موانع صعود بورس به سقف ۱۴۰۰

 در یک ‌قدمی رکورد

قطار تحولات شاخص کل بورس در روز گذشته به محدوده یک میلیون و 540 هزار واحد رسید. در این روز  عقبگرد 83/ 0درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها در این بازار سبب شد دماسنج اصلی بازار به میزان 12 هزار و 900 واحد افت کند. این‌طور که به نظر می‌آید بازار سهام در امتداد روند صعودی تقریبا ضعیف خود بنا دارد نخستین هدف تکنیکال شاخص کل در محدوده یک میلیون و 550 هزار تا یک میلیون و 600 هزار واحد را با احتیاط بیشتری پی بگیرد. با این حال این مساله به این معنی نیست که شاخص بورس شانس اندکی برای گذر از سد مقاومت یاد‌شده در محدوده نامبرده دارد. به نظر می‌آید با گذر زمان و مسکوت ماندن بسیاری از مسائل مهم پیش روی اقتصاد ایران و بازار سهام، سرمایه‌گذاران مانند گذشته نمی‌توانند با خوش‌بینی به معاملات سهام نگاه کنند.  البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بازار یادشده بنا بر اعداد به‌ثبت‌رسیده از حرکات شاخص بورس توانسته در عرض 100 روز بازدهی 29درصدی داشته باشد و از این‌رو نباید همین دستاورد مهم در روزهای اخیر نادیده گرفته شود. همین امر می‌تواند هر بیننده‌ای در بازار سهام را به این نتیجه برساند که احتمالا سرمایه‌گذارانی که در ماه‌های اخیر به خرید سهام پرداخته و توانسته‌ بودند سود خوبی به جیب بزنند، حالا با رسیدن بازار به این محدوده خاص، درصدد اصلاح ترکیب پرتفوی خود بر‌آمده‌اند و احتمالا قصد دارند برای گذر شاخص از مقاومت اشاره‌شده صبر کنند یا هر کدام به صلاحدید خود سهامی متفاوت متناسب با شرایط فعلی را خریداری کنند.  نتیجه تمامی اینها می‌تواند کند شدن حرکت شاخص بورس و گذر از سطح یک میلیون و 575 هزار واحدی یا بازگشت از آن باشد. در صورتی که این احتمال به نفع فعالان بازار سهام باشد، می‌توان انتظار داشت که بازار سهام در بسیاری از نمادها به تحولات بازار جهانی و انتظارات تورمی واکنش نشان دهد و در نتیجه برای رفتن به سمت محدوده‌های بالاتر شاخص کل سیر خود را هموار کند. از این‌رو روز گذشته را می‌توان روزی مهم برای دادوستدهای بازار سهام دانست؛ چرا که تکرار یا عدم‌تکرار آن در روزهای پیش‌ رو، گواه مهمی بر نگرش اهالی بازار سهام نسبت به آینده قیمت‌هاست. از لحاظ روانی، گذر از رکود ثبت‌شده در سال قبل می‌تواند سیگنال مهمی برای فعالان خرد باشد.

از این رو مهم است که بدانیم رخدادهای روز دوشنبه بورس تهران ناشی از چه عواملی بوده و اگر قرار باشد روند صعودی کنونی در بازار ادامه پیدا کند، تا چه حد می‌توان روی این عوامل و تغییرات آنها حساب باز کرد.

 در سایه دنده‌معکوس نفت

بدون شک می‌توان مهم‌ترین رویداد موثر بر بورس و فرابورس در روز گذشته را تضعیف نفت در بازارهای جهانی دانست. در این روز بهای طلای سیاه افتی بیش از 2 درصدی را تجربه کرد و سبب شد نمادهای نفتی بورس نیز از این تغییرات بی‌نصیب نمانند. در حال حاضر اگرچه نفت برنت در قیمت حدودا 110دلاری به ازای هر بشکه جای گرفته است، با این حال همین افت نسبی نیز توانسته اذهان عمومی در بازار سهام، به‌خصوص سهامداران این صنعت شاخص‌ساز، را تحت‌تاثیر قرار دهد. بر این اساس معاملات روز گذشته در حالی آغاز شد که نمادهای صنعت پالایشی از همان ابتدا فعالیت خود روی تابلوهای بازار سهام را منفی آغاز کردند و سبب شدند افزایش تقاضا در سایر نمادها نیز نتواند نماگر اصلی بورس را به محدوده سبزرنگ تابلو باز گرداند. البته لازم به ذکر است آنچه توانست منجر به افت نزدیک به 13هزار واحدی شاخص کل در این روز شود، نه صرفا افت پالایشی‌ها بلکه عقبگرد در سایر نمادهای شاخص‌ساز نظیر «فارس»، «شستا» و «فولاد» بود که در همدستی با نمادهای «شبندر» و «شتران» شاخص را به زیر کشیدند.  به نظر می‌رسد در روزهای

پیش رو پالایشی‌ها همچنان بتوانند نقش مهمی در جهت‌گیری شاخص کل داشته باشند. این نمادها که از ابتدای سال جاری با بهره‌گیری از رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی، راه خود را به سمت افزایش سودآوری باز کردند، احتمالا در فصل مجامع نیز از بخت خوبی برای جذب اعتماد عمومی به خود، افزایش تقاضا و در نتیجه رشد قیمت سهام برخوردار باشند. با این حال ابتدا لازم است در پیشگاه تغییرات قیمت‌های جهانی از امنیت بیشتری برخوردار شوند. با توجه به اینکه بهای خوراک دریافت این شرکت‌ها از قیمت ثابت پیروی نمی‌کند، می‌توان انتظار داشت در صورت کاهش همبستگی قیمت‌ها در روزهای پیش رو میان نمادهای یادشده و قیمت جهانی نفت، بیشتر شاهد افزایش تاثیر عوامل روانی بر بازار باشیم تا عوامل تحلیلی. البته باید توجه داشت که نوسان منفی متاثر از افت بهای نفت در شاخص‌های بازار سهام طی روز گذشته فقط محدود به نمادهای پالایشی نشده است. نمادهایی نظیر «فارس»، «پارسان» و سایر نمادهای بازار که هر کدام به نحوی در عملیات خود از بهای انرژی و بازارهای جهانی اثر می‌پذیرند، به کاهش قیمت یادشده واکنش نشان داده‌اند. نگاهی به بیشترین آثار منفی به‌ثبت‌رسیده نشان می‌دهد که نمادهای صنعت پتروشیمی در روز اخیر بیشترین وزن را در عقبگرد «تپیکس» داشته‌اند.

 در آینه ارقام

 اما از همه این عوامل که بگذریم، نمی‌توان از توقف رشد ارزش معاملات خرد طی هفته‌های اخیر گذشت. بورس تهران در شرایطی روزهای گذشته را سپری کرده که در طول این مدت ارزش معاملات خرد، به رغم افزایش ناچیز خود در روزهای اخیر، نتوانسته از محدوه 5 هزار میلیارد تومان در روز بالاتر برود. بررسی دقیق‌تر این رقم نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون در بیشتر روزها ارزش معاملات خرد در کانال 3 هزار میلیارد تومانی بوده و به نسبت در روزهای معدودی توانسته خود را به میانه کانال 4 هزار میلیارد تومانی بالا بکشد. این در حالی است که در سال گذشته و تنها در محدوده 40هزار واحد بالاتر از سطح کنونی شاخص بورس ارزش معاملات به 5/ 11هزار میلیارد تومان رسیده بود و نگاهی به رشد ارزش معاملات خرد از افزایش پایدار این مقدار به بالای 6 هزار میلیارد تومان حکایت داشت. بر این اساس در روز گذشته ارزش معاملات خرد تنها 4 هزار و 503 میلیارد تومان بوده و ارزش کل معاملات به 7100 میلیارد تومان رسیده است. می‌توان عدم رشد این سنجه در هفته‌های اخیر را این‌طور تحلیل کرد که انتظارات بازار به آن اندازه نیست که بتواند در مقطع کنونی با اشتیاق به خرید سهام بپردازد. حال باید صبر کرد و دید که در روزهای پیش رو عاملی وجود دارد که بتواند به تغییر این اوضاع کمک کند.  اما در روزی که شاخص کل بورس تهران با کاهش 83/ 0درصدی مواجه شد، از 328 نماد معامله‌شده، قیمت پایانی 96 سهم (29 درصد) مثبت بود و در مقابل 226 سهم (69 درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار 24 نماد (هفت درصد) صف خریدی به ارزش 650 میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در 20 نماد بورسی (6 درصد) به 22 میلیارد تومان بودیم.