متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگرضا نیستانی
ورم لثه (ژنژیویت)
ورم لثه (ژنژیویت) عبارت است از تورم لثه و بافتهای محافظ اطراف دندان که طی آن لثه و بافت اطراف آن متورم میگردد و در نهایت موجب از دست رفتن استحکام استخوان میشود.
نشانههای آن عبارتاند از: لثه قرمز و متورم که به راحتی دچار خونریزی میشود. بعد از مدتی این علایم از بین رفته و بوی بد دهان ظاهر میشود.
برای پیشگیری از بیماریهای لثه داشتن رژیم غذایی مناسب و رعایت بهداشت دهان ضروری است.
قند و شکر به گونهای چشمگیر سبب افزایش تشکیل پلاک میشود و عملکرد گویچههای سفید خون را به طور نامطلوبی تحت تأثیر قرار میدهد.
خمیر دندان یا دهان شویه حاوی Sanguinarine (نوعی اکالوئید حاصل از گیاه (bloodroot) به پیشگیری از تشکیل پلاک کمک میکند و دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی نیز هست.
عصاره Centella 30 میلیگرم دوبار در روز نوعی ماده حاصل از گیاه gota kola است (گیاهی که باعث تقویت حافظه میشود).
این عصاره دارای خاصیت بهبود زخم بوده برای بیماریهای شدید لثه و بعد از جراحی مؤثر است.
نشانگان مفصل فکی (TMJ:Tempar Mandibular Joint syndrome )- گیجگاهی نیز میتواند باعث از دست رفتن استحکام استخوان شود.
نشانههای این نشانگان که ناشی از کشش عضله تحتانی است شامل، درد در ناحیه گوش و فک و دشواری در باز کردن دهان است.
دندان قروچه معمولاً بخشی از این نشانگان است. دریافت 1 گرم کلسیم و 350 میلیگرم منیزیم دوبار در روز عضلات را شل میکند.
طب سوزنی بیوفیدیک (فرایندی که به کمک آن و با اطلاع از حالات فیزیولوژیک بدن میتوان مواردی چون ضربان قلب یا فشار خون را تحت کنترل در آورد، این پدیده امکان ارادی نمودن برخی از پدیدههای غیر ارادی فیزیولوژیک را مقدور میسازد)، تصویرسازی ذهنی و درمان استخوان خاجی جمجمهای درمانهایی هستند که باعث تسکین درد میشوند.
الف) مواد مغذی مورد نیاز در ژنژیویت
کوانزیم Q10 100-50 میلیگرم باعث کاهش نشانههای ژنژیویت میشود.
ویتامین C 300-100 میلیگرم، در صورت کمبود، زمانی که همراه با بیوفلاوونوئیدها مصرف شود، مؤثرتر است.
بیوفلاونوئیدها: 300 میلیگرم که به اندازه ویتامین C مفید است.
کلسیم: 500 میلیگرم 2 بار در روز، باعث کاهش خونریزی و التهاب شده و به بهبود دندانهای شل شده کمک میکند.
اسید فولیک: شستشو با محلول یک دهم درصد آن به عنوان دهان شویه، به مدت 5-1 دقیقه، باعث کاهش التهاب و خونریزی میشود.
کمپلکس کاروتنوئید: این ترکیب البته با همان کارایی ایمنتر از ویتامین A است.
کمبود آن میتواند باعث تشکیل پلاک و عفونت شود.
روی: در صورت کمبود مصرف، 60 میلیگرم در روز توصیه میشود، بیماری شدید لثه همراه با کمبود سطح روی است و محلول 5 درصد روی به عنوان دهان شویه 2 بار در روز توصیه میشود.
ویتامین ای: 800-400 واحد بینالمللی، برای بیماریهای پریودنتال (لثهای) شدید مفید است.
ب) غذاهای مفید برای ژنژیویت
غذاهای کامل؛ بادام زمینی؛
غلات کامل؛ لبنیات کم چربی؛
سبزیهای تازه؛ ماهی؛
سبزیهای برگ سبزتیره؛ انواع توت تیرهرنگ؛
میوههای تازه؛ انواع انگور؛
مرکبات؛
عصارهها
آب هویج؛ آب طالبی؛
آب مرکبات؛ آب انواع توت سیاه.
درمان گیاهی؛
ج) گیاه درمانی مفید برای ژنژیویت
بابونه، اکیناسه یا تنتور یا دم کرده آن به صورت دهان شوی استفاده شود، دارای خواص ضد التهابی و ضدباکتری؛ هیدراستیس – به صورت دهان شوی، دارای خواص ضد باکتری. صبر زرد- ژل، 1 قاشق غذاخوری را با آب مخلوط کرده و به شکل دهان شوی استفاده کنید و یا مستقیم روی لثههای زخم بمالید، التهاب را تسکین و بافتها را التیام میبخشد.
چای سبز – 300 تا 200 میلیگرم عصاره 2بار در روز یا چندین لیوان چای که در طول روز نوشیده شود، حاوی فلاونویید و پلی فنل است و جرم دندان را مهار میکند.
د) سایر توصیه های مفید برای ژنژیویت
- رایحه درمانی
روغن فرار نیائولی را روی لثهها بمالید، یک ضد عفونیکننده و کاهنده التهاب است و مانند نخ دندان برای پاک کردن فواصل دندانها استفاده کنید.
میر(Myrrh)- به شکل دهان شوی، دارای خواص ضد التهابی است.
سوسنبر، رازیانه، آویشن یا مریم گلی- چندین قطره در لیوان آب به عنوان دهان شویه ضدعفونی کننده استفاده شود.
- طب چینی
طب سوزنی- درمانی مؤثر برای التهاب لثه است.