دکتر مهسا امیدیان : پزشک عمومی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی ؛ از دانشگاه علوم پزشکی تهران
تحریریه زندگی آنلاین : پوست اولین سد محافظ بدن در مقابل عوامل و آسیب‌های خارجی است و حفظ سلامت از آن از اهمیت زیادی برخوردار است. داشتن الگوی غذایی نامناسب، کم‌خوابی، استرس، آلودگی‌ها و اشعه خورشید از عواملی هستند که سلامت پوست را به خطر می‌اندازند. از آنجا که داشتن پوستی سالم یک شبه اتفاق نمی‌افتد، اصلاح عادات غذایی و دیگر عادات غلط به شادابی و سلامت پوست کمک زیادی می‌کند. در زیر به دو مورد از مشکلات شایع پوستی (آکنه و لک‌های صورت) و راه‌کارهایی برای پیشگیری و کاهش آن‌ها اشاره می‌کنیم.
بیشتربخوانید:
آکنه یا جوش صورت
جوش صورت و آکنه نتیجه تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) و بسته شدن منافذ پوستی، در کنار رشد باکتری‌ها و البته تأثیر فعالیت هورمون‌ها است.
عوامل مختلفی می‌توانند سبب بروز یا تشدید آکنه شوند، از جمله:
استفاده زیاد از مواد آرایشی و خوابیدن با مواد آرایشی (به دلیل بسته شدن منافذ پوستی)
استفاده از برخی از داروها مانند داروهای هورمونی و کورتون‌ها،
برخی از بیماری‌ها مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک
استرس و کم‌خوابی
اسکراب بیش از حد پوست و شستشوی زیاد پوست
استفاده بی‌رویه و نا‌به‌جا از برخی مکمل‌ها در افراد مستعد به آکنه می‌تواند سبب بروز و تشدید آن‌ها شود. ویتامین‌ها و مینرال‌ها نقش بسیار مهمی در سلامت پوست دارند با این وجود همین ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها در صورتی که به صورت مکمل‌های غذایی با دوز‌های بالا و دراز مدت مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند سبب تشدید آکنه شوند.
برای مثال مصرف نا‌به‌جا و بی‌رویه ویتامین‌های B12 و B6، مولتی ویتامین‌های حاوی ید، پودر‌های پروتئینی و مکمل‌هایی که برای پرورش عضلات در بدنسازی استفاده می‌شود، می‌تواند سبب تشدید آکنه شود.
بیشتربخوانید:
رژیم غذایی
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که مصرف زیاد شیرینی‌ها، نوشیدنی‌های شیرین و کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌تواند در تشدید آکنه نقش داشته باشد. مشخص شده است که مواد غذایی با نمایه قندی بالابا افزایش میزان انسولین در خون سبب تحریک ترشح هورمون‌های آندروژن و فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) می‌شوند.
این هورمون‌ها در افزایش ترشح سبوم که عامل بروز آکنه است، مؤثر هستند.
علاوه بر آن یک مطالعه مروری و متاآنالیز در سال 2018 نشان داد که بین مصرف شیر (هم به صورت شیری که چربی آن گرفته شده باشد و کم‌چرب باشد و هم شیری که کامل باشد و چربی آن گرفته نشده باشد) و تشدید آکنه ارتباط وجود دارد. در این مطالعه اشاره شده است که این ارتباط بین مصرف پنیر و ماست و بروز آکنه وجود ندارد.
فرضیه‌های مختلفی در مورد ارتباط مصرف شیر و تشدید آکنه مطرح شده است از جمله اینکه مصرف شیر می‌تواند سبب افزایش هورمونIGF-1 در خون و افزایش ترشح چربی پوست شود.
بیشتربخوانید:
لک‌های صورت در تابستان
لک‌های صورت در تابستان به دلیل نور شدید خورشید ممکن است عود یا رواج پیدا کنند. یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بروز بسیاری از لک‌ها استفاده مکرر و مرتب از ضدآفتاب‌ها است که باید باتوجه به SPF تعیین شده و نوع پوست فرد استفاده شود.
قرار نگرفتن در معرض نور شدید آفتاب مخصوصاً بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر و استفاده از پوشش‌های مناسب مانند دستکش، کلاه و عینک می‌تواند کمک‌کننده باشد.
از نظر تغذیه‌ای برخی از مرکبات، لیمو، انجیر، کرفس و جعفری در صورتی که مقابل آفتاب تماس با پوست داشته باشند امکان دارد سبب حساسیت تماسی شوند که به آن فیتو فتودرماتیت می‌گویند.
در این موارد پوست تغییر رنگ قرمز کوچکی ممکن است داشته باشد که حتی خود فرد متوجه آن نشود و بعد آن قسمت پوست لک ایجاد شود. پس با توجه به این مساله بهتر است در صورت مصرف انواع اسموتی‌ها و آب میوه‌ها در فصل تابستان در فضای باز، حتماً در سایه مصرف شوند و در صورت ریختن این آب میوه‌ها و اسموتی‌ها روی پوست، پوست شسته شود و حتماً از ضد آفتاب مناسب استفاده شود تا از حساسیت‌های پوستی و متعاقب آن لک صورت پیشگیری شود.
بیشتربخوانید:
