تغییرات آب و هوایی یکی از بزرگترین چالشهای دوران ماست. کوههای یخی در حال آب شدن هستند. سطح آب دریاها در حال بالا آمدن است. پدیدههای آب و هوایی ناگهانی و شدید، رو به افزایشند. تغییرات آب و هوایی دارد محیط زیست، جامعه، اقتصاد و بهطور کلی دنیا را زیر و رو میکند. این تاثیرات همین حالا هم مشهودند. شرکتها در این میان نقش مهمی دارند. از آنها انتظار میرود انتشار دیاکسیدکربن خود را محدود کنند یا حتی یک سیاست «کربنخنثی» برای رسیدن به کربن صفر در پیش بگیرند.
شرکت آلمانی «بوش» یکی از شرکتهایی است که این سیاست را اعمال کرده. در واقع بوش، نخستین شرکت صنعتی بینالمللی است که تا پایان سال 2020، تمام 400 لوکیشنش در اقصی نقاط جهان، دیگر هیچ رد پای کربنی از خود به جای نمیگذاشتند و کاملا کربنخنثی شدند. لوکیشنهای این شرکت در آلمان، سال 2019 به این هدف دست یافتند.
بوش، سهم بزرگی در حفاظت از محیطزیست دارد و نقشی پیشرو در سراسر جهان ایفا میکند. «استفان هارتونگ»، مدیرعامل این شرکت که همواره لبخندی بر لب دارد و به تازگی مدیرعامل شده (از ژانویه 2022)، این سیاست را با جدیت دنبال میکند.
او 18 سال است که در بوش فعالیت میکند و سمتهای متعددی را در سطوح ارشد مدیریتی این شرکت بر عهده داشته.
همچنین از سال 2013، عضو هیاتمدیره بوش است. او که متولد سال 1966 در دورتموند است، ازدواج کرده و دو فرزند دارد. در دانشگاه، مهندسی مکانیک خوانده و تخصصش، فناوری تولید است. سال 1993، دوره دکترای خود را در رشته روشهای مدیریت با کیفیت، تکمیل کرد. و سال 2004 به بوش پیوست. پیش از آن نیز در موسسه پژوهشی «جامعه فرانهوفر» و شرکت مشاوره مدیریت «مکنزیاند کمپانی» فعالیت کرده بود. او که بهشدت متعهد به حفاظت از محیطزیست است، اخیرا در مصاحبهای با وبسایت شرکت بوش، دیدگاههایش را در این رابطه مطرح کرده. او معتقد است «تکنولوژی»، کلید مقابله با تغییرات آب و هوایی است. این گفتوگو را با هم میخوانیم:
از ژانویه امسال، شما مسوول یکی از بزرگترین شرکتهای آلمان هستید. مسوولیت و مسوولیتپذیری برای شخص شما چه معنا و مفهومی دارد؟
برای من، نخستین جزء مسوولیتپذیری، این است که وظیفه دارم پاسخگوی اعمالم باشم. اما فراتر از بحث شخصی، برای من به عنوان رئیس هیاتمدیره بوش و با توجه به اختیاراتی که دارم، مسوولیتپذیری یعنی حصول اطمینان از اینکه برای کمک به تحقق اهدافمان، هر آنچه لازم است انجام شود. بنیانگذار شرکت ما «رابرت بوش» وقتی اینجا را ترک کرد، به شکلی روشن راهنماییمان کرد که بدانیم آن اهداف چیستند: حفاظت از استقلالمان، حصول اطمینان از توسعه قدرتمند و هدفمند شرکت و استفاده از تکنولوژی بوش برای بهبود زندگی مردم.
شما که دارای مدرک دکترا در حوزه مهندسی هستید، احتمالا مسائل را به شکلی متفاوت با یک حقوقدان یا اقتصاددان میبینید. آیا بهعنوان کسی که شرکتی مثل بوش را رهبری میکند، داشتن یک دیدگاه تکنولوژیک و نگاه به مسائل از این منظر، مفید است؟
دلیل اصلی اینکه مهندس شدم این بود که شیفته تکنولوژی و سازندگان آن بودم. دلیلم این نبود که شاید یک روز تصمیم بگیرم یک شرکت را اداره کنم. اما حالا من اینجا هستم و یک شرکت را اداره میکنم. و این، فرصتی به من میدهد که عشقم به تکنولوژی را در جایی که مهم است، به کار ببرم، در یک شرکت تکنولوژی پیشرفته. به این ترتیب میتوانم ترندها و پتانسیلهای حوزه تکنولوژی را شناسایی و ارزیابی کنم و با تیم هیاتمدیره تصمیم بگیریم که آیا یک کسبوکار جدید را شروع کنیم یا نه. و در چنین مواردی، داشتن آموختههای مهندسی قطعا کمک میکند.
تکنولوژی چطور به آلمان کمک خواهد کرد که به اهداف توافق آب و هوایی پاریس دست یابد؟
تنها با کمک تکنولوژی نوآورانه است که میتوانیم به اهداف توافق پاریس برسیم. من تنها کسی نیستم که اینطور فکر میکند. پس از نظرسنجیای که چند ماه پیش برگزار کردیم، معلوم شد که از هر چهار نفر، سه نفر میگویند تکنولوژی، کلید مقابله با تغییرات آب و هوایی است. بهعلاوه، من مطمئنم که ما به هیچوجه، تمام راهحلهای تکنولوژیک مورد نیازمان را پیدا نکردهایم.
راههای خیلی بیشتری باید پیدا کنیم و من به عنوان یک فرد خوشبین، مطمئنم که این اتفاق خواهد افتاد.
شرکت بوش معروف است به تعهد اجتماعی. آیا چنین تعهدی، ویژگی مشترک تمام کسبوکارهایی است که توسط یک خانواده تاسیس شدهاند؟
خب در اقتصاد آلمان چه در گذشته و چه در زمان حال، شرکتهای بسیاری وجود دارند که دارای تفکر مسوولانه هستند و توسط خانوادهها اداره میشوند. موضوع عدالت اجتماعی و انسجام اجتماعی، دغدغههای مهمی برای رابرت بوش بودند. ما به عنوان یک شرکت و از طریق بنیاد رابرت بوش که یک موسسه خیریه است، کماکان این تعهد را ادامه میدهیم و دنبالهرو او هستیم. اما من میبینم که مسوولیت اجتماعی دارد به ویژگی ثابت بسیاری از شرکتهای امروز تبدیل میشود، صرف نظر از ساختار قانونی و نحوه سازماندهیشان.
بوش در درون سازمان خود، چه اقداماتی برای رفع چالشهای این دوران میکند؟
بزرگترین چالش دوران ما تغییرات آب و هوایی است. الان وقت آن نیست که تردید یا تعلل کنیم یا قضیه را پشت گوش بیندازیم. بوش در این زمینه پیشرو است. از فوریه 2020، نشان داده که عملیاتهای تولید شرکتهای چندملیتی میتوانند کربنخنثی شوند. در سراسر جهان. ما داریم این تجربه را به سایر شرکتهایی که میخواهند مسیر ما را دنبال کنند، نیز انتقال میدهیم. همزمان، محصولات ما نیز کمک میکنند که یک سبک زندگی پایدارتر میان مردم رواج یابد.
شعار شرکت شما این است: «برای زندگی بهتر» و محصولاتتان در ساخت بسیاری از محصولاتی که سایر شرکتها تولید میکنند نیز بهکار میروند. آیا این مسوولیت خاصی با خودش میآورد؟ بههر حال وقتی صحبت از پایداری در میان است، اهرم قدرتی که شما در اختیار دارید، بسیار بزرگ است.
پایداری، مسوولیت تک تک افراد و نهادهاست. و فقط در صورتی شانس موفقیت داریم که آن را وظیفه کل جوامع در سراسر جهان بدانیم. ما نسبت به مسوولیتی که در بوش، بر شانههایمان است، آگاهی داریم، همچنین به عنوان پیشگام و الگویی برای دیگران. ما به تعهدی که در این زمینه داریم، افتخار میکنیم.
شرکای شما با چه چالشهای جدیدی مواجه خواهند شد و آیا بوش میتواند کمکشان کند؟
مهمتر از همه، چارهای ندارند جز اینکه پذیرای تغییر باشند. دنیای امروز ما، در شرایطی پیچیده و ناپایدار است. حوزههای جدید کسبوکار پا به عرصه وجود میگذارند، قدیمیها از بیخ و بن تغییر میکنند و بعضی دیگر، کلا از رده خارج میشوند. و همزمان، ما نیز ناچاریم دائما خود را با تحولات سازگار کنیم. پس مهم است که شرکای ما، تمایل به پذیرش چیزهای جدید و ناشناخته داشته باشند، آنها را در نظر بگیرند و فعالانه به یادگیری ادامه دهند. چند سال پیش، ما اعلام کردیم که بوش، یک شرکت «یادگیریمحور» است. و در همین راستا، طیف متنوعی از برنامهها و سیاستها را برای یادگیری مادامالعمر ارائه میکنیم. پولمان را جایی خرج میکنیم که وعدهاش را دادهایم. طی پنج سال اخیر، میلیاردها یورو را صرف بازسازی مهارتها و آموزش بیشتر نیروهای کارمان کردهایم.
خودروسازی یکی از مهمترین بخشهای شماست. بوش برای آنکه حمل و نقل در آینده، پایدارتر شود، چه اقداماتی میتواند انجام دهد؟
یکی از کارهایی که بوش میتواند انجام دهد این است که از نظر تکنولوژی، واقعا خنثی بماند. ما برای هر کاربردی، یک راهحل مناسب داریم. این یعنی مثلا در بخش پیشرانهها (سیستم محرکه قدرت، از جمله موتور و گیربکس) ما فقط در حوزه سامانههای الکتریکی، سرمایهگذاری سنگین نمیکنیم بلکه در حال اصلاح و تقویت قطعات موتورهای احتراقی قدیمی هم هستیم. تا چند دهه آینده، اینها کماکان مورد نیاز خواهند بود و برای کاهش گرمایش زمین و حفاظت از محیط زیست، (این تکنولوژیهای قدیمی) باید مرتبا توسعه و بهبود یابند.
با توجه به اهمیت و اولویت تغییرات آب و هوایی، آیا به نظرتان محرکههای الکتریکی راهحل مناسبی برای آینده صنعت خودرو هستند؟
هم بله هم نه. همیشه به شرایط بستگی دارد. اینجا در اروپا، اگر بتوانیم ایجاد زیرساختهای لازم از جمله جایگاههای شارژ و هیدروژن را سرعت ببخشیم، قطعا موتورهای الکتریکی، انتخاب اول همه خواهد بود. اما در آفریقا، آمریکای جنوبی و بخشهایی از آسیا، شرایط خیلی متفاوت است و سالها به همین شکل خواهد ماند. این مناطق، زیرساختهای لازم برای خودروهای الکتریکی را ندارند. پس ما هم به موتورهای احتراقی برای این نواحی نیاز داریم. منتها موتورهایی که بهشدت کارآمد باشند و با سوختهای کربنخنثی کار کنند.
انرژی لازم برای خودروهای الکتریکی چطور به شکلی پایدار در دسترس همگان قرار خواهد گرفت؟
تنها خودروها نیستند که انرژی لازم دارند بلکه صنایع و امور خانگی نیز نیازمندند. همه اینها باید انرژی پایدار در اختیار داشته باشند. در آینده، این تنها از طریق انتقال انرژی ممکن خواهد بود.
به جای سوختهای فسیلی مثل گاز و نفت، هیدروژن سبز وارد میکنیم.
خبر خوب این است که در برخی نقاط جهان، به واسطه ساعتها تابش خورشید، شرایط کاملا ایدهآلی برای تولید هیدروژن سبز وجود دارد.
بوش در حالحاضر مشغول چه نوآوریهای فنیای است و آیا در هیچکدام از آنها، پیشگام هستید؟
اینکه یک نوآوری، پیشرو است یا نه، فقط در آینده و با نگاهی به گذشته معلوم میشود. اما در هر صورت، لیست نوآوریهای بوش بسیار بلندبالاست. از جمله سیستم ضد لغزش ما که تاکنون جان حدود 15 هزار نفر را نجات داده یا سنسورهای میکروالکترومکانیکی یا تست فوری پی.سی.آر ما برای کرونا که در شش هفته و در آغاز پاندمی، آن را ساختیم.
اینها فقط سه نمونه از نوآوریهای ما هستند. هر سال، ما چندین میلیارد یورو را صرف تحقیق و توسعه میکنیم.
و اگر نگاهی به پیشرفتی که در حوزه نرمافزار و هوش مصنوعی داشتهایم کنم، میتوانم به شما قول دهم که این لیست، بلند و بلندتر خواهد شد.