افت حجم معاملات
بهروز شهدایی، کارشناس بازار سرمایه: این هفته عملا شرایط بین‌‌‌‌‌‌‌‌التعطیلین بر بازار سهام حاکم خواهد بود و انتظار نمی‌رود بازار روند منطقی داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود بازار این هفته روند کندی داشته باشد و حجم معاملات هم افت کند چون حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حقوقی‌‌‌‌‌‌‌‌ها این هفته به‌خاطر تعطیلی‌‌‌‌‌‌‌‌ها فعالیت چندانی نخواهند داشت، بنابراین شرایط خاصی برای بازار پیش‌بینی نمی‌شود.
اما یکی از مسائلی که درباره اثرات آن بر بازار سرمایه صحبت می‌شود و به‌عنوان موضوع مهمی از آن یاد می‌کنند سرنوشت برجام است. برجام اکنون به یکی از مهم‌ترین ابهامات بازار تبدیل شده است. تاثیری که احیای برجام روی بازارها و شرکت‌ها میگذارد این است که این شرکت‌ها می‌توانند بازارهای ازدست‌رفته خود را به‌دست آورند و همچنین مواداولیه خود را با قیمت کمتری تامین کنند ولی این یک پروسه است و در یکی دو هفته اتفاق نمی‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. احیای برجام در قدم‌‌‌‌‌‌‌‌های اول تاثیر روانی روی بازار میگذارد و تا محقق‌شدن مواردی که مطرح شد زمان زیادی طول می‌کشد، به‌عبارتی مشخص نیست چقدر طول بکشد که شرکت‌ها پتانسیل‌‌‌‌‌‌‌‌هایی را که در این مدت از دست دادند، به‌دست آورند. یقینا این مساله زمان خواهد برد و این زمان کوتاه هم نخواهد بود.
از سوی دیگر اگر برجام محقق نشود هم همین اتفاقی که تاکنون افتاده است، ادامه خواهد داشت. نرخ تورم سنگین و کاهش ارزش پول ملی تبعات عدم‌احیای برجام است ولی آنچه باید مورد‌توجه قرار گیرد این است که اینها تبعات جدیدی نیست و این شرایط اکنون نیز بر بازار حاکم است. بازار تا امروز خودش را با این شرایط تطبیق داده است، بنابراین در صورتی‌که برجام احیا نشود شرایط به‌سرعت تغییر خاصی نمی‌کند اما امکانش هست کسانی که می‌خواهند از این دسته اخبار کسب منفعت کنند، از این وضعیت به نفع خود سود ببرند، چون بازار در برابر اطلاعات بد و خبرهای بد تشدید عملکرد از خود نشان می‌دهد، بنابراین ممکن است واکنش‌های مقطعی خاصی از خود نشان دهد، ولی واقعیت این است که اتفاق خاصی در هر دو حالت قرار نیست بیفتد و سیاست‌های پولی و مالی و کمبود منابع ارزی ما تغییر چندانی نمی‌کند.
حرکت بر مدار نوسانی
محمدشکری، کارشناس بازارسرمایه: با توجه به غیرقابل پیش‌بینی بودن روند بازار دارایی‌ها به‌نظر می‌رسد بازارسرمایه نیز در مسیری نوسانی حرکت کند. این موضوع به منزله پیشروی شدید یا عقبگرد منفی قیمت‌ها در بازار سهام نخواهد بود اما شاخص‌کل بازارسرمایه می‌تواند تحتتاثیر روند بازارهای موازی تغییر‌مسیر دهد. هفته گذشته پرونده داد و ستدهای بورسی درحالی بسته شد که متغیرهای اثرگذار بیرونی نقش مهمی در تغییرات ایجاد‌شده ایفا کردند. این مهم می‌تواند با تحتتاثیر قراردادن معاملات این هفته تا حدودی تکلیف سرمایه‌گذاران را مشخص کند. نارضایتی سهامداران از گزارش‌های ضعیف زمستان 1400 نیز نگرانی‌هایی را در میان سهامداران به‌وجود آورده است، اما با توجه به پیشتازی بازار سهام در اولین‌ماه 1401، صدرنشینی بورس‌بازان در میان بازار دارایی‌ها و عملکرد مثبت اکثرصنایع جو منفی حاکم بر بازار به مرور مثبت خواهد شد. یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بیرونی بر بازار سرمایه و سهام شاخص‌ساز، قیمت جهانی نفت است. در ماه‌های گذشته صنایع مرتبط با این بخش نتوانستند همگام با جهش قیمت طلای‌سیاه برمدار صعودی قرار گیرند؛ این در حالی است که با توجه به عوامل اثرگذار داخلی و خارجی بر بازار، سهام مرتبط احتمالا در مسیر صعودی قرار می‌گیرند.
بورس تهران هفته‌جاری را در حالی آغاز می‌کند که دو روز ابتدای هفته را در تعطیلات به‌سر برده است. این امر می‌تواند بازار را در ادامه روزهای هفته از قرارگرفتن در مسیر کاهشی تا حدودی برهاند و روند متعادل‌تری پیشروی سهامداران قرار دهد. با توجه به وضعیت نوسانی نماگر این بازار در هفته‌های اخیر و مقاومت شدید آن نسبت به عبور از ابرکانال 6/ 1میلیون واحد به‌نظر می‌رسد داد و ستدهای این هفته نیز با نوسانات جزئی همراه شود. در دو هفته گذشته بازارسرمایه از خیز صعودی که برداشته بود تا حدودی عقب نشست. دماسنج بازار سرمایه به‌عنوان مهم‌ترین نماگر این بازار در 6ماه گذشته توانسته از 1/ 1میلیون واحد خود را به کانال 6/ 1میلیون واحد نیز برساند. این میزان رشد در مدت یادشده وضعیت قابل‌قبولی را در این زمینه ترسیم می‌کند، به‌طوری‌که افت و خیزهای هفته‌های اخیر را نمی‌توان روندی پایدار عنوان کرد. به هر روی به‌رغم اینکه بازار در هفته‌های گذشته و بر اساس برخی تغییر و تحولات داخلی و خارجی روزهای نوسانی را پشت‌سر گذاشته اما همچنان در مسیری قابل‌قبول حرکت می‌کند.
احتمال ورود شاخص به کانال‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر
سلمان نصیرزاده، کارشناسان بازار سرمایه: شرایط بازار عمدتا تحتتاثیر اصلاح قیمت‌ها و حذف ارز 4200تومانی است. برای هفته آینده با توجه به تحولات داخلی و بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که شرایط بازار به چه سمت و سویی می‌‌‌‌‌‌‌‌رود، اما در کل بازار سرمایه هم طبیعتا روی موضوع اصلاح قیمت‌ها و ارز 4200تومانی سوار شده است و گروه‌های متاثری مانند صنعت غذایی و زراعتی‌‌‌‌‌‌‌‌ها مورد هدف سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذارها قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌اند. این موضوع انتظاراتی را ایجاد کرده تا در صنایعی مانند شوینده، لاستیک‌‌‌‌‌‌‌‌ها، صنعت برق و... که تحتتاثیر قیمت‌گذاری دستوری در مدت اخیر حتی به مرز زیان‌‌‌‌‌‌‌‌دهی هم رسیدند، با اصلاح روند سیاستگذاری در قیمت‌گذاری هم مورد‌توجه قرار گیرند. از طرفی افزایش هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌ها و دستمزدها هم خود عاملی شده است تا خیلی از صنایع داخلی در انتظار افزایش قیمت بیشتر از سطح سال‌گذشته باشند. موضوعی که در صنایعی چون سیمان، کاشی و سرامیک‌‌‌‌‌‌‌‌ها و... شاهد هستیم.
وجه‌اشتراک تمام این صنایع در حقیقت داخلی بودنشان است، در واقع همین موضوع باعث شده که جریان پولی به سمت این گروه‌ها میل پیدا کند، اما در گروه‌های بزرگ و کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌محور موضوعی که در چند وقت اخیر اتفاق افتاده این است که گروه‌های مذکور تحتتاثیر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی دنیا قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌اند و در یک مسیر تنزل و اصلاح قرار دارند. این موضوع باعث شده که این گروه‌ها فعلا مورد‌توجه قرار نگیرند و از دور توجه بازار دور باشند. با عدم‌حرکت این گروه‌ها می‌بینیم که شاخص به محدوده یک‌میلیون و پانصد تا ششصد‌هزار واحد مقاومتی شهریور سال1400 رسیده است. حالا این پرسش مطرح می‌شود که از اینجا به بعد آیا می‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم انتظار داشته باشیم که بازار رشد دیگری را تجربه کند یا با مقاومت روبه‌رو می‌شود و مثل سنوات دیگر با کاهش؟ در پاسخ باید گفت که به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه گزارش شرکت‌های بزرگ در گروه فولاد، شرکت‌های چندرشته‌‌‌‌‌‌‌‌ای، پالایشگاهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حتی بانکی‌‌‌‌‌‌‌‌ها منتشر می‌شود، P/ E این نمادها ممکن است در سطوح نازلی نسبت به میانگین بازار قرار داشته باشد. با این شرایط این انتظار وجود دارد که برخی از پول‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حتی پول‌های ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌گریز که در مدت اخیر ریسک بالاتری در صنایع کوچک‌تر را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند به این گروه‌ها متمایل شوند.
اگر گزارش این گروه‌ها، طبق انتظارات باشند می‌تواند یک اهرم برای حمله شاخص به کانال‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر باشد و از نظر تکنیکالی هم محدوده یک و ششصد و هفتصد واحد با این سناریو قابل دسترس است. چشم‌‌‌‌‌‌‌‌اندار تورمی، اصلاح نرخ ارز 4200تومانی یک اثر دفعتی دارد که روی کالاهایی که ارزشان حذف‌شده اثر دارد و یک اثر وزنی هم دارد که روی زنجیره کالاهایی که متاثر از این موضوع هستند، اثرگذار است و سطح شاخص قیمت‌ها را افزایش می‌دهد و خودش یک عامل برای افزایش انتظارات تورمی است. از این جهت می‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم بگوییم که هر زمان بازار با رشد انتظارات تورمی همراه شده P/ E انتظاری بازار افزایش پیدا کرده است. حالا به‌نظر می‌رسد که این مساله هم در حال شکل‌گرفتن در بازار سهام است و P/ Eهای انتظاری در حال افزایش هستند.
