافی نیستند.»
یک منبع شبهنظامی دیگر در پاسخ به درخواست شبکه «راشا تودی» اظهار داشت: «این افراد حاضر در اوکراین شبیه گردشگر هستند، درست مثل وقتی که یک مدل اینستاگرامی چند روزی به یک جزیره سفر میکند. بله، جالب است. اما هدف آنها صرفاً تهیه عکس و فروش عکسهایشان است.»
خارجیهای بیشتر در منطقه مور د مناقشه
سرگئی شویگو[17] وزیر دفاع روسیه هفته گذشته در جریان نشستی در مسکو مدعی شد که شرکتهای نظامی خصوصی آمریکایی مشغول آمادهسازی یک «اقدام تحریکآمیز با استفاده از عاملهای شیمیایی ناشناخته» هستند و نیروهایشان در منطقه دونتسک مستقر گردیدهاند.
خبرگزاری تاس به نقل از شویگو نوشت: «ما حضور بیش از 120 عضو گروههای مزدور آمریکایی در شهرهای آودیئیفکا و کراسنیی لیمان به منظور ارتکاب اقدامات تحریکآمیز را شناسایی کردهایم... مخازنی مملو از عاملهای شیمیایی ناشناخته در این شهرها تحویل داده شدهاند... تا در راستای ارتکاب اقدامات تحریکآمیز استفاده شوند.» مسکو هیچ مدرکی در اثبات این ادعاها ارائه نکرد.
چند منبع در درون شرکتهای نظامی خصوصی غربی اصرار دارند که هیچ مزدور آمریکایی در اوکراین حضور ندارد، چرا که اوکراینیها «از پس پرداخت حقوق آنها برنمیآیند.» یک پیمانکار نظامی خصوصی به «راشا تودی» گفت: «هزینه آوردن حتی یک تیم کوچک از یک شرکت بزرگ آمریکایی برای مدت یکسال از کل بودجه دفاعی اوکراین فراتر میرود.» بودجه دفاعی سالانه اوکراین 6 میلیارد دلار است. «هزینه یک قرارداد شامل کمتر از صد نیروی سطح پایین سالانه 15 میلیارد دلار است.»
یک پیمانکار دیگر اضافه کرد: «این یک بازی باخت-باخت برای همه طرفین دخیل است. به هزاران دلیل مالی و حقوقی هیچکس دوست ندارد درگیر این جنگ شود.»
بنا بر گفته منابع شبهنظامی، بهواسطه مسائل حقوقی و نابرابریهای اقتصادی، اکثر مزدوران غربی صدها میلیون دلار میگیرند تا فقط موضوع نبرد در آنجا را مدنظر قرار دهند. یک پیمانکار نظامی خصوصی در این باره گفت: «برای افراد فاقد گروه چنین چیزی اساساً غیرممکن است. این مسئله بزرگی است. گروهها نزد تبهکاران جذابیت دارند و افراد به صورت مجزا نمیتوانند کاری از پیش ببرند. اگر فاقد گروه باشید، صرفاً میان گروهها پاس داده میشوید تا آنکه در نهایت کاری نصیبتان نمیشود و کسی به سراغتان نمیآید.»
جذابیت اوکراین برای مبارزان خارجی
مهمتر از این، یک منبع دیگر مدعی شد که «اوکراینیها فکر میکنند که از غرب بهتر هستند و نیازی به ما ندارند.» او ضمن توصیف تجربه همکاری خود با نیروهای اوکراینی بهعنوان یک خارجی اظهار داشت: «اوکراینیها به ما گفتند که آموزش نمیخواهند و نیازی به آن ندارند، چرا که پس از 6 ماه نبرد با روسها بیشتر از ما میدانند. و این دانش خود را تا زمان مرگ محفوظ نگاه میدارند.»
بنا بر گفته مشاوران نظامی، نیروهای داوطلب را نه فقط خارجی بلکه باید سرباز قلمداد کرد. اکثر نیروهای داوطلب اجازه تدریس ندارند. طبق توصیف مرکز غیرانتفاعی سوفان، [18] اوکراین برای مدتی بهعنوان «یک کانون در شبکه گسترده فراملی افراطگرایی سفیدبرترپندار» شهرت یافته که «مبارزان خارجی را از سرتاسر دنیا جذب خود میکند.»
دلیل این امر در بحثوجدلها پیرامون هنگ آزوف[19] اوکراین (سابقاً گردان آزوف) ریشه دارد. این هنگ در ماریوپل مستقر است و در گارد ملی اوکراین ادغام شده است. هنگ مزبور بسیاری از داوطلبان خارجی که با تفکرات به شدت دست راستیاش همفکر هستند را جذب خود کرده است.
یک مشاور امنیتی به «راشا تودی» گفت: «آزوف دهها میلیون دلار از کمکهای آمریکا را از دست داد و از طرف دولت اوکراین در معرض هجمه قرار گرفت، اساساً از آن جهت که با چند چهره غربی نازی و فاقد هرگونه ارزش معاشرت داشت. این یک زیان عظیم بود و هر گروهی که غربیها را جذب کرده آن را تجربه کرده است.»
حضور اوکراینیها در دورههای نظامی آکادمی امنیت اروپا
همزمان، اوکراینیها جهت شرکت در دورههای نظامی به خارج رفتهاند. در سال 2018، مشخص شد که شرکت موسوم به آکادمی امنیت اروپا[20] (ESA) از سال 2016 تعلیمات جامعی به منظور تسلط بر مهارتهای رزمی به هنگ آزوف ارائه کرده است. شرکت مزبور برنامههای آموزشی پیشرفته برای نیروهای امنیتی، مجری قانون، و نیروهای مسلح ارائه میدهد.
رسانهها فاش کردهاند که گروه بزرگی از اوکراین متشکل از حداقل بخشی از کهنهسربازان هنگ آزوف و احتمالاً اعضای فعال جنبش و دیگر فعالان راست افراطی در یک دوره آموزشی شرکت کردهاند که این امر یادآور تعلیم نیروهای ویژه در مرکز آموزشی آکادمی امنیت اروپا در لهستان است. یک منبع شبهنظامی به «راشا تودی» گفت: «تعدادی از افراد را میشناسم که به آن کالج رفتهاند. این کالج نزد کسانی که در اتحادیه اروپا دوست دارند بدون هرگونه آموزش یا تجربهای عضو نیروهای امنیتی شوند، واقعاً محبوبیت دارد.»
یک منبع دیگر در این خصوص گفت: «آیا اعضای آزوف و سایر اوکراینیها به خارج سفر کردهاند تا در این دورههای احمقانه شرکت کنند؟ قطعاً.
عملیاتهای شبهنظامی تحت هدایت سازمان سیا
راشاتودی در پایان نوشت: از آمریکا به خاطر انجام عملیاتهای شبهنظامی تحت هدایت سازمان سیا در حمایت از شورشیان که در راستای انکار نقش احتمالی در آنها به صورت مخفیانه انجام میشوند، شبیه آنچه در خاورمیانه مشاهده شد، به بدی یاد میشود. در ماه ژانویه، وبسایت «یاهو نیوز» با انتشار خبری مدعی شد که سازمان سیا مسئول نظارت بر یک برنامه تعلیمی فشرده و مخفیانه در آمریکاست که برای نیروهای عملیات ویژه اوکراین برگزار شده است.
این برنامه ظاهراً در سال 2015 آغاز شد. یک مقام ارشد اطلاعاتی سابق در این خصوص به «یاهو نیوز» گفت که برنامه مزبور «تعلیمات کاملاً تخصصی به منظور ارتقا توانایی» اوکراینیها «جهت دفع روسها» را شامل میشود. مهمتر از این، یک منبع آشنا با این برنامه گفت که «آمریکا مشغول تعلیم برای یک شورش» است. وی افزود که در قالب این برنامه به اوکراینیها آموزش داده میشود که «چگونه روسها را بکشند.»
[1]Forward Observations Group
[12]/CIG/ Telegram ؛ Counter Intelligence Global
[14]CAGs (Combat Applications Group, Airborne, Delta force)
[20]European Security Academy