حدودا دو هفته پیش بود که با اعلام وزارت صمت، حق فروش و قرعهکشی از خودروسازان سلب و اعلام شد تمامی شرکتهای خودروساز اعم از وابسته به دولت و خصوصیها، باید محصولات خود را برای فروش از طریق این سامانه عرضه کنند. از همین رو، فروش هفتگی دو خودروساز بزرگ کشور در هفته گذشته متوقف شد. حالا طبق گفتههای معاون وزیر صمت، «سامانه فروش یکپارچه» از این هفته آغاز به کار خواهد کرد. بر این اساس، علاوه بر ایرانخودرو و سایپا، شرکتهای خودروساز بخش خصوصی هم باید از طریق همین سامانه اقدام به فروش محصول کنند. اما پرسش مهمی که در مورد سازوکار سامانه موردنظر برای شهروندان ایجاد شده، به مهلت زمان ثبتنام مربوط میشود. تا پیش از اعمال قرعهکشی، سایت فروش خودروسازان بلافاصله پس از پر شدن ظرفیت، بسته میشد، اما با لحاظ کردن شیوه قرعهکشی، مشتریان میتوانستند در مدت زمانی مشخص اقدام به ثبتنام کنند، بیآنکه سایت (حتی در صورت پر شدن ظرفیت) بسته شود. حالا این مدل قرار است در سامانه یکپارچه فروش نیز پیاده شود. بر این اساس و طبق توضیح معاون وزیر صمت، اگر میزان تقاضا برای یک خودرو پس از گذشت دوره ثبتنام، بیشتر از ظرفیت اعلامشده باشد، انتخاب برنده نهایی از طریق فرآیند قرعهکشی انجام میشود؛ بنابراین اینطور نیست که هرکس زودتر وارد سایت شده و ثبتنام کند، شانس بیشتری خواهد داشت.
از آن سو اما اگر میزان تقاضا بیش از عرضه نباشد (تقاضا و عرضه به یک میزان بوده یا اینکه تقاضا کمتر از عرضه ثبت شود) خودرو به شخص ثبتنامکننده تحویل میشود. این وعده نیز داده شده که محصولات متنوعتری در سامانه فروش یکپارچه ارائه و میزان عرضه نیز بیش از گذشته خواهد بود. نکته دیگر اینجاست که در سامانه یکپارچه مدنظر وزارت صمت، خودروسازان، محصولات خود را با هم عرضه خواهند کرد و متقاضیان در یک بازه زمانی مشخص، به طور مثال یک دوره یکهفتهای، میتوانند نسبت به ثبتنام اقدام کنند. با توجه به اظهارات معاون وزیر صمت، فروش خودرو طی هفته جاری از سر گرفته میشود، موضوعی که میتواند روی منحنی قیمت در بازار اثرگذار باشد. البته مولفههای اصلی در افتوخیز قیمت خودرو (در بازار) همچنان انتظارات تورمی و قیمت ارز است، با این حال میزان عرضه نیز در افتوخیز قیمتها بیتاثیر نیست. آغازبهکار سامانه یکپارچه فروش در حالی است که بنا به گفته منوچهر منطقی، معاون حملونقل وزارت صمت، بیشتر خودروها تا پایان سال از چرخه قرعهکشی خارج خواهند شد. تحقق این وعده البته بستگی مستقیم به میزان تولید و عرضه خودروهای موردنظر دارد.